به معانى متعدد؛ مانند جزا، پاداش و طاعت گفته مى‌شود، چنان‌كه بر مجموع تعالیم اعتقادى و اخلاقى و عملى كه از سوى خدا به‌وسیله پیغمبر به مردم ابلاغ مى‌شود، «دین» مى‌گویند؛ بلكه گاه بر مطلق این‌گونه تعالیم ـ اگرچه از جانب خدا نباشد ـ دین اطلاق مى‌شود.
در قرآن مجید، دین در این معانى آمده است:
به معناى پاداش و جزا؛
به معناى مالك روز جزا؛ در سوره فاتحةالكتاب مى‌فرماید:
«(خداوندى كه) مالك روز جزاست».
به معناى طاعت؛ در آیه پنجم سوره بیّنه مى‌فرماید:
«و به آنها دستورى داده نشده بود جز اینكه خدا را بپرستند درحالى‌كه دین خود را براى او خالص كنند و از شرك به توحید بازگردند».
و همچنین آیه:
«دین و آیین چه كسى بهتر است از آن كس كه خود را تسلیم خدا كند، و نیكوكار باشد».
كه بعضى از مفسرین فرموده‌اند: مقصود از دین، طاعت است.
و در معناى مجموع تعالیم اعتقادى و اخلاقى و عملى در مثل این آیات آورده شده است:
«دین در نزد خدا، اسلام (و تسلیم‌بودن در برابر حق) است».
«و هركس جز اسلام (و تسلیم در برابر فرمان حق) آیینى براى خود انتخاب كند، از او پذیرفته نخواهد شد».
بنا بر اینكه از «اسلام» در این دو آیه، همان معناى علمى و اصطلاحى كه اسم است براى دینى كه بر حضرت خاتم‌الانبیا(ص) نازل شده، قصد شده باشد، چنان‌كه ظاهر آیه هم همین است.
و مثل آیه:
«او كسى است كه رسولش را با هدایت و آیین حق فرستاد، تا آن را بر همه آیینها غالب گرداند».
و در هر دو معناى اخیر (یعنى آنچه از جانب خدا نازل شده و مطلق برنامه‌هاى اعتقادى و عملى اگرچه از جانب خدا نباشد) در این آیه آمده است:
«(حال كه چنین است) آیین شما براى خودتان، و آیین من براى خودم!».
كه خطاب رسول خدا(ص) به كفار است.
و از آیاتى كه در آن از «دین»، كل آنچه بر پیامبر نازل مى‌شود، قصد شده است، این آیه از سوره شورى است:
«آیینى را براى شما تشریع كرد كه به نوح توصیه كرده بود و آنچه را بر تو وحى فرستادیم و به ابراهیم و موسى و عیسى سفارش كردیم این بود كه: دین را برپا دارید و در آن تفرقه ایجاد نكنید!».