چهارده هزار روز تاریخ ساز
نوشتاری از آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله العالی
بمناسبت سالروز وفات حضرت ابوطالب علیه السلام
بسم الله الرحمن الرحیم
روزهای عمر اكثر افراد بشر مربوط به خود و امری است فردی، ولی رجال مصلح و خدمتگذاران به عالم انسانیت، مردان خدا و انبیا و اولیا، روزهایشان به همهی جامعه، به تاریخ و به خدا ارتباط دارد و به حساب همه موجب فخر و مباهات، عزّت و خیر، صلاح و ترقی و حركتهای بزرگ تاریخی است. هرچه این روزها وجههی الهی، خیرخواهی برای جامعه و نجات مردم از جهالت، دعوت به رستگاری، حق و عدالت و جلوه هدایت داشته باشد پایدارتر و ماندگارتر است.
نكوداشت این روزها، نكوداشت حق و نصرت ایمان است. در تاریخ اسلام این ایام درخشان و تاریخی جلوهای خاص دارد و تاریخ اسلام مزیّن به این روزهاست.
از جمله مردانی كه در اسلام به واسطه نقش خاص، موقعیت و حفظ مواضع بسیار حسّاس و مسئولیتدار باید خود او و نه روزش بلكه روزهایش و همهی یاد و خاطرههایش زنده باشد سیّد بطحا، رئیس مكّه و قبله قبیله است؛ او که جمیع فضایل اخلاقی را دارا بود و همه به او احترام میگذاشتند و شخصیّت و مكارم اخلاقش را میستودند؛ «عَلَیْهِ بَهَاءُ الْمُلُوكِ وَ وَقَارُ الْحُكَمَاءِ؛ در رخساره او ظرافت پادشاهان و وقار حكیمان دیده میشد»
آری! او كسی نیست جز ابوطالب پدر بزرگوار امیرالمؤمنین علی علیه السلام. كسی كه حكیم معروف عرب «اكتم بن صیفی» وقتی از او پرسیدند: «حكمت و ریاست و حُكم و سیادت را از كه آموختی؟» گفت: «از حَلیف علم و ادب، سیّد عجم و عرب، ابوطالب بن عبد المطلب»
او بود كه در حمایت از پیغمبر اكرم صلی الله علیه و آله و سلم در حساسترین مواقع تاریخ اسلامی یعنی سرآغاز ابلاغ وحی و شروع و ظهور آن، نقش حفاظت و حراست او، اساسی، سازنده، نجاتبخش و موجب استقرار این دین مبین گردید.
او به همه امت اسلام حق دارد و همه وامدار اویند و روزهای چهل و دو سال حمایت و كمك و خدمت او به حضرت رسول اكرم صلی الله علیه وآله بیش از چهارده هزار روز است كه هر كدامشان تاریخ ساز و الهی است؛ هر یك از این ایام به حساب پشتیبانی آن مرد تاریخ از اسلام و دین توحید و آن حركت بزرگ كه جامعهی انسانیت را به سوی ترقی و تكامل و خودشناسی و خداشناسی هدایت كرد روز خدا و روز اسلام است.
هیچ كس شمار روزهای نصرتش از پیغمبر صلی الله علیه و آله و دعوت او و یاری حق به این شمار نرسید. ابوطالب علیه السلام به واسطه فداكاریهای عجیب و مواجهه محكم با دشمنان دین خدا، آنان را از خاموش كردن نور الهی بازداشت.
همه روزها و همه كارهایش، سزاوار نكوداشت و الگوگیری است. چهارده هزار روز در نصرت و خدمت به رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم، همه از ایام الله است. چهارده هزار روز استقامت، چهارده هزار روز تحمل شداید، محرومیتها، تحریمها و انواع فشارها و توطئههای مشركین، اسلام را بیمه كرد.
این ابوطالب بود و ابوطالب بود و باز هم ابوطالب بود كه در روزهای نخست و سالهای آغازین دعوت با موقعیت خاص و استفاده از احترام بالایی كه در جامعه داشت از دین خدا پاسداری نمود و پیغمبر را در ابلاغ دعوت یاری میداد.
قصیدهی لامیّه ابوطالب در مدح حضرت رسول صلی الله علیه و آله، نمونهای از اوج ایمان و خلوص نیت و وفاداری و نصرت كامل او از پیغمبر صلی الله علیه و آله است. این قصیده به اعتراف بعضی بزرگان ادب و بلاغت و سخن شناس اهل سنت، در اعلی مرتبهی بلاغت و فصاحت است و از قصاید سبعهی معلّقه قویتر و برتر است و به جز ابوطالب، احدی را نمیتوان سراینده آن گفت. این قصیده، نشان میدهد كه ابوطالب، آن مرد عزم و تصمیم خللناپذیر در پشتیبانی از رسالت الهی پیغمبر تا به كجا و تا چه حد مصمم، جازم و قاطع بوده است و در برابر دشمنان قوی پنجه، خطرناك و خونخوار، یك تنه دفاع نموده و اسلام را در مسیر حركت غیر قابل برگشت قرار داد.
همان گونه كه روزهای همراهی ابوطالب با پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و سلم در بین روزهای تاریخ، درخشان است این قصیده نیز در میان هزاران قصیده از عرب و عجم كه در مدح پیغمبر و اسلام سروده شده و میشود، ممتاز و یگانه و اساسی است. سزاوار است مخصوصاً فضلا و طلاب عزیز، آن را كه نزدیك به صد بیت است، حافظ باشند.
نسل جوان و جامعه كنونی اسلام باید تاریخ حیات و زندگی حضرت ابوطالب را وجههی نظر و الگو قرار دهند و درسهای بزرگ و آموزندهی این تاریخ را فرا بگیرند. باید در برنامه مدارس و كتابهای درسی این تاریخ آموزنده و پرمایه را در نظر بگیرند. حیف است شخصیتی مثل ابوطالب، كه شخصیتش با ظهور اسلام و دعوت پیغمبر صلی الله علیه و آله ارتباط جداییناپذیر دارد، بر جوانان ما ناشناخته باشد.
روز ۲۶ ماه رجب بر حسب مصباحین، مصباح شیخ و مصباح كفعمی، روز وفات این مرد تاریخ است. سزاوار است همگان از این روز تجلیل نمایند و برنامههای مناسب برای آن در نظر بگیرند و با مجالس سوگواری و سخنرانی و نوشتن مقالات از حقوق این بزرگوار بر مسلمانان و بر تاریخ اسلام ستایش نمایند.