سه شنبه: 29/اسف/1402 (الثلاثاء: 9/رمضان/1445)

 روایات در باب نام مبارک حضرت مهدی(علیهالسلام)

س. در حدیثی از پیامبرŒ آمده است: «اگر از دنیا فقط یک روز باقى بماند، خداوند آن روز را طولانى مى‌کند تا آنکه در آن روز مردى از اهل‌بیت من برمى‌خیزد که اسم او اسم من است و اسم پدرش اسم پدر من است».

مشخص است که اسم پیامبرŒ محمد بن عبدالله است و شیعه مى‌گویند اسم مهدى محمد بن حسن است. این اشکال بزرگى است!

ج.

إذا لَمْ تَسْتَطِعْ أمراً فَدَعْهُ
 

 

وَ جاوِزْهُ إلی مَنْ یَسْتَطیعُ[1]
 

 

ای کاش شما کتاب‌های خودتان را دراین‌باره می‌دیدید و بعد اشکال می‌کردید.

این را که اسم پدرش اسم پدر من است زائده از عاصم در روایت أبی‌داوود  اضافه كرده است[2] و درباره او گفته‌اند كه به احادیث اضافه می‌كرده است.[3]

حافظ گنجی می‌گوید: كه ترمذی این روایت را آورده و عبارت «وَ إسْمُ أبیه إسْم أبی» را ذكر نكرده است[4] و امام احمد با آن ضبط و اتقان، این حدیث را در مسند

 

خود در جاهای مختلف به عبارت «إسْمُه إسْمی»[5] نقل كرده است، سپس گفته: حافظ ابونعیم طرق این حدیث را در مناقب مهدی جمع كرده است از جمع بسیاری كه اسنادشان این‌گونه است: عَنْ عاصِم بنِ أبی النّجود عَن زَر عن عبدالله عنِ النبی‌(ص) . و ازجمله این افراد، سفیان بن عیینه است كه از طرق مختلفی آن را نقل كرده است.[6]

سپس تعداد زیادی از اصحاب حدیث و مشاهیر خود را نام می‌برد كه به خاطر طولانی‌شدن، آن را ذكر نمی‌كنیم تا اینكه می‌گوید: همه اینها «اسمه اسمی» را روایت كرده‌اند مگر عبیدالله بن موسی از زائدة از عاصم كه می‌گوید: «و إسْمِ أبیه إسْمُ أبی».

و برای شخص عاقل جای هیچ شك و شبهه‌ای نیست كه این زیاده باتوجه‌به اجتماع این‌همه از اصحاب حدیث، هیچ اعتباری ندارد.

به‌علاوه، اینكه برخی احتمال داده‌اند كه این زیاده در روایت برای تأیید بعضی از سیاست‌ها و حكومت‌ها، مثل حکومت محمد بن عبدالله منصور عباسی ملقّب به مهدی یا تأیید قیام محمّد بن عبدالله بن حسین ملقّب به نفس زکیّة زیاد و جعل شده است.

و كلام دراین‌باره مفصل است كه می‌توانید به کتاب منتخب‌الأثر[7] مراجعه و آنچه كه از بعض بزرگان شیعه برای امکان مراد صحیح از روایت بیان شده مطالعه نمایید، مثلاً می‌توان گفت كه مراد از «إسْمُ أب النّبی‌(ص) » کنیه او كه ابومحمد است باشد و مراد از «إسْمُ أبیهِ» كنیه امام حسن عسكری‌(علیه‌السلام)  یعنی ابومحمد باشد، ولی با توضیحی كه دادیم نیازی به این تفسیر نیست.

 


[1]. هرگاه توانایی کاری را نداری آن را واگذار کن به کسی که توانایی آن را دارد.

[2]. ابوداوود سجستانی، سنن، ج2، ص309.

[3]. اربلی، کشف‌الغمه، ج3، ص277؛ طوسی، الغیبه، ص181 «پاورقی»؛ درباره شرح‌حال زائده رجوع کنید به: ابن‌حبان بستی، المجروحین، ج1، ص307 – 308؛ ذهبی، میزان‌الاعتدال، ج2، ص65.

[4]. ترمذی، سنن‌، ج3، ص343، «إسْمُهُ إسْمی».

[5]. احمد بن حنبل، مسند، ج1، ص376، 430، 448. «نام او نام من است».

[6]. گنجی شافعی، البیان فى اخبار صاحب‌الزمان(عج)، ص93 - 94.

[7]. ر.ک: صافی گلپایگانی، منتخب‌الاثر فی الامام الثانی‌عشر(عج).

نويسنده: