«ما [قرآن را] در شب قدر نازل كرديم».
«ما آن را در شبي فرخنده نازل كرديم».
«شب قدر»، شب نور، رحمت، شب نزول قرآن و مَطْلَع خيرات و سعادات، و هنگام نزول بركات و سرآغاز زندگي نوين بشر و مبدأ تحوّل و تاريخ كمال واقعي انسانهاست.
شبي كه اگر نبود و نيامده بود، شب تيره بدبختي انسان به پايان نميرسيد و بامداد نيكبختي او طلوع نميكرد و از بند اسارت اقويا و استعمارگران آزاد نميگشت.
شب قدر، ليله مباركه، شب آزادي بشر و اعلان حقوق انسان و حكومت عدالت و دادگستري است.
شبي كه براي ملّتهاي غفلت‌زده، ناآگاه و آلوده به فساد و تباهي و گمراهي، صبح هدايت و بيداري و آگاهي و رستگاري گشت و بزرگترين و گراميترين كتب آسماني ـ كه إلي الأبد و جاودان، راهنماي بشر و ضامن سعادت است ـ نازل شد و با اشراق ملكوتي،
جهان را از ظلمت شرك و ثنويّتِ مجوس، تثليث ترسا، خرافات يهود و بتپرستي و... به روشنايي توحيد و پرستش خداي يگانه راهبر شد.
اگر اين شب نبود، تمدّن عظيم اسلامي با آن‌همه ارزشها و علوم، معارف، اخلاقيّات، عرفان، فقه، فلسفه و... شخصيّتهاي والاي پرورش‌يافته در دامن آن نيز وجود نداشت.
مدارجي كه بشر پس از نزول قرآن طي كرده و به منازل و معارجي كه پس از اين ميرسد، همه از بركات اين شب و هدايت قرآن است.
براي اينكه تأثير اين شب عزيز در پيشرفت اهداف انساني و ترقّي جامعه بشري آشكار شود، موفقيّتهاي بزرگ و حركتها و جهشهايي را ـ كه تحت‌تأثير تعاليم آزادي‌بخش قرآن در علم و صنعت و تمدّن در طول چهارده قرن، نصيب انسان شده است ـ در نظر بگيريم و با زندگي كم‌تحرّك و خاموش و كم‌نور پيش از آن مقايسه كنيم تا معلوم شود چگونه جنبش و نهضت اسلام و قيام مسلمين و رسالت پيامبر بزرگ خدا محمّد بن عبدالله(ص) مبدأ اصلاحات، جنبشها و انقلاب‌های آزادي‌خواهانه و مترقّي گرديد و كاروان بشريّت را با سرعت و شتاب روزافزون، هرچه بيشتر به‌پيش برد و اين آدميزاد را كه صدها قرن بود با كندي و سستي و ناتواني گام برميداشت، در ظرف چهارده قرن به كجا رسانيد و دامنه فكر و انديشه او را از حدود زمين و ماه و كرات درگذرانيد.
آري، قرآن افكار را دگرگون كرده و شخصيّت انسان را محترم شمرد؛ و حقوق بشر را با صراحت اعلام كرد و پرستش افراد را محكوم كرده و قدرتهاي شخصي را درهم شكست؛ و هيئت‌حاكمه را محدود و از آن تجمّلات، تبذيرها، امتيازات و حيف‌وميل بيت‌المال و غارت دسترنج مردم بازداشت و براي همه، حقوق مدني متساوي قرار داد.
پس، شب قدر از فرصتهاي بسيار ارزنده و مغتنم است و ما بايد اين شب را براي تفكّر در اوضاع اسلامي و توجّه بيشتر به تعاليم قرآن مجيد غنيمت بدانيم و به‌مقدار ارتباط خود با قرآن و احكام آن، كاملاً رسيدگي كنيم.
بايد از ليالي متبرّكه «احياء» ـ كه در فضيلت آن و شبزندهداري و عبادت در آن در كتب دعا و حديث، اخبار بسيار وارد شده ـ استفاده كنيم. شب‌هاي قدر شب‌هايي است كه هر شخصي در آن به در خانه خدا برود، به سعادت حضور معنوي و لذّت تقرّب نايل ميشود.
قرآن، شب قدر را «ليلة مباركة» خوانده و در شأن آن يك سوره نازل شده و شرافت آن شب، از هزارماه بيشتر است.