دین حقّ همه را در زیر یک پرچم که فقط تعلّق به خدا دارد و به هیچ کشور، حکومت، نژاد و شخصی منتسب نیست قرار میدهد و جامعه انسانی را مانند یک جسد میسازد که:
«وقتی که عضوی از آن به درد آید سایر اعضا در تب و بیداری با او همگام شوند».
اسم و رسم این پرچم «اسلام» این است که همهکس و اهل هر قُطر مملکت بتوانند در زیر آن گرد آیند و کسی نتواند آن را به خود یا به جامعه خود منتسب سازد و در نتیجه عصبیّت ایجاد گردد.
پرچم اسلام پرچمی است که ـ چنانچه از اسمش معلوم است ـ به اسلام و اسلامآورندگان هر کجا و در هر سرزمین باشند تعلّق دارد و در سایه آن عصبیّتهای نژادی و وطنی و عصبیّتهای دیگر باید از
میان برود، امّا پرچمهایی که به نامهای دیگر است رمز تفرّق و اختصاص و عنوان جدایی و اختلافاند.
تمام تشریعات اسلام شامل همه است. این تشریعات و تعالیم اگر اجرا شود ملّتها را خودبهخود بهسوی جامعه جهانی میبرد و ملّیتهای مختلف را در ملّیت تمام اسلامی هضم کرده و سعادت دو جهانی آنان را تأمین مینمایند.
[1]. ابنالعربی، احکامالقرآن، ج1، ص137.