6. شك در نماز مستحبی

مسأله1202. اگر در شماره ركعت‎های نماز مستحبی شك كند، چنان‌چه طرف بیشتر شك، نماز را باطل می‌كند، باید بنا را بر كمتر بگذارد، مثلاً اگر در نافله صبح شك كند كه دو ركعت خوانده یا سه ركعت، باید بنا بگذارد كه دو ركعت خوانده است، و اگر طرف بیشتر شك نماز را باطل نمی‎كند، مثلاً شك كند كه دو ركعت خوانده یا یك ركعت، به هر طرف شك عمل كند، نمازش صحیح است.

5. شك امام و مأموم

4. كثیر الشك «كسی كه زیاد شك می‎كند»

مسأله1193.  كثیر ‎الشك كسی است كه عرفاً بگویند زیاد شك می‎كند، و بعید نیست كسی هم كه نتواند سه نماز پشت سر هم بدون شك بخواند، كثیر‎الشك باشد، كه باید به شك خود اعتنا نكند.

3. شك بعد از وقت

مسأله1189. اگر بعد از گذشتن وقت نماز، شك كند كه نماز خوانده یا نه، یا گمان كند كه نخوانده، خواندن آن لازم نیست، ولی اگر پیش از گذشتن وقت، شك كند كه نماز خوانده یا نه، اگر چه گمان كند كه خوانده، باید آن را به جا آورد.

2. شك بعد از سلام

مسأله1188. اگر بعد از سلام نماز، شك كند كه نمازش صحیح بوده یا نه، مثلاً شك كند ركوع كرده یا نه، یا بعد از سلام نماز چهار ركعتی شك كند كه چهار ركعت خوانده یا پنج ركعت، به شك خود اعتنا نكند، ولی اگر هر دو طرف شك او باطل باشد، مثلاً بعد از سلام نماز چهار ركعتی، شك كند كه سه ركعت خوانده یا پنج ركعت، نماز باطل است.

1. شك در چیزی كه محل آن گذشته است

مسأله1177. اگر در بین نماز، شك كند كه یكی از كارهای واجب آن را انجام داده یا نه، مثلاً شك كند كه حمد خوانده یا نه، چنان‌چه مشغول كاری كه بعد از آن است نشده، باید آنچه را كه در انجام آن شك كرده به جا آورد، و اگر مشغول كاری كه بعد از آن است شده، به شك خود اعتنا نكند.

شك‎هایی كه نباید به آن‌ها اعتنا كرد

مسأله1176. شك‎هایی كه نباید به آن‌ها اعتنا كرد، از این قرار است:

اول ـ شك در چیزی كه محل به جا آوردن آن گذشته است، مثل آن كه در ركوع شك كند كه حمد را خوانده یا نه.

دوم ـ شك بعد از سلام نماز.

سوم ـ شك بعد از گذشتن وقت نماز.

چهارم ـ شك كثیر الشك، یعنی كسی كه زیاد شك می‎كند.

شك‎های باطل

مسأله1174. شك‎هایی كه نماز را باطل می‎كند از این قرار است:

اول ـ شك در شماره ركعت‎های نماز دو ركعتی، مثل نماز صبح و نماز مسافر، ولی شك در شماره ركعت‎های نماز مستحب دو ركعتی و نماز احتیاط، نماز را باطل نمی‎كند.

دوم ـ شك در شماره ركعت‎های نماز سه ركعتی.

سوم ـ آن كه در نماز چهار ركعتی شك كند كه یك ركعت خوانده یا بیشتر.