1چرا كاوش براى شناختن امام واجب است؟
پاسخ: كاوش براى شناختن امام به‌این‌جهت واجب است كه حداقل این احتمال را دارد كه وى شخصیتى باشد كه اطاعت او به حكم خدا بر ما واجب و بر امور ولایت داشته باشد، و مفسر قرآن و مبین احكام و رهبر دین و دنیاى مردم باشد.
با این احتمال، عقل ما را موظف مى‌نماید كه پیرامون آن به كاوش بپردازیم و او را شناسایى نماییم و اگر در این وظیفه مسامحه كنیم و چنین شخصیتى وجود داشته باشد و او را نشناخته باشیم، معذور نخواهیم بود و الزام عقلى و وجدانى داریم كه دنبال این احتمال را بگیریم تا به نفى یا اثبات آن برسیم.
این بیان در لزوم شناختن پیغمبر و بلكه لزوم كاوش از وجود خدا نیز جارى است. هیچ‌كس معذور نیست كه در برابر این‌گونه مسائل بى‌تفاوت باشد و باید براى هریك از این پرسش‌ها پاسخ داشته باشد.
صاحب و آفریننده این جهان كیست؟ آیا زندگى و حیات و به‌طوركلى عالم هستى، پوچ و پوك و لغو و باطل و ناامیدكننده است، یا بامحتوا و برحقّ و امیدبخش و در مسیر بقا و كمال است؟ خداى تعالى بندگان را با نیازى كه به هدایت دارند، چگونه هدایت كرده است؟ آیا به همان هدایت‌هاى عقلى و فطرى اكتفا كرده، یا علاوه‌برآن، به واسطه افرادى به نام انبیا و پیامبران، آنها را به برنامه‌هاى اعتقادى و اخلاقى و عملى هدایت فرموده و حجت را بر مردم تمام كرده و لطفش را كامل نموده است؟ آیا براى رهبرى بعد از پیغمبر، كسى را معین كرده است؟ و اگر معین كرده است، شخص تعیین‌شده كیست؟ اگر هم كسى بشر را متوجّه به این‌گونه پرسش‌ها ننماید، خودبه‌خود این سؤالات برایش پیش مى‌آید.
علاوه‌براین، در مورد شناخت امام، قرآن و احادیث[1] نیز دلالت و صراحت دارند، مثل آیه:
«اى كسانى كه ایمان آورده‌اید، خداى را اطاعت كنید و رسول و صاحبان امر از خویش را فرمان برید».
روشن است طبق این آیه، اطاعت ولى امر واجب است و آن، بدون شناخت او امكان‌پذیر نیست؛ ازاین‌جهت شناختن امام واجب است. بنابراین هیچ‌كس در ترك معرفت امام و تحقیق و كاوش از این موضوع معذور نمى‌باشد.