سه شنبه: 29/اسف/1402 (الثلاثاء: 9/رمضان/1445)

نسب بنی‎امیّه

در نسب بنی‎امیّه و پاره‎ای از افراد مشهورشان سخن بسیار است. آنچه كه در ردّ نسبت بنی‌امیه به قریش گفته شده، این است كه: امیّه بنده‎ای رومی بود،

 

عبدشمس او را خرید و به رسم عرب در جاهلیت او را پسر خود خواند و استشهاد می‎كنند به كلام امیرالمؤمنین‌(علیه‌السلام)  در یكی از نامه‎هایش به معاویه كه فرمود:

«لَیْسَ اُمَیَّةُ كَهَاشِمَ، وَلَا حَرْبٌ كَعَبْدِ الْمُطَّلِبِ، وَلَا أَبُوسُفْیَانَ كَأَبِی طَالِبٍ، وَلَا الْمُهَاجِرُ كَالطَّلِیقِ، وَلاَ الصَّرِیحُ كَاللَّصِیقِ»؛[1]

«نه امیّه با هاشم قابل‌قیاس است و نه حرب با عبدالمطلب و نه ابوسفیان با ابوطالب و نه كسی كه (در راه خدا) هجرت كرده با كسی كه با اسلام جنگیده و بعد از اسارت آزاد شده؛ و نه كسی كه نسبش صریح و روشن است با كسی كه نسبش معلوم نیست و به قبیله‎ای چسبانده شده، قابل مقایسه است!».

به تصریح دانشمندانی مانند محمد عبده مصری در شرح نهج‌البلاغه، صریح، كسی را گویند كه صحیح‌النسب باشد، و لصیق، كسی است كه بیگانه باشد و او را به فامیل و قبیله‎ای چسبانده باشند[2] و امیّه مرد بدنامی بود كه متعرض زنان می‎شد، و به فحشا و زنا معروف بود، و همان‌كس است كه بعد از محكومیت به ده سال جلای وطن و ترك مكه، به شام رفت و در آنجا ده سال ماند، و در آنجا با زن یهودیه شوهرداری زنا كرد و آن زن در فراش شوهرش كه یهودی بود پسری آورد و امیّه او را به خود ملحق كرد و ذكوان نامید و به ابی‌عمرو مكنّی ساخت و زن خودش را در زندگی خودش به او داد، و این ذكوان پدر ابی‌معیط و جدّ عقبه پدر ولید بن عقبه برادر مادری عثمان است.[3]

 

نفیل بن عبدالعزی در محاكمه عبدالمطلب با حرب پسر امیّه و جدّ معاویه به حرب گفت:

أَبُوكَ مُعاهِرٌ وَأَبُوهُ عَفٌّ
 

 

وَذَادَ الْفِیلَ عَنْ بَلَدٍ حَرَامٍ[4]
 

 

پدر تو امیّه مرد زناكاری بود و پدر عبدالمطلب پاك‌دامن و عفیف بود، عبدالمطلب فیل را از شهر مورد احترام (مکه) دفع كرد و دور راند.

 

.[1] نهج‌البلاغه، نامه 17 (ج3، ص17).

[2]. نهج‌البلاغه، ج3، ص17 (تحقیق و شرح عبده).

[3]. ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج15، ص232. راجع به ذكوان و شبهه‎ای كه در نسب او است عقّاد نیز داستانی در کتاب ابوالشّهداء (ص121) از دغفل نسّابه نقل می‎كند كه صریحاً در حضور معاویه او را از قریش نفی نمود. بنابراین شبهه‎ای نیست كه ذكوان یا ولدّالزنا بوده یا غلامی بوده كه او را امیه پسر خود خوانده است.

[4]. مقریزی، النزاع و التخاصم، ص50؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج15، ص207.

موضوع: 
نويسنده: 
کليد واژه: