ولایت امیرالمؤمنین(ع) در حیات پیامبر(ص)

مسئله ولایت امیرالمؤمنین(ع) از زمان شخص مبارك پیامبر اكرم(ص) هم مطرح بود. اینکه ایشان فرموده‌اند:

«أَنْتَ مِنّی بِمَنْزلَةِ هارُونَ مِنْ موُسَى إِلَّا أَنّهُ لَا نَبِیَّ بَعْدی»؛[1]

اگرچه برخی برداشت می‌کنند که معنایش اعلام خلافت امیرالمؤمنین(ع) بعد از پیغمبر(ص) است، ولی این‌طور نیست، بلکه همان‌طوری که هارون در حیات حضرت موسی با او بود و مقام پیامبری هم داشت، امیرالمؤمنین(ع) در زمان حیات پیامبر(ص) ولایت داشت و تنها فرق این بود كه «أنّهُ لا نَبِیَّ بَعْدی» نبوّت به حضرت رسول(ص) ختم شد.

تبلیغ ولایت علی(ع)، تبلیغ تمام رسالت انبیا

هیچ آیه‌ای از قرآن مجید در معنا و ابلاغ مانند آیه تبلیغ نیست كه می‌فرماید:

﴿ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ﴾؛[1]

یعنی اگر ما بتوانیم ولایت امیرالمؤمنین(ع) را به دنیا برسانیم و ابلاغ کنیم، تمام رسالت و پیام‌های حضرت رسول اكرم(ص) و بعد تمام رسالت انبیای الهی ابلاغ شده است:

نــام احمد نــام جمـلــه انبیـاست
چون که صد آمد نود هم پیش ماست
 

آشناسازی مردم با معارف ولایی، هدف احیای غدیر

بنده از همه عزیزانی که در این برنامه بسیار مقدّسِ تعظیم امر ولایت

امیرالمؤمنین(ع) و احیای روز بزرگ غدیر شركت و اهتمام دارند و هدفشان این است كه مردم بهتر و باشكوه‌تر بتوانند این جشن بزرگ را برگزار کنند و به معانی، اهداف و پیام‌هایی که این جشن و عید دارد بیشتر آشنا شوند تشكر می‌كنم.

 2. وظیفه خادمان غدیر[1]

قال ‌الله تعالی:

﴿یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْكَ مِنْ رَبِّكَ وَإِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَاللّٰهُ یَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللّٰهَ لا یهْدِی الْقَوْمَ الْكَافِرینَ﴾.[2]

گرچه در اسـلام جشن‌های کبیر است
خوب­تر از هرچه جشن عید غدیر است
 

ز آنکه در ایــن عید دست عهد پیامبر
بــود به دستی که دست ربّ قدیر است
 

[1]. دیدار اعضای ستاد بزرگداشت غدیر استان قم، تاریخ 3 آذر 1387هجری شمسی.

پرسش پنجم

تواریخ گویای این واقعیت‌اند که روش امویان و عبّاسیان، در تجاهر

به فساد، فحشا، ارتکاب مناهی و انواع فسق و فجور تا آنجا رسید که در عهد جاهلیت هم زشتی رفتار هیچ‌یک از امپراطوران، قیصرهای جابر روم و شاهنشاهان خودکامه ایران به آن پایه نرسیده بود و خود، احیاگر همان رسوم و عاداتی شدند که اسلام به‌شدّت با آنها به مبارزه برخاسته بود. شمّه‌ای از آن مفاسد در تاریخ بنی‌عباس و بنی‌امیه و دربار آنها ثبت است.

وجه تكیه بر لفظ «ولیّ» و «مولی» در خطبه غدیر

رابعاً، وجه دیگر، تكیه بر نقل خصوص این جمله‌های كثیر المعنی و عنایتی است كه بزرگان خلفاً عن سلف به آنها داشته‌اند. بیان ولایت و اولویّت با نفس و اموال، برای امیرالمؤمنین(ع) است كه برحسب خطبه غدیر ـ كه به خطبه و حدیث ولایت معروف و مشهور شده ـ این ولایت حتی در زمان شخص رسول خدا(ص) برای امیرالمؤمنین(ع) ثابت است و به غیبت رسول ‌الله(ع) از مكان یا زمان، توقّف ندارد.

استعمال لفظ «خلیفه» در اصل خطبه غدیر

ثالثاً، اگرچه این چند جمله مشهور از این خطبه متواتر، ثابت و مورد اتّفاق بین فریقین است، امّا از كلّ جریان این اعلام، ابلاغ و برنامه

تاریخی آن استفاده می‌شود كه خطبه بیشتر از اینها بوده و در این چند جمله، خلاصه نشده است و در كتب حدیث شیعه كه مفصّل این خطبه روایت شده، هم كلمه خلافت و هم تنصیص بر امامت ائمّه(ع) به‌ویژه حضرت صاحب ‌الزمان(عج) وجود دارد.

پیام غدیر

پیام غدیر، پیام ولایت و پیام کمال دین و اعلام نظام جاودانی و جهانی اسلام و بیان بقا و استمرار نظام عصر رسالت است. محتوای این پیام، وجود حکومت جهانی و واحد اسلامی است که بدون انقطاع و کم‌ترین فترت در همه ادوار و اعصار برقرار بوده است و بر هر مسلمانی در هر کجا باشد اگرچه به‌ظاهر در تابعیت نظام‌های غیر شرعی محسوب شود واجب است از این نظام امامت تبعیت نماید و خود را ملزم به تابعیت آن بداند.

اشکال و جواب

اگر کسی بگوید موضوع ولایت و خلافت علی(ع) نیز یک موضوع تازه و مطلب بی­سابقه­ای نبود که پیغمبر(ص) در مورد آن سخنی نفرموده باشد بلکه از آغاز بعثت و از واقعه یوم‌الدار و یوم‌الانذار که در سال سوم بعثت واقع شد تا سال حجّة الوداع در موارد متعدد و مکرر پیغمبر(ص) حق بلاغ را راجع به آن ادا فرموده بود، پس چگونه این آیه در مورد آن نازل شده است؟

پاسخ این است: همین‌گونه است که بیان می‌کنید، البته نصوصی که دلالت بر خلافت و ولایت امیرالمؤمنین(ع) دارد منحصر به حدیث غدیر نیست.

مفاد و هدف آیه

هرکس آنچه را به آن اشاره شد، یعنی مکان و زمان نزول سوره مائده