وظیفه امام ‌‌(علیه‌السلام)

چنانچه می‌دانیم و نیز برحسب عقاید صحیح شیعه، همة ائمة هدی ‌‌(علیهم‌السلام)  در روش و رفتاری كه در پیش گرفتند، تكلیف و وظیفه‌ای را كه از جانب خدا برای آنها معیّن شده بود، اطاعت می‌كردند، و در قیام، اقدام، سكوت و خانه‌نشینی، هدفی جز اطاعت خدا، ترویج دین، هدایت خلق و حفظ اسلام نداشتند.

نقشه مأمون

مأمون در‌صدد برآمد كه دست به‌سوی خاندان پیغمبر‌‌(ص) دراز كند، و بهترین و شایسته‌ترین و عالم‌ترین و پرهیزكارترین آنها را ـ كه از هر جهت میان مسلمانان، دارای حسن شهرت و مورد علاقه و ارادت عموم باشد و در بین بنی‌عبّاس و دیگران، نظیر و مانندی نداشته باشد ـ به ‌عنوان ولیعهد انتخاب كند و او را در جریان‌ها و وقایع و کارهایی که می‌شود، به قبول مسئولیت وادار سازد، و به‌اصطلاح، عضو هیئت‌حاكمه قرار دهد.

بسیج افكار علیه حكومت بنی‌عبّاس

در اواخر حكومتِ دیكتاتوری هارون و آغاز حكومت مأمون، احساسات توده‌های وسیع مسلمانان، علیه حكومت بنی‌عبّاس به‌شدّت اوج گرفت و عكس‌العمل در برابر کارها و اختناق افكار و سلب

آزادی‌های فردی و دینی، در قلوب زیادشده و درحال انفجار بود.

جریان جنگ خونین «امین» و «مأمون» و آن‌همه كشتار و اتلاف نفوس و نیز، قتل امین، ماهیّت این بازیگران صحنة سیاست را بیش‌ازپیش فاش كرد.

دین و سیاست