پنجشنبه: 9/فرو/1403 (الخميس: 18/رمضان/1445)

معنای تهلكه چیست؟

خامساً: اوامر و نواهی پروردگار دارای تعلیق هستند. به‌طور‌مثال وقتی خداوند می‌فرماید: شراب حرام است، حرمت در این فرمان به شراب تعلق دارد. متعلق اوامر و نواهی خداوندی را می‌توان به دو گونه تصور كرد. گاه متعلق، یك موضوع و یك مصداق مشخص خارجی است مانند مثال فوق كه متعلق نهی یك مایع شراب است و گاه متعلق عنوانی كلی است كه شامل مصادیق و موضوعات مختلف می‌شود به‌طور‌مثال در آیه (وَلاَ تُلْقُوا بِأَیْدِیكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ)[1] نهی خداوند، متعلق به مفهوم كلی تهلكه می‌باشد و این مفهوم كلی دارای مصادیق مختلفی است. از­طرفی تحقق مصداق و افراد تهلكه دائر ‌مدار تحقق عنوان تهلكه است. بر این اساس، ممكن است یك اقدام و عمل نسبت به یك شاخص و یا در یك حالت خاص، القای در تهلكه باشد و نسبت به شخص دیگر و یا در حالت دیگر القای در تهلكه نباشد.

 

همچنان‌كه یكی از علمای تفسیر ذكر كرده‌اند و همچنان­كه از روایات استفاده می‌شود تهلكه مصادیق مختلفی دارد.

گاهی القای در تهلكه، ترك انفاق مال، و گاهی انفاق مال و گاهی ترك دفاع و جهاد و گاهی دفاع است. چنانچه گاهی القای در تهلكه، فردی و گاهی عمومی و همگانی است؛ باید موارد و مناسبات و مصالح و مفاسد را در‌ نظر گرفت: در بعضی موارد القای در تهلكه صادق و در بعضی موارد، صادق نیست، در پاره‏ای از موارد اگر هم صادق باشد ترك آن سبب سقوط در تهلكه دنیوی یا اخروی بزرگ­تر و غیر­قابل جبران می‏شود.

با‌‌‌توجه‌به پاسخ‌های فوق در قیام امام(علیه السلام)  تهلكه تصویر نمی‌شود؛ زیرا:

اولاً، امام كه صاحب مقام امامت و عصمت است، از تمام امّت اعلم به احكام و معصوم از خطا و اشتباه است و آنچه از او صادر شود طبق فرمان الهی و تكلیف شرعی می‏باشد.

ثانیاً، بنی‌امیّه او را می‏كشتند، خواه به‌سوی عراق می‏رفت یا در مكه می‏ماند. امام(علیه السلام)  در این مورد ملاحظه تمام مصالح را نمود، از مكه بیرون آمد برای اینكه در مكه او را نكشند و حرمت حرم، هتك نشود و هركس با­دقت برنامه قیام آن حضرت را ملاحظه كند می‏فهمد كه امام(علیه السلام)  برای آنكه شهادت و مظلومیتش حداكثر فایده را برای بقای اسلام و احیای دین داشته باشد تمام دقایق و نكات را مراعات كرد.

 

ثالثاً، هدف حسین(علیه السلام) ‏ از قیام و امتناع از بیعت و تسلیم­نشدن و تحمل آن مصائب عظیمه، نجات دین بود، و این هدفی بود كه ارزش داشت امام(علیه السلام)  برای حصول آن، جان خود و جوانان و اصحابش را فدا كند، از­این­جهت، شهادت را اختیار كرد و از آن مصائب بزرگ، استقبال نمود.

مقصود اصلی حسین(علیه السلام) ‏، امتثال امر خدا، حفظ دین، حمایت از حق و كشیدن خط بطلان بر حكومت بنی‌امیّه و افكار و هدف‌های آنها بود. مقدمه رسیدن به این مقصود، تسلیم­نشدن و استقامت تا سرحدّ شهادت و آن­همه حادثه است. هدف امام(علیه السلام) ، در پیشگاه خداوند محبوب، نزد پیامبر(ص)  دوست داشتنی و نیز برای عقل و وجدان پاك انسانی، مقبول بود.

 

[1]. بقره،‌ 195. «خود را به دست خود به هلاكت نیفکنید».

موضوع: 
نويسنده: 
کليد واژه: