سه شنبه: 29/اسف/1402 (الثلاثاء: 9/رمضان/1445)

ركوع

مسأله1031. در هر ركعت بعد از قرائت باید به اندازه‎ای خم شود كه بتواند دست را به زانو بگذارد، و این عمل را ركوع می‎گویند.

مسأله1032. اگر به اندازه ركوع خم شود ولی دست‎ها را به زانو نگذارد، اشكال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب این است كه دست‎ها را به زانو بگذارد.

مسأله1033. هر گاه ركوع را به طور غیر معمول به جا آورد، مثلاً به چپ یا راست خم شود، اگر چه دست‎های او به زانو برسد، صحیح نیست.

مسأله1034. خم‌شدن، باید به قصد ركوع باشد. پس اگر به قصد كار دیگری، مثلاً برای كشتن جانور خم شود، نمی‎تواند آن را ركوع حساب كند، بلكه باید بایستد و دوباره برای ركوع خم شود و به واسطه این عمل، ركن زیاد نشده و نماز باطل نمی‎شود.

مسأله1035. كسی كه دست یا زانوی او با دست و زانوی دیگران فرق دارد، مثلاً دستش خیلی بلند است كه اگر كمی خم شود به زانو می‎رسد، یا زانوی او پایین‎تر از مردم دیگر است كه باید خیلی خم شود تا دستش به زانو برسد، باید به اندازه معمول خم شود.

مسأله1036. كسی كه نشسته ركوع می‎كند، باید به قدری خم شود كه صورتش مقابل زانوها برسد، و بهتر است به قدری خم شود كه صورت نزدیك جای سجده برسد.

 

مسأله1037. احتیاط مستحب آن است كه در ركوع، سه مرتبه «سُبْحَانَ اللهِ» یا یك مرتبه «سُبْحَانَ رَبِّیَ الْعَظیمِ وَ بِحَمْدِه» بگوید، هر چند ظاهر این است كه گفتن هر ذكری كه به این مقدار باشد، مثل سه مرتبه «اللهُ اَكْبَر» كفایت می‎كند، ولی در تنگی وقت و در حال ناچاری، گفتن یك «سُبْحَانَ اللهِ» كافی است.

مسأله1038. ذكر ركوع باید به عربی صحیح گفته شود، و مستحب است آن را سه یا پنج یا هفت مرتبه، بلكه بیشتر بگویند.

مسأله1039. در ركوع باید موقع خواندن ذكر واجب بدن آرام باشد، و در ذكر مستحب هم اگر آن را به قصد ذكری كه برای ركوع دستور داده‎اند بگوید، بنابر احتیاط واجب، آرام‌بودن بدن لازم است.

مسأله1040. اگر موقعی كه ذكر واجب ركوع را می‎گوید، بی‎اختیار به قدری حركت كند كه از حال آرام‌بودن بدن خارج شود، باید بعد از آرام‌گرفتن بدن دوباره ذكر را بگوید، ولی اگر كمی حركت كند كه از حال آرام‌بودن بدن خارج نشود یا انگشتان را حركت دهد، اشكال ندارد.

مسأله1041. اگر پیش از آن كه به مقدار ركوع خم شود و بدن آرام گیرد، عمداً ذكر ركوع را بگوید، باید بعد از رسیدن به ركوع و آرام‌گرفتن بدن دوباره ذكر را بگوید، و بنابر احتیاط لازم نماز را پس از اتمام، اعاده نماید، و اگر به همان ذكر اول اكتفا نماید، نماز باطل است.

مسأله1042. اگر پیش از تمام‌شدن ذكر واجب، عمداً سر از ركوع بردارد، نمازش باطل است، و اگر سهواً سر بردارد، چنان‌چه پیش از آن كه از حال ركوع خارج شود، یادش بیاید كه ذكر ركوع را تمام نكرده، باید در حال آرامی بدن دوباره ذكر را بگوید، و اگر بعد از آن كه از حال ركوع خارج شد یادش بیاید، نماز او صحیح است.

مسأله1043. اگر نتواند به مقدار ذكر در ركوع بماند، احتیاط واجب آن است كه بقیه آن را در حال برخاستن بگوید.

مسأله1044. اگر به واسطه مرض و مانند آن در ركوع آرام نگیرد، نماز صحیح است، ولی باید پیش از آن كه از حال ركوع خارج شود، ذكر واجب را بگوید.

 

مسأله1045. هر گاه نتواند به اندازه ركوع خم شود، باید به چیزی تكیه دهد و ركوع كند، و اگر موقعی هم كه تكیه داده نتواند به طور معمول ركوع كند، باید به هر اندازه می‎تواند خم شود، و در این صورت احتیاط لازم آن است كه نماز را دوباره بخواند، و ركوع آن را نشسته به جا آورد، و اگر هیچ نتواند خم شود باید موقع ركوع بنشیند و نشسته ركوع كند، و احتیاط لازم آن است كه نماز دیگری هم بخواند، و برای ركوع آن با سر اشاره نماید.

مسأله1046. كسی كه می‎تواند ایستاده نماز بخواند، اگر در حال ایستاده یا نشسته نتواند ركوع كند، باید ایستاده نماز بخواند، و برای ركوع با سر اشاره كند، و اگر نتواند اشاره كند، باید به نیت ركوع چشم‎ها را هم بگذارد و ذكر آن را بگوید، و به نیت برخاستن از ركوع چشم‎ها را باز كند، و اگر از این هم عاجز است، باید در قلب نیت ركوع كند، و ذكر آن را بگوید.

مسأله1047. كسی كه نمی‎تواند ایستاده یا نشسته ركوع كند و برای ركوع فقط می‎تواند در حالی كه نشسته است كمی خم شود، یا در حالی كه ایستاده است با سر اشاره كند، باید ایستاده نماز بخواند، و برای ركوع با سر اشاره نماید، و احتیاط مستحب آن است كه نماز دیگری هم بخواند، و موقع ركوع آن بنشیند، و هر قدر می‎تواند برای ركوع خم شود.

مسأله1048. اگر بعد از رسیدن به حد ركوع سر بردارد، و دو مرتبه به اندازه ركوع خم شود، یا بعد از آن كه به اندازه ركوع خم شود، به قدری خم شود كه از اندازه ركوع بگذرد، و دوباره به ركوع برگردد، نمازش باطل است.

مسأله1049. بعد از تمام‌شدن ذكر ركوع، باید راست بایستد و بعد از آن كه بدن آرام گرفت، به سجده رود، و اگر عمداً پیش از ایستادن، یا پیش از آرام‌گرفتن بدن به سجده رود، نمازش باطل است.

مسأله1050. اگر ركوع را فراموش كند و پیش از آن كه به سجده برسد یادش بیاید، باید بایستد و بعد به ركوع رود، و چنان‌چه به حالت خمیدگی به ركوع برگردد، نمازش باطل است.

 

مسأله1051. اگر بعد از آن كه برای سجده دوم پیشانی به زمین رسید، یادش بیاید كه ركوع نكرده نمازش باطل است، ولی تا داخل سجده دوم نشده اگر یادش بیاید كه ركوع نكرده، باید بایستد، و ركوع را به جا آورد و بعد از تمام‌شدن نماز برای زیادی سجده احتیاطاً دو سجده سهو به جا آورد، و اگر احتیاطاً نماز را دوباره بخواند بهتر است.

مسأله1052. مستحب است پیش از رفتن به ركوع در حالی كه راست ایستاده تكبیر بگوید، و در ركوع زانوها را به عقب دهد، و پشت را صاف نگهدارد، و گردن را بكشد و مساوی پشت نگهدارد، و بین دو قدم را نگاه كند، و پیش از ذكر یا بعد از آن صلوات بفرستد، و بعد از آن كه از ركوع برخاست و راست ایستاد در حال آرامی بدن بگوید:

سَمِعَ اللهُ لِمَنْ حَمِدَهُ

مسأله1053. مستحب است در ركوع، زن دست را از زانو بالاتر بگذارد، و زانوها را به عقب ندهد.

موضوع: 
نويسنده: 
کليد واژه: