جمعه: 10/فرو/1403 (الجمعة: 19/رمضان/1445)

  1.  آیا می‌شود برای مزاح و شوخی، دروغ گفت؟

ج. اگر شنونده می‌داند که گوینده شوخی می‌کند حرام نیست، ولی اگر طرف مطلب را جدّی تلقی می‌کند جایز نیست. مع‌ذلک در روایت است که « لاٰ یَجِدُ عَبْدٌ طعمَ الْاِیمٰانِ حَتّٰی یَتْرُکَ الْکِذْبَ هَزْلَهُ ‌و جَدَّهُ »[1]

  1.  دروغ مصلحتی چه حكمی دارد؟

ج. دروغ مصلحتی به معنایی كه نزد مردم رایج است و در واقع دروغ منفعتی است، حرام است. موارد جواز دروغ در اسلام مشخص است؛ ازجمله آنها وجود مصلحت اهم، مثل حفظ جان مؤمن یا رفع نزاع بین دو مسلمان می‎باشد.

  1.  توریه چیست؟ آیا توریه مطلقاً جایز است یا توریه‌ای که مانع مفسده‌ای شود فقط جایز است؟ توریه‌ای که بدون مفسده و بدون مصلحت و یا توریه‌ای که مفسده‌دار باشد آیا حرام است؟

ج. توریه آن است که انسان از جمله‌ای معنایی را قصد کند که در واقع صحیح است ولی شنونده به ملاحظه ظاهر و متفاهم عرفی جمله، چیز دیگری بفهمد، مثلاً کسی دقّ‌الباب می‌کند و از شخصی که درب را باز می‌کند سؤال می‌کند فلانی در منزل است و آن شخص که نمی‌خواهد بگوید بلی در منزل است، جواب می‌دهد خیر اینجا نیست و قصد می‌کند که در اینجایی که من ایستاده‌ام نیست و سؤال‌کننده چنین می‌فهمد که در منزل نیست و توریه مفسده‌دار جایز نیست.

 
[1]. کلینی، الکافی، ج2، ص340؛ ابن‌شعبه حرانی، تحف‌العقول، ص216؛ حرعاملی، وسائل‌الشیعه، ج12، ص250. «بنده مزه ایمان را نمی‌چشد مگر درورغ گفتن را چه شوخی و چه جدی ترک کند».
موضوع: 
نويسنده: 
کليد واژه: