اگرچه مسلمانان در تمام ازمنه و اعصار و امكنه و اقطار، همواره به اتّحاد، اتفاق، برادرى، وفاق و پرهیز از جدال و نفاق احتیاج داشته و دارند؛ امّا در كمتر عصرى مانند عصر حاضر، درمان دردهاى اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و حل مشكلات مادّى و معنوى آنها، به وحدت كلمه محتاج بوده است. چنان‌که در هیچ عصرى مانند عصر ما، از جهت وسایل ارتباطى، تحقق وحدت كامل اسلامى و اتّحاد مسلمانان زمینه نداشته است.
وسایل ارتباط جدید، خودبه‌خود مسلمانان را به‌هم نزدیك كرده و از حال هم باخبر ساخته، و فاصله زمان و مكان را از میان برداشته و مسائلى را كه مسلمانان در هر منطقه و كشورى با آن درگیرى دارند، به عموم مسلمانان عرضه و همه را به همكارى و هم‌صدایى دعوت مى‌كند.
امروز اتّحاد اسلامى، مى‌تواند بیش از یك‌میلیارد مسلمان[1] كشورها و قارّه‌هاى مختلف را به‌هم پیوند داده و در خود بگنجاند، و در آنِ واحد از همه، براى همه و در راه تحقق اهداف عالى و انسانى اسلام و دفاع از عدالت و آزادى، یارى و كمك بگیرد و همه را درعین‌حالى كه گرفتار حكومت‌هاى
مختلف و متنازع شده‌اند،[2] تحت حكومت و قیادت اسلام رهبرى نماید و حكومت اسلام را مافوق هر حكومت و رژیمى قرار داده و پرچم «لا إِله إلاّ الله» و اعتصام به حبل‌الله را در برابر چشم بصیرت هر مسلمان افراشته سازد؛ اتحادى كه در مشتركاتى چون قرآن و احكام آن، قبله، مساجد، مآذن، نماز، روزه، حج و شعایر اسلامى دیگر، پس از چهارده قرن، هنوز نظایرش به‌قوّت جلوه‌گر است، گسترش دهد و به یك اتّحاد نیرومند تمام‌عیار فرهنگى، آموزشى، سیاسى، مالى و اقتصادى اسلامى برساند.
مسلمانانِ امروز صداى یكدیگر را مى‌شنوند و مى‌توانند به استغاثه یك نفر مسلمان و یك نفر همنوع كه در دورترین نقاط جهان گرفتار فشار و تبعیض‌نژادى و طبقاتى و سلب آزادى شده باشد، جواب دهند و دنیاى اسلام را براى یارى و كمك او بسیج نمایند.
بدیهى است كه در تحقق و حصول این هدف عالى، وجود یك مركز مطمئن و خودساخته و مورد اعتماد كه مجهّز به تمام وسایل ارتباط با مسلمانان جهان باشد، بسیار لازم و مؤثر است.[3]
امّا اینكه این‌كار چگونه باید انجام شود، چه كسانى باید شروع و اقدام نمایند، محل این مركز كجا باید باشد و برنامه كار چگونه باید تنظیم شود، مطالب مهمّى است كه در این رساله جاى بررسى آنها نیست.
اجمالاً باید همه در این مطلبى كه پیشنهاد مى‌كنم و از مسائل بسیار حیاتى عالم اسلام است، فكر كنند و طرح بدهند و كوشش نمایند كه هرچه زودتر ـ به نحوى كه عقلا و دوراندیشان و مخلصان شیعه و اهل‌سنّت آن را تصویب نمایند ـ جامه عمل بپوشد و بحث در این موضوع، موجب اختلاف تازه یا تشدید آن نگردد:
«پیروزی تنها از جانب خداوند حکیم است».
این مسلمانان هستند كه با نیروى اتّحاد، هم‌اكنون با مسلمانان اریتره، فلسطین، فیلیپین، بلغارستان، یوگسلاوى، سومالى، برمه، چین[5] و نقاط دیگر همدردى كرده و در مجامع رسمى بین‌المللى، یكدیگر را تأیید و پشتیبانى مى‌نمایند.
بحمدالله، هر روز زمینه براى مستحكم‌تر شدن وحدت اسلامى كه اساس و پایه وحدت آزاد و انسانى ـ جهانى است، فراهم‌تر مى‌شود
و روزبه‌روز جنبش طرد برنامه‌ها و نظامات غیراسلامى و مطالبه برقرارى نظام اسلامى در مسلمانان قوى‌تر مى‌گردد.
صدها‌میلیون مسلمان، در آفریقا و آسیا، استعمار را از سرزمین‌هاى خود بیرون رانده‌اند، و این ملت مصر است كه با بیرون كردن بیش از بیست‌هزار كارشناس و افراد روسى، خود را از خطر سلطه كمونیسم نجات داده و بازگشت خود را به نظام اسلامى رقم زده است.
و این ملّت پاكستان است كه حكومت غرب‌پرست را ساقط مى‌كند و تعطیلى یكشنبه را لغو و به‌جاى آن تعطیلى جمعه را رسمى مى‌نماید و اجراى كامل نظامات اسلامى را عنوان مى‌نماید.
و حتى این ملّت تركیه و دانشجویان مسلمان آن هستند كه پس از پنجاه سال اختناق رژیم تحمیلى و ضدّاسلامى و استعمارگر، به‌پا خاسته و شعایر اسلام را احیا مى‌كنند و به‌سوى اسلام مى‌روند و بازگرداندن مسجد ایاصوفیه را به اسلام و اخراج رهبر اخلال‌گر دولت ملّیون مسیحى را از اسلامبول مطالبه مى‌نمایند.
خلاصه تقریباً در همه‌جا، چه در كشورهاى به‌اصطلاح آزادشده اسلامى؛ مثل پاكستان، بنگلادش، مصر و اندونزى و چه در كشورهاى آزادنشده، جنبش اسلام‌خواهى و مطالبه عمل به احكام اسلام و شعار «سرزمین‌هاى اسلام، براى اسلام و مسلمانان»[6] كم‌وبیش دیده مى‌شود.
بر مسلمانان لازم است كه از فرصت استفاده كرده و به وحدت اسلامى تمسّك جویند تا رسالت جهانى اسلام را به جهانیان برسانند و ناتوانى و ضعفى را كه در اثر اختلافات و بدگمانى‌ها و جهل به حقایق دین، و خیانت‌ها و تحریكات و تلقینات سوء و اضلال استعمار، پیكر جامعه مسلمان را رنجور و نحیف ساخته با اتّحاد و اتفاق و حسن ظنّ و حمل به صحّت و گذشت و اصلاح ذات‌البین و رعایت حقوق اخوت، برطرف سازند و مسائل و مباحث سیاسى، اقتصادى، اجتماعى و اعتقادى را فقط‌وفقط به‌‌منظور تحقیق و كاوش و ظاهر شدن اندیشه‌هاى اصیل اسلامى و كمك به پیشرفت و ترقّى نسل معاصر، طرح و در چهارچوب تعالیم جامع اسلامى بررسى نمایند و در این باب جاه‌طلبى و شهرت‌خواهى و عناد و لجاج و خودرأیى را كنار گذاشته و از مكتب‌هاى بیگانگان و مزدوران استعمار الهام نگیرند و از مطرح كردن مسائلى كه فعلاً طرح آن لزومى ندارد ـ غفلت جامعه از بررسى آن، زیانى به جایى نمى‌زند ـ و چه‌بسا موجب اختلاف و جدایى و جدال گردد، خوددارى نمایند و بى‌سبب دودستگى و تفرّق ایجاد نكنند و به اسم تحقیق و روشن كردن افكار، جامعه‌اى را كه باید به جبران عقب‌ماندگى‌هاى خود بپردازد و در رشته‌هایى از صنعت و علوم‌تجربى كه از دیگران عقب مانده، هرچه زودتر و سریع‌تر پیش برود، از كار و تلاش باز ندارند.
[1]. طبق بعضى آمارها.
[2]. كشورهایى چون: لیبى، مصر، سودان، مغرب، الجزایر، عراق، سوریه، اردن، فلسطین، عربستان سعودى و حكومت‌هاى به‌اصطلاح آزاد، یمن جنوبى و شمالى و حكومت‌هاى دیگرى كه شاید از چهل حكومت بیشتر باشد كه اكثراً متمایل به شرق یا غرب بوده و تحت نفوذ آنها و مكتب‌هاى استعمارى و الحادى آنها مى‌باشند.
[3]. خوشبختانه در اثر انقلاب اسلامى ایران، عملى‌شدن و دست‌یافتن به اهداف اسلام و كارسازى اسلام در بازسازى جوامع بشرى، بر اساس ایمان به خدا و حكومت احكام خدا و لغو كامل استعباد و استضعاف، آشكار شده و دنیاى متحیّر به ویژگى‌هاى مكتب اسلام در رفع سرگردانى‌هاى كنونى، تا حدّى متوجّه گردیده است.
[4]. آل عمران، 126.
[5]. و اخیراً با مسلمانان مظلوم افغانستان، كه گرفتار وحشیانه‌ترین هجوم‌ها از سوى روسیه شدند، مسلمانان جهان، غیر از معدود سرانى كه با روسیه بندوبست داشته یا نوكر روسیه هستند، با آنها همدردى مى‌نمایند و مصائب آنها را مصیبت خود مى‌دانند.
[6]. شعار «سرزمین‌هاى عرب، یا نفت عرب، براى عرب» و مانند آن، اسلامى نیست و براى منحرف كردن افكار مسلمانان در جهت مبارزه با شعار اسلامى «سرزمین‌ها و معادن اسلام، براى اسلام» عنوان شده است.