جمعه: 1403/01/10
نسخه مناسب چاپSend by email
روز پیروزی قهرمانان جهان
روز پیروزی قهرمانان جهان (ویژه‌نامه ماه رمضان/21)
(سلسله نوشتار‌های آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف در ماه مبارک رمضان /21)

روز پیروزی قهرمانان جهان

سلسله نوشتار‌های آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف

در ماه مبارک رمضان (21)

 

اَسْئَلُكَ بِحَقِّ هذَا الْیَومِ الَّذِی جَعَلتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً(1)

غرض از «عید» نه آن است كه از باب جلال * جامه ناز بپوشند به الطاف مزید
ای خوش آن عید، كز آن شاه و گدا خوش باشند * كه چنین «عید سعید» است و جز این نیست سعید
 

در روز «عید فطر» همه مسلمانان در سراسر جهان، غرق احساس افتخار بوده و سربلند و سرافرازند كه ماه مبارك رمضان را با توفیق به پایان رسانده و از بركات معنوی و تربیتی آن مستفیض شده‎اند.

* اتمام یک‌ماه تحصیل در دانشگاه تربیتی اسلام

خدا را شكر می‎نمایند كه یكی از بزرگ‎ترین كلاس‎های تربیتی اسلام را در طی یك ماه گذرانده، و از درس‎هایی كه در آن‎ها داده شده، به اندازه استعداد و آمادگی خود استفاده كرده و با روح و جان خود آمیزش داده و بر الواح دل‎ها و ضمایر خود ثبت كرده‎اند.

* روزه‌داران، پیروزمردان جهاد با نفس

در این روز، مسلمانان از یك جهاد حسّاس و خطرناك ـ كه پهلوانان، قهرمانان و شیرافكنان جهان در آن میدان به خاك هلاكت افتاده و مغلوب شده‎اند ـ فاتحانه و پیروزمندانه باز می‎گردند.

این جهاد، جهاد با نفس، جهاد با امیال و غرایز حیوانی و لذایذ نفسانی است. بازداشتن نفس از كام‎گیری‎های شهوانی، نگهداری نفس از خوردن غذاهای لذیذ و نوشیدنی‎های شیرین وخوش‎گوار، خودداری از چشم چرانی و هوس‎های شیطانی، از دروغ، غیبت، خشم و غضب، بدخویی و ترش‎رویی، تكبّر و جاه‎طلبی و دوری از هر معصیّت و گناه دیگر در این میدان جهاد، فتح و پیروزی است.

همه این‎ها جهاد است و همان «جهاد اكبر»ی است كه پیامبر بزرگ اسلام به گروهی از صحابه كه به جهاد رفته بودند و با دشمن با شمشیر و اسلحه دست و پنجه نرم كرده و زور بازو نشان داده بودند، فرمود: «مَرحَباً بِقَومٍ قَضُوا الجِهادَ الاَصغَر وَ بَقِی عَلَیهِمُ الجِهادُ الاَكبرَ»(2)

«جهاد اكبر»ی كه جز افراد با ایمان و مردان و زنان تربیت شده در دامان اسلام، هیچ شخص دیگری نمی‎تواند در صحنه آن عرض اندام كند و در میدان رزم آن، افتخاری كسب نماید.

میدانی كه در آن پیلتن‎های قوی پنجه و عشّاق مال و مقام دنیا، شهوت پرستان، جلاّدان خون‎خوار، فاتحان جاه طلب كشورها، جوانان مغرور، خشم‌گینان پلنگ‌آسا، ستمگران بی‎رحم، آدم‎كشان و قصّابان تاریخ، زنان هوس‎باز، دوشیزگان ناپاك و پرستندگان مظاهر مادّی به خاك هلاكت افتاده؛ و از این كه بتوانند افتخاری كسب و در مسابقات آن شركت نمایند عاجز و ناتوان‌اند.

میدانی كه مردان و بانوان با ایمان، خداپرست، فروتن، پاكدل، پرهیزكار، شكیبا و بی‎اعتنا به زر و زیور دنیا در آن لباس رزم پوشیده، با اراده محكم و همّت بلند حریف را شكست می‎دهند و در مسابقه با افتخار به پیروزی دست می‎یابند.

* آسان ولی دشوار

آری، نبرد با هوای نفس در عین آسانی، دشوار است. آسان است، برای این كه وجدان پاك و فطرت آدمی و عقل و خرد، مصلحت و لزوم آن را درك می‎نماید و اگر انسان در این میدان قدم نهاد، هر چه پیش رود موفّق‎تر می‎شود؛ تا سرانجام نفس سركش و جنود اهریمنی را مغلوب و ذلیل خود كند و قوای ملكوتی و عقلانی و وجدانی را در كشور بدن، حاكم و كارفرما سازد.

از سوی دیگر این كار دشوار است؛ برای این كه جهاد با نفس، ایستادگی در برابر غرایز گوناگون و تلاش و كوشش برای كنترل و انضباط آن‎ها است و شناخت دام‎های شیطان و هواهای پنهانی كار هر شخصی نیست؛ و رام‌كردن نفس امّاره و چشم پوشی از لذایذ و كام‎گیری‎های نفسانی و خواسته‎های هزارگونة نفسِ وسیع و سركش، به این زودی‎ها میسّر نخواهد بود و این دشمن خانگی با غرایزی كه انسان را در دفع دشمن خارجی یارو یاور و محرّك و مشوّق هستند، آشنایی و ارتباط برقرار می‎كند و از آن‎ها كمك و یاری می‎گیرد.

از این جهات، مبارزه با نفس كاری بس دشوار است و رستگار، كسی است كه بتواند نفس را تعدیل كرده، و به نظم و ترتیب صحیح وادار سازد.

* عید آمد

ماه مبارك رمضان، ماه مبارزه با نفس و مدرسه تعدیل و اصلاح غرایز و خواسته‎ها و نمایش قوّت اراده و توان روان، سپری شده و اینك فرصت برگزاری مراسم عیدی بزرگ و پرفضیلت است. این عید، عید اسلامی فطر است كه عید همگان و عید عموم طبقات و افراد است.

عیدی كه خدا آن را برای همه مسلمانان قرار داده و همه را در آن شریك فرموده است. عیدی كه در آن مساجد و مجامع اسلامی و در گستره جهان اسلام، شكوه عبادت و بندگی خدا دیده می‎شود.

مراسم این عید اختصاص به توانگران، كارفرمایان، رجال و زمامداران و طبقات به اصطلاح ممتاز ندارد.

تشریفات مادّی، تقدیم هدایا و تحفه‎های گرانبها ـ چنان چه پیش از اسلام در اعیاد رسم بود‎ ـ در این عید مرسوم نیست.

زیردستان موظّف به دیدار زمامداران نیستند، و كارگر و كارفرما، افسر و سرباز، فقیر و غنی، شاه و گدا و همه اقشار و طبقات باید در صف بندگی خدا و دعا و عبادت برادرانه بایستند. چنان چه می‎دانیم مراسم عمده و حسّاس این عید «نماز» و «زكات» است.

* نماز و زكات

چنان‌چه بیان شد در مراسم نماز، همه اصناف شركت می‎كنند، و مساوات و برادری اسلامی آن‎ها آشكار می‎شود.

در ضمن ادای نماز و خواندن دعایی كه در قنوت است، در دو خطبه و سخنرانی پس از نماز، عالی‎ترین دروس به همگان آموخته می‎شود، و مطالب لازم و مورد حاجت به عموم گوشزد می‎گردد، و از همه دعوت می‎شود تا در پیش بردن مقاصد اسلام و تعظیم شعایر و تعمیم علم و دانش و امر به معروف و نهی از منكر، مجاهدانه كوشش كنند.

كسانی كه دارای مخارج سال خود هستند و یا دارای كار و پیشه‎ای می‎باشند كه درآمد آن‎ها وافی به مخارج سال آنهاست، در اعطای زكات و كمك به مستمندان شركت می‎كنند. هیچ‌گونه مراسم كمرشكن و مصارف رقابت انگیز و مخارج بیهوده در این جشن اسلامی وجود ندارد.

* زنده باد اسلام

زنده باد اسلام؛ كه تربیت و بهبود روح و روان جامعه را در سرلوحه برنامه‎های خود قرار داده و از هر فرصت برای ترقّی فكر و قوّت اراده بشر استفاده كرده است.

این عید فطر هم برای تمام مفاهیم ارزنده و عالی انسانی تذكار بوده و به سوی هر عمل نیك و انسانی هدایت‎گر است.

«اَن تُدخِلَنِی فِی كُلِّ خَیرٍ اَدخَلتَ فِیهِ مُحَمَّداً وآلَ مُحَمَّد، وَاَن تُخرِجَنِی مِن كُلِّ سُوءٍ اَخرَجتَ مِنهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّد(3)

این عید، عید خدا و موسم دعا و نماز و احسان و نیكی به بندگان خدا و دیدارهای پاك و منزّه است. نزدیك به چهارده قرن است كه این عید برگزار می‎شود؛ تاكنون شنیده نشده كه برای تهیّه وسایل این عید و شركت در مراسم آن یك نفر خودكشی كرده و یا پای یك زن و شوهر به دادگاه كشیده شده باشد.

این عیدی است كه در آن به جای تفریحات ناسالم، همه به سوی مساجد و مراكز اقامه نماز عید می‎روند و خدا آن را ذخیره‌ی خیر و نشان شرف و كرامت پیامبر اسلام و سبب ارتقای افتخارات اسلامی قرار داده است.

 

پی‌نوشت‌ها:

[1]. می‌خواهم از تو به حق این روز (عید فطر) که آن روزی که آن را برای مسلمانان عید قرار دادی.

2. بحارالانوار، ج 19، ح 182؛ آفرین به قومی که جهاد اصغر را انجام دادند و بر آنها جهاد اکبر باقی ماند.

3. و درآور این روز مرا در هر چیزی که محمّد و آل او را داخل کردی و اینکه بیرون کنی مرا از هر بوی که محمد و آل او را از آل خارج ساختی.

 

 

دوشنبه / 14 تير / 1395