بسمه تعالی

محضر مرجع عالیقدر جهان تشیّع حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف

سلام علیکم؛

احتراماً نظر به فاجعه رخ‌داده در منا که منجرّ به جان‌باختن و زخمی‌شدن بسیاری از مسلمانان شد و با توجه به اینکه اعمال این دسته از افراد کامل نشده  بود، بفرمایید:

1. حکم حج ناتمام افرادی که کشته شده‌اند چیست؟

2. وظیفه مجروحین حادثه چیست و چنان‌که در فرصت باقی‌مانده قدرت انجام اعمال خود را نداشته باشند، چه باید بکنند؟

3. آیا در دفن درگذشتگان ملاحظه خاصّی وجود دارد؟

بسم الله الرحمن الرحیم

علیکم السلام و رحمة الله

1. به طور کلی کسانی که بعد از احرام عمره تمتّع و دخول در حرم بمیرند، چه برای خودش محرم شده باشد یا به نیابت دیگری، مجزی از حجة الاسلام است و قضا لازم نیست.

2. اعمال مجروحینی که قادر به انجام بقیّه مناسک نیستند با نیابت‌دادن به دیگران قابل جبران است، لذا دوستان آنها نیابت برای رمی و قربانی بگیرند و بعد از تقصیر خود حاجی، اعمال مکّه را برای آنها انجام دهند؛ و اگر تاکنون اقدام نکرده‌اند تا روز سیزدهم می توانند در صورت عدم تمکّن بالمباشرة، با نیابت رمی را انجام دهند.

3. در غسل حاجی که از احرام خارج نشده، به جای غسل کافور، با آب معمولی غسل دهند و حنوط هم ننمایند. والله العالم

لطف الله صافی

13 ذی الحجة الحرام 1436