مسأله 2195. استفادهای كه مال را برای آن اجاره میدهند چهار شرط دارد:
اول ـ آن كه حلال باشد. بنابراین اجارهدادن دكان برای شرابفروشی یا نگهداری شراب و كرایهدادن حیوان برای حمل و نقل شراب باطل است.
دوم ـ آن كه پولدادن برای آن استفاده در نظر مردم بیهوده نباشد، و همچنین آن عمل از طرف شرع به طور مجان واجب نشده باشد. پس اجیر شدن برای انجام نمازهای روزانه خودش، و یا تغسیل و تكفین و دفن اموات جایز نیست، ولی اجیر شدن برای انجام واجباتی كه جهت حفظ نظام و مصلحت واجب است، مثل انواع صنعتها و پیشهها، مثل داروسازی و طبابت جایز است.
سوم ـ آن كه اگر چیزی را كه اجاره میدهند چند فایده دارد، استفادهای كه مستأجر باید از آن بكند معین نمایند، مثلاً اگر حیوانی را كه سواری میدهد و بار میبرد اجاره دهند، باید در موقع اجاره معین كنند كه سواری یا باربری آن، مال مستأجر است یا همه استفادههای آن.
چهارم ـ آن كه مدت استفاده را معین نمایند، و اگر مدت، معلوم نباشد ولی عمل را معین كنند، مثلاً با خیاط قرار بگذارند كه لباس معینی را به طور مخصوصی بدوزد كافی است.
مسأله 2196. اگر ابتدای مدت اجاره را معین نكنند، ابتدای آن بعد از خواندن صیغه اجاره است.
مسأله 2197. اگر خانهای را مثلاً یك ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یك ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند، اجاره صحیح است، اگر چه موقعی كه صیغه میخوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
مسأله 2198. اگر مدت اجاره را معلوم نكند و بگوید: هر وقت در خانه نشستی اجاره آن، ماهی ده تومان است، اجاره صحیح نیست.
مسأله 2199. اگر به مستأجر بگوید: خانه را یك ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم، و بعد از آن هم هر قدر بنشینی اجاره آن ماهی ده تومان است، و او هم بگوید: قبول كردم؛ در صورتی كه ابتدای مدت اجاره را معین كنند یا ابتدای آن معلوم باشد، اجاره ماه اول صحیح است.
مسأله 2200. خانهای را كه غربا و زوار در آن منزل میكنند، و معلوم نیست چقدر در آن میمانند، اگر قرار بگذارند كه مثلاً شبی یك تومان بدهند و صاحب خانه راضی شود، استفاده از آن خانه اشكال ندارد، ولی چون مدت اجاره را معلوم نكردهاند، اجاره صحیح نیست، و صاحبخانه هر وقت بخواهد میتواند آنان را بیرون كند.