در اينجا نمي‌خواهيم از سير حديث، يا از لحاظ اثر سياست‌هاي حکّام، خصوصاً بني‌اميّه، و بني‌عبّاس سخن بگویيم، و مواضع مؤثّر ائمّه دين را در احيای سنّت پيغمبر(ص)، و تلاش اصحاب و شاگردان آن بزرگواران را شرح دهيم؛ فقط مي‌خواهيم اشاره کنيم که مجاهدات ائمّه(ع) و حاملان علوم آنها تا امروز، سبب شده که اين علوم بيکران که به‌وسيله صدها کتاب و اصل و جامع حديث، جمع‌آوري و حفظ شده، در دسترس ما و نسل‌هاي آينده مسلمانان قرار بگيرد.
