مسأله378. در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاك باشد، ولی در غسل ترتیبی پاكبودن تمام بدن لازم نیست، و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسلدادن آن قسمت آب بكشد كافی است.
مسأله379. گذشت كه عرق جنب از حرام نجس نیست. بنابراین اگر با آب گرم غسل كند، غسل او صحیح است، و احتیاط مستحب آن است كه با آب سرد غسل كند.
مسأله380. اگر در غسل به اندازه سر مویی از بدن نشسته بماند، غسل باطل است، ولی شستن جاهایی از بدن كه دیده نمیشود، مثل داخل گوش و بینی واجب نیست.
مسأله381. جایی را كه شك دارد از ظاهر بدن است یا از باطن آن، بنابر احتیاط واجب باید بشوید.
مسأله382. اگر سوراخ جای گوشواره و مانند آن به قدری گشاد باشد كه داخل آن دیده شود، باید آن را شست؛ و اگر دیده نشود، شستن داخل آن لازم نیست.
مسأله383. چیزی را كه مانع رسیدن آب به بدن است، باید برطرف كند و اگر پیش از آن كه یقین كند برطرف شده غسل نماید، غسل او باطل است.
مسأله384. اگر موقع غسل شك كند چیزی كه مانع از رسیدن آب باشد در بدن او هست یا نه، باید وارسی كند تا مطمئن شود كه مانعی نیست.
مسأله385. در غسل باید موهای كوتاهی را كه جزء بدن حساب میشود، بشوید و شستن موهای بلند واجب نیست، بلكه اگر آب را طوری به پوست برساند كه آنها تَر نشوند، غسل صحیح است؛ ولی اگر رساندن آب به پوست، بدون شستن آنها ممكن نباشد، باید آنها را بشوید كه آب به بدن برسد.
مسأله386. تمام شرطهایی كه برای صحیحبودن وضو گفته شد، مثل پاكبودن آب و غصبینبودن آن در صحیحبودن غسل هم شرط است، ولی در غسل لازم نیست بدن را از بالا به پایین بشوید، و نیز در غسل ترتیبی لازم نیست بعد از شستن هر قسمت، فوراً قسمت دیگر را بشوید، بلكه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداری صبر كند و بعد طرف راست را بشوید و بعد از مدتی طرف چپ را بشوید اشكال ندارد، ولی كسی كه نمیتواند از بیرونآمدن بول و غائط خودداری كند، اگر در تمام وقت به اندازهای كه غسل كند و نماز بخواند بول و غائط از او بیرون نمیآید، باید هر قسمت را فوراً بعد از قسمت دیگر غسل دهد و بعد از غسل هم فوراً نماز بخواند، و همچنین است حكم مستحاضه كه بعداً گفته میشود.
مسأله387. كسی كه قصد دارد پول حمامی را ندهد یا بدون اینكه بداند حمامی
راضی است بخواهد نسیه بگذارد، اگر چه بعد حمامی را راضی كند، غسل او باطل است، مگر آن كه از راضینبودن حمامی غافل باشد و قربةً إلی الله غسل كند كه در این صورت غسل صحیح است و ضامن اجرة المثل است.
مسأله388. اگر حمامی راضی باشد كه پول حمام نسیه بماند، ولی كسی كه غسل میكند قصدش این باشد كه طلب او را ندهد، یا از مال حرام بدهد، غسل او اشكال دارد، مگر اینكه بداند حمامی با این وصف هم راضی به غسل هست، یا با غفلت از راضیبودن حمامی غسل كند كه در هر دو صورت غسل صحیح است.
مسأله389. اگر بخواهد پول حرام یا پولی كه خمس آن را نداده به حمامی بدهد، غسل او باطل است؛ ولی اگر یقین دارد كه حمامی با این وصف راضی به غسل است، یا با غفلت از رضایت حمامی غسل كند، غسلش صحیح است.
مسأله390. اگر كسی در موقع غسل بیش از حد متعارف آب مصرف نماید و شك داشته باشد كه آیا حمامی راضی است یا نه، غسل او باطل است مگر اینكه پیش از غسل از حمامی اذن بگیرد.
مسأله391. اگر شك كند كه غسل كرده یا نه، باید غسل كند، ولی اگر بعد از غسل شك كند، كه غسل او درست بوده یا نه، لازم نیست دوباره غسل نماید.
مسأله392. اگر در بین غسل، حدث اصغر از او سر بزند، مثلاً بول كند، میتواند غسل را تمام نماید و بعد وضو بگیرد، و بهتر آن است كه غسل را احتیاطاً از سر بگیرد به قصد آنچه بر ذمه او است از اتمام یا اعاده، لكن وضو بعد از غسل در این صورت هم واجب است.
مسأله393. اگر به خیال اینكه به اندازه غسل و نماز وقت دارد، برای خصوص آن نماز غسل كند و معلوم شود كه كمتر از غسل و تمام نماز وقت داشته، غسل او اشكال دارد، ولی اگر به قصد طهارت از جنابت، غسل كرده كه بعد نماز هم بخواند غسلش صحیح است اگر چه معلوم شود هیچ وقت نداشته است.
مسأله394. كسی كه جنب شده اگر شك كند غسل كرده یا نه، نمازهایی را كه خوانده صحیح است ولی برای نمازهای بعد، باید غسل كند.
مسأله395. كسی كه چند غسل بر او واجب است، میتواند به نیت همه آنها یك غسل به جا آورد، یا آنها را جدا جدا انجام دهد، ولی اگر در بین آنها غسل جنابت باشد و به قصد آن غسل كند، غسلهای دیگر ساقط میشود.
مسأله396. اگر بر جایی از بدن، آیه قرآن یا اسم خداوند متعال نوشته شده باشد، بنابر احتیاط واجب ـ اگر ممكن است ـ باید آن را از بین ببرد، و اگر ممكن نیست، باید وضو و غسل را ارتماسی انجام دهد، و چنانچه بخواهد وضو یا غسل را ترتیبی به جا آورد، باید آب را طوری به بدن برساند كه دست او به نوشته نرسد.
مسأله397. كسی كه غسل جنابت كرده، نباید برای نماز وضو بگیرد، ولی با غسلهای دیگر نمیشود نماز خواند و باید وضو هم گرفت.