جمعه: 1403/01/31

يكشنبه / 5 بهمن / 1393

ب) بُعد قانونى قسط و عدل

از این بُعد، به عدل قانون تعبیر می‌كنیم و مقصود این است كه در قوانین، مصالح و منافع همگان، واقع و حقیقتِ نیازمندى‌هاى افراد جامعه و خواسته‌هاى حقیقى و فطرى و غرایز بشر منظور شده باشد و براى فرد و طبقه و صنف خاصى در شرایط متساوى امتیازى نباشد و بر قانون

 

فارسی

ابعاد متعدد عدل

باید توجّه داشت: بسیارى از مردم در تعریف عدل و اطلاق لفظ عادل مسامحه می‌نمایند و نظامى را كه رهبر سیاسى و كسى‌كه اداره امور را در آن نظام در اختیار دارد، به اغراض شخصى و منافع خود و كسان خود حكومت نكند و قانونى را كه هست و به دست دارد در حقّ همگان یكسان اجرا نماید، عادل می‌گویند. خواه مردم آن قانون را به حقّ و علم و فهم قبول كرده باشند، یا از راه جهل و اشتباه یا تحمیل پذیرفته باشند.

 

فارسی

قسط در نهج‌البلاغه

در نهج‌البلاغه نیز قسط به همین معناى تقسیم به عدل و استحقاق طبق نظام آمده است.

مانند اینكه در وصف آفرینش طاووس در خطبه 165 می‌فرماید:

 

فارسی

قسط در قرآن مجید

در قرآن مجید، ماده «ق س ط» مكرر آمده است؛ ازجمله در آیه:

فارسی

معنى قسط

راغب اصفهانى در مفردات می‌گوید:

«الْقِسْطُ هُوَ النَّصِیبُ بِالْعَدْلِ»؛[1]

«قسط، نصیب و سهم‌گذاری با عدالت است».

فارسی

معنى عدل

امیرالمؤمنین(علیه السلام)  در پاسخ این پرسش كه كدام‌یك از عدل و جود افضل است، فرمود:

«اَلْعَدْلُ یَضَعُ الْاُمُورَ مَوٰاضِعَهَا»[1]

«عدل و دادگستری كارها را سر جاى خود می‌نشاند».

فارسی

معنى ظلم

زبیدى در تاج‌العروس گفته است: «ظلم، تصرف در ملك غیر و از حدّ گذشتن است».[1]

ابن‌منظور در لسان‌العرب می‌گوید: «ظلم، چیزى را در غیر جا و غیر موضع خود گذاردن است».[2]

 

فارسی

مقدمه دوم: بحثى در الفاظ مترادف

علما و محققان علم لغت و ادب می‌گویند: اختلاف عبارات و اسما، دلالت بر اختلاف معانى دارد و عطف كلمه‌اى بر كلمه دیگر، در صورتى صحیح است كه از كلمه دوم، معنایى غیر از معناى اوّل اراده شود؛ مثلاً اگر زید لقبش عالم یا فیلسوف باشد، نمی‌گویند: زید و فیلسوف آمد.

فارسی

صفحه‌ها

اشتراک در RSS - آیت الله العظمی صافی گلپایگانی