سه شنبه: 29/اسف/1402 (الثلاثاء: 9/رمضان/1445)

الف. صبر در جهاد: صبر در جهاد این است كه مجاهد فی سبیل الله به‌واسطه ورود جراحات و زخم اسلحه پشت به میدان نكند و از زخم‌های كاری، پریشان‌خاطر نشود و روحیه‎اش از یورش و حمله دسته‌جمعی قوای مسلّح دشمن ضعیف نگردد.

 

یكی از علل فتوحات مسلمانان در صدر اسلام همین حال صبرشان در جهاد بود كه برای كسب ثواب و فوز به قرب خدا در میدان‌های نبرد، آسوده‌حواس و بااطمینان صابرانه جهاد می‎كردند. قرآن از این مردم مدح كرده، و صبر در حین بأس كه در آیه:

﴿وَالصَّابِرینَ فِی الْبَأْسَاءِ وَ الضَّرَّاءِ  وَحِینَ الْبَأْسِ﴾[1]

ذكر شده همین صبر در هنگام جهاد و قتال است.

و در آیه دیگر می‎فرماید:

﴿كَمْ مِنْ فِئَةٍ قَلِیلَةٍ غَلَبَتْ فِئَةً كَثِیرَةً بِإِذْنِ اللّٰهِ وَاللّٰهُ مَعَ الصَّابِرِینَ﴾[2]

این افتخار در میدان‌های جهاد اسلامی در درجه نخست نصیب علی‌(علیه‌السلام)  و خاندانش بود كه در هیچ‌یك از جنگ‌ها پشت به جهاد نكردند. علی‌(علیه‌السلام)  در جنگ بدر، حنین، احزاب و غزوات دیگر كه شركت داشتند در نهایت صبر و تحمل، ثابت‌قدم بودند به‌طوری‌كه در جنگ احد، نود جراحت بر بدنش رسید و همچنان رزم می‎كرد و از پیغمبر و اسلام مردانه و صادقانه دفاع نمود.[3] برادر آن حضرت جعفر بن ابی‌طالب در جنگ موته بیش از هفتاد زخم شمشیر و نیزه بر بدنش وارد شد، و آن مجاهد فی سبیل الله پرچم اسلام را نگاه داشت تا دست‌هایش را قطع كردند، و همچنان مقاومت کرد تا او را برحسب بعضی تواریخ به دو نیمه ساختند.[4]

 

حسین‌(علیه‌السلام)  به روایت ابن‌اثیر و مسعودی و نقل عقّاد، سی‌وسه طعن نیزه، و سی‌وچهار زخم شمشیر و خنجر برداشت كه این شصت‌وهفت زخم به‌غیر از زخم تیرها بود.[5]

عقّاد نقل كرده كه مجموع جراحاتی كه اثرش در لباس آن حضرت بود صدوبیست جراحت بوده بلكه از بعضی روایات استفاده می‎شود كه مجموع جراحات وارده بر آن بدن عزیز خدا از شمشیر و تیر و نیزه و سنگ، بیش از سیصدوده جراحت بوده است و به‌اتّفاق تمام این زخم‌ها از پیش رو و سینه مطهر بر آن حضرت رسید.[6]

با این كثرت جراحات جنگ می‎كرد و رجز می‎خواند و حمله‎های مردانه می‎كرد و تا ممكن بود سواره و سپس پیاده، و حتی آن وقتی كه بر زمین افتاده بود با كمك شمشیر برمی‎خاست و آن مردمی را كه ننگ عالم انسانیت شدند از خود دور می‎كرد، و دفاع می‎نمود و صبر داشت.

 

[1]. بقره، 177. «و صبرکنندگان در سختی و رنج و هنگام کارزار».

[2]. بقره، 249. «چه بسیار شده كه گروهی اندك به اذن خداوند، بر گروهی بسیار، پیروز شدند و خدا با شكیبایان است».

[3]. قمی، تفسیر، ج1، ص116؛ مجلسی، بحارالانوار، ج20، ص54؛ ج108، ص279.

[4]. ابن‌هشام، السیرة‌النبویه، ج3، ص833؛ ابن‌کثیر، البدایة و النهایه، ج4، ص279؛ همو، السیرة‌النبویه، ج3، ص462.

[5]. مسعودی، مروج الذهب، ج3، ص62؛ ابن‌اثیر جزری، الکامل فی التاریخ، ج4، ص79؛ ر.ک: معتمد‌الدوله، قمقام زخار، ج2، ص468.

[6] . عقّاد، ابوالشّهداء، ص250.

نويسنده: 
کليد واژه: