جمعه: 10/فرو/1403 (الجمعة: 19/رمضان/1445)

11

آیا غیر از على(ع) ، نام و نسب سایر ائمّه اثناعشر(علیهم السلام)  اعلام و معرفى شدهاند؟

پاسخ: همه به ‌اسم و شخص معرفى شده‌اند، هم در روایات و احادیثى كه نام و نشانى‌هاى همه را فرموده‌اند، و هم در روایاتى كه بالخصوص به امامت بعضى از آنها مثل امام حسن و امام حسین(علیهماالسلام)  تصریح شده است و هم به‌وسیله تعریف و تنصیص امام قبل بر امام بعد، به‌طورى‌كه این روایات بسیار، باتوجّه‌به روایاتى كه دلالت بر عدد ائمه(علیهم السلام)  دارد، جاى هیچ گونه شك و تردیدى را در اینكه این دوازده نفر منصوص و تعیین شده‌اند، باقى نمى‌گذارد و هیچ‌كس براى آن احادیث كه فقط دلالت بر عدد دارد، تفسیر و توجیه صحیحى غیر از این احادیثى كه آنها را به شخص و اسم مى‌شناسانند، نخواهد یافت.

لذا جمعى از علماى معروف اهل‌سنّت نیز امامت این دوازده نفر را قبول كرده و به آن معترف شده‌اند؛ چون دیده‌اند نه مى‌توانند این

 

احادیث را رد كنند؛ زیرا رد آنها ردّ قول پیغمبر است، و نه مى‌توانند به غیر از ائمه اثناعشر(علیهم السلام)  كه شیعه به امامت آنها معتقدند، به افراد دیگر تطبیق و تفسیر نمایند.

براى نمونه: به یك حدیث از احادیثى كه یكى از حفّاظ و علماى نامدار از اهل‌سنّت در اربعین خود، از حضرت رسول(ص)  روایت كرده و متضمّن نام تمام ائمه اثناعشر(علیهم السلام)  از امیرالمؤمنین على(ع)  تا حضرت مهدى(ع)  است، اشاره مى‌شود. علاقه‌مندان مى‌توانند متن حدیث را در نسخه خطى معتبر این كتاب كه موجود است و در كتاب‌هایى كه از آن نقل كرده‌اند، مثل كشف‌الاستار محدث نورى و منتخب‌الاثر[1] تألیف نویسنده این رساله و مقدّمه مقتضب الاثر جوهری به قلم این‌جانب رجوع فرمایند.

روایت‌كننده این حدیث، علاّمه و حافظ اهل‌سنّت، ابوالفتح محمّد بن احمد بن ابی‌الفوارس (متولد شوال 338 و متوفاى ذى‌القعده 412) مى‌باشد. وى به حفظ و امانت مشهور و به صلاح توصیف و توثیق شده و در طلب حدیث مسافرت‌ها كرده و نزد شیوخ بسیار تلمّذ نموده و شاگردان بسیار داشته و كتاب‌ها و آثار متعدد از خود به یادگار گذارده و در «جامع رصافه» مجلس درس و املاى حدیث داشته

 

است؛[2] و از جمله كتاب‌هاى او، كتاب اربعینى است در فضایل امیرالمؤمنین(ع)  كه در مقدّمه آن در تأیید عقیده شافعى كه مراد از «اربعین حدیث» در حدیث مشهور: «مَنْ حَفِظَ مِنْ أُمَّتِی أَرْبَعِینَ حَدِیثاً»[3] چهل حدیث در فضایل امیرالمؤمنین(ع)  است، خواب عجیبى از احمد بن حنبل (امام حنابله)، نقل كرده است.

این شخصیت نامدار (حافظ ابن ابى‌الفوارس) چهارمین حدیثى را كه در این كتاب اربعین، با سند از شیوخ خود روایت كرده است، حدیثى است كه متضمّن اسامى ائمّه اثناعشر از على(ع)  تا حضرت مهدى(ع)  است.[4]

بعضى دیگر از اهل‌سنّت‌ نیز مثل قندوزى[5] و خوارزمى[6] روایات دیگر دررابطه‌با همین موضوع روایت كرده‌اند.

 

 

[1]. صافی گلپایگانی، منتخب‌الاثر، ج1، ص204.

[2]. ترجمه این دانشمند در تاریخ بغداد مذكور است. خطیب بغدادی، تاریخ بغداد، ج1، ص369 ـ 370.

[3]. مفید، الاختصاص، ص61.

[4]. ابن ابی‌الفوارس، الاربعین، ح4؛ محدث نوری، کشف‌الاستار، ص27 ـ 29.

[5]. قندوزی، ینابیع‌الموده، ج3، ص289 ـ 295 (باب77، فی تحقیق حدیث «بعدی اثناعشر خلیفه»).

[6]. خوارزمی، مقتل‌الحسین×، ج1، ص94.

نويسنده: