در عالم نبات نیز استثنائات عجیب و حیرت‌افزا، فراوان به چشم می‌خورد در میان اشجار و درختان، درختانی دیده شده‌اند که از جهت طول یا تنومندی و قطر یا طول عمر فوق‌العادّه اسباب تعجّب گردیده‌اند مثل درخت «ارز» لبنان و مثل درختی که در آمریکا است و به عربی آن را «امّ‌الاجمه» می‌نامند، یعنی مادر جنگل. این درخت از بزرگ‌ترین درخت‌های آمریکا است، درازی آن را بیشتر از سیصد قدم ذکر کرده‌اند سیّاحان تازه حالا چهارصد قدم می‌گویند، قطر ساق آن نزدیک به زمین سیصد قدم و کلفتی پوستش به عرض هجده انگشت می‌باشد.
در اسکاتلند «اکس» انگلیس در عمر بعضی از درخت‌ها تأمّل کرده دیده‌اند از سیصد سال بیشتر است. یکی از فضلا، محیط یکی از اشجار را اندازه گرفته تقریباً نود قدم بوده و از روی نسبت آن به کوچک‌ترین درخت از همین نوع عمر آن را پنج هزار سال معیّن کرد.
در کالیفرنیا درخت کاجی است به طول سیصد قدم که محیط آن سی قدم می‌باشد و عمرش شش هزار سال است.
غریب‌تر از اینها درخت «عندمی» است در شهر اورتاوا در جزیره تنزیف که یکی از جزایر کاناری می‌باشد در دریای اتلانتیک (جزایر مزبور به جزایر خالدات معروف است)؛[1] این درخت محیطش به‌قدری است که اگر ده نفر دور آن دست‌های خود را باز کنند به‌طوری‌که سرانگشت‌های آنها به هم برسد باز به تمام ساق آن احاطه نمی‌نماید و صاحب الآیات‌البیّنات می‌گوید: حال که سال 1882میلادی است (سال تألیف کتاب الآیات‌البیّنات)، 482 سال می‌باشد که جزیره مزبور کشف شده و آن درخت عظیم در وقت کشف جزیره به همین حال بوده که حالا هست و هیچ تفاوت و تغییری در منظر آن پیدا نشده و چون نموّ این‌گونه درخت‌ها بطیئ و کند است که از نموّ درخت‌های کوچک از همین نوع معلوم می‌شود، در این صورت خدا می‌داند چقدر قرون و دهور گذشته تا درخت عندم اورتاوا، به این عظمت و قطر رسیده و یکی از علمای نبات‌شناس در تعیین عمر این درخت اظهار عجز کرده می‌گوید:
فهم و ادراک بشر از کشف این سرّ قاصر است و نمی‌تواند به تقریب هم بفهمد که عندم اورتاوا چند سال عمر کرده همین قدر معلوم و مسلّم است که این نهال کهنسال قرن‌ها پیش از خلقت انسان در کار نشو و نما بوده و زندگانی درازی نموده تا به این قدّ و قواره رسیده است. مؤلّف الآیات‌البیّنات می‌گوید: عجیب‌تر و غریب‌تر از این جمله آن است که عندم را علمای علم نبات و گیاه‌شناسی از صنف درخت نمی‌دانند بلکه از جنس گیاه می‌شمارند و از نوع رستنی‌های زنبقی یعنی به قول معروف آنها که پیاز دارد مثل سنبل و نرگس می‌دانند. در این صورت باید در عندم اورتاوا دید و از این زنبق، اقلاً شمیم قدرت آفریننده دانای توانا را شنید که دل هر روییده و درون هر پیاز زنبق، خزانه اسرار حکمت‌های محقّق او است.[2]
آیا می‌دانید درخت‌هایی که گوشت‌خوارند وجود دارند، و طیور و حیوانات بلکه انسان را شکار می‌کنند؟
باز هم در عالم نبات، می‌دانید که در دریاها ذرّات ژلاتینی هستند که با جذب کلروفیل جزء عالم گیاهان محسوب می‌شوند و عمرشان از ثانیه هم کمتر است و درختانی در مناطق استوایی وجود دارند که
می‌گویند اگر رطوبت پایه آنها نخشکد إلی الأبد جوانه و شاخه به اطراف می‌فرستند و برای همیشه زنده‌اند.[3]
در «لامباردیا» درختی است که ارتفاع آن صدوبیست قدم و محیط آن بیست‌وسه قدم و عمرش متجاوز از دوهزار سال است و در «برابورن کنت» درختی است که در حدود سه هزار سال عمر آن را تخمین زده‌اند، همچنین درختی هست از نوع «تکسودیوم» و «سیتشیوم» که در حدود شش‌هزار سال عمر دارد.[4]
بازده یک دانه گندم را تا بیشتر از هفتصد دانه نشنیده بودیم ولی همه در روزنامه‌ها خواندیم که در مزرعه «کره بند» بوشهر از
یک دانه بیش از چهار هزار دانه به دست آمد و مورد تعجّب تمام مهندسان کشاورزی گردید بااینکه حدّ متوسّط بازده یک دانه گندم در حدود چهل دانه است.