اشاره: روز بیست و یكم تیرماه سالروز قیام مردم شریف مشهد علیه كشف حجاب رژیم پهلوی میباشد.
پاسخ مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف به نامه دختر جوانی كه به تازگی در مشهد مقدس سؤالاتی درباره حجاب و فلسفهی آن مطرح كرده بود، در اختیار كاربران محترم قرار میگیرد.
متن نامه و پاسخ معظم له به شرح ذیل است:
بسم الله الرحمن الرحیم
مرجع عزیز و عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی
سلام علیكم؛
من فاطمه 21 ساله هستم. شما را بارها در مشهد دیدهام، و به شما به چشم یك پدر معنوی نگاه میكنم. آقا من یك دختر بدحجاب هستم، راستش نمیدانم حجاب چیست؟ چرا حجاب بر ما واجب است؟ چرا حجاب ارزش است؟ آیا چادر یك تكه پارچه با ارزش و مقدس است؟ دختر 9 ساله از چادر چه میداند؟ چرا فقط در دین ما چادر و حجاب وجود دارد، یعنی پیامبران دیگر نمیدانستند؟!
آیا معنای پوشش، نبودن من در جامعه نیست؟ پس چگونه باید برای جامعه مفید باشم؟چرا ما زنان باید تاوان دلهای مریض بعضی مردان را بدهیم؟ آیا بهتر نیست حجاب در كشور اختیاری باشد؟ لطفاً مرا نصیحت كنید و به سؤالاتم جواب دهید كه من پیجوی حقیقتم. منتظر پاسخ شما هستم.
بسم الله الرحمن الرحیم
علیكم السلام و رحمة الله
دخترم! انشاءالله تعالی تندرست و سعادتمند باشید و اندیشههای نیك و درست را در خود پرورش دهید.
نامه شما را خواندم. از بیداری باطن و معنویت پاك و اصالت فطرت شما امیدوار شدم.
نوشتهاید پیجوی حقیقت هستید و نصیحت میخواهید. حقیقت ظاهر و آشكار است به هرچه نگاه كنید از ذره تا مجرّه، از زمین تا آسمان و كهكشانها و جنبندگان بزرگ و كوچكی كه با چشم غیر مسلح به زحمت رؤیت میشوند، آب و هوا، باغ و سبزهزارها و درختها، حیوانات برّی و بحری و این انسان، این من و تو و این همه دستگاهها و تأسیساتی كه در بدن ما برقرار است و علی الدوام بیآنكه ما نقشی داشته باشیم به طور خودكار عمل میكنند، این همه گلها، این همه میوهها و این همه ... و این همه ...، همه انسان را نصیحت میكنند؛ همه حقیقت و حق را نشان میدهند كه غافل نباشید، بیدار و هشیار باشید، از این كتاب آفرینش كه میلیونها و میلیونها و میلیاردها و بیش از حساب و شمار درس بصیرت و بینش دارد بخوانید، و پند بگیرید.
بدانید كه شما در برابر این معانی ژرف و این وجود پر از حكمت نباید آرام بنشینید. باید پردههای جهالت را هرچه میتوانید پاره كنید، و به سوی روشنایی بیشتر گام بردارید.
مسأله حجاب و مسائل جنسی و جنسیتی را تحت احساسات جوانی دختر یا پسر نمیشود بررسی كرد، و نگاه غیر احساساتی باید به آن داشت.
این برنامه و روابط مرد و زن و حجاب، همه باید با دید عقل و مصلحت بررسی شود. مفاسد و مصالح بسیار در اینجا ملاحظه میشود. كرامت و شخصیّت زن بیشترین مصلحتی است كه باید حفظ شود.
حجاب و پوشش و چادر و جداییهایی كه بین دو جنس به حكم عقل و شرع مقدس اسلام رعایت میشود همه، جامعه را از فساد، و خانواده را از ویرانی نجات میدهد. حجاب برای زن حصاری حصین و قلعهای محكم است.
در جامعه كاری كه برحسب وضع طبیعی بین زن و مرد توزیع شده است هر دو كار است، هر دو شریف است، هر دو باید رعایت شود تا جامعه بر نظام درست برقرار باشد.
خانهداری زن از اشرف كارها است. زن خانهدار بیكار نیست. مرد هم كه مشاغل بسا سخت بیرون را عهدهدار است جهاد فی سبیل الله است. كارهای پر زحمت و سخت به عهده مرد است.
بعض افراد بیاطلاع، نگاه ظاهری به غرب و اروپا و آمریكا میكنند، و یك زن را میبینند كه مثلاً وزیر یا وكیل شده است امّا هزاران زن را كه در نهایت محرومیتهای اقتصادی گوناگون هستند نمیبینند.
امروز در غرب، كار فساد بیحجابی و اختلاط زن و مرد به جایی رسیده است كه از جلوگیری مفاسد آن عاجز شده و به مفاسد بسیار مخرب آن تن در دادهاند.
در غرب طبق اخباری كه خبرگزاریها منتشر میكنند زنها در هر نهاد و مخصوصاً نهادهای ارتشی مورد اذیت و آزار مردهای مافوق هستند. زندگی راحت و آرام و انسانی ندارند. موالید تا حد چهل و هشت درصد در شناسنامه بی پدر معرفی میشوند.
ما باید به تعالیم اسلام افتخار كنیم. سالمترین مجتمعات و جوامع، مجتمعات اسلامی است. تفكیك جنسیتی برای سلامت جامعه شرط اساسی است. چادر و رعایت محرم و نامحرمی و اختصاصیافتن بعض مشاغل به زن، و بعض مشاغل به مرد بر اساس همین تفكیك لازم جنسیتی و ترتیبات و ضوابط آن است.
در احكام شرع جنبههای جسمانی و روحی مرد و زن ملاحظه شده است، و بر اساس صرف برتریدادن یك جنس بر جنس دیگر دستور و برنامهای نیست. پیامبران همه به حجاب دستور دادهاند، و اختصاص به اسلام ندارد، و حكم ملازم زن و مرد است.
همین روزها به یكی از وزراء در ایتالیا پیشنهاد كرده بودند كه زنان مسلمان را از روبند ممنوع سازد، جواب داده بود كه از كار و برنامهای كه حضرت مریم داشت كسی را منع نمیكنم! یعنی حضرت مریم هم حجاب كامل داشتهاند.
دخترم راجع به حجاب، راجع به تواناییهای زن و مرد و نقش این دو جنس در ساختن یك جامعه عقلپسند با كرامت، كتابهای بسیار شیعه و سنی، و مسلمان و كافر نوشتهاند.
من به شما توصیه میكنم به تمام وجود اگر سعادت حقیقی خود را میخواهید، حجاب و تعلیمات عالیه اسلام را در همه برنامهها رعایت كنید.
خداوند متعال شما را حفظ و به همه آرزوها و آمال مشروع و عقلپسند برساند، والسلام.
19شعبان المعظم1433
لطف الله صافی/مشهد مقدس