در این عظمت پیغمبر عظیم‌الشأن اسلام(صلّی الله علیه و آله و سلّم)، یگانه معلّم مساوات و برابری بود علاوه بر آنكه به‌وسیله وحی الهی و آیات قرآن مجید برابری و مساوات انسان‌ها را اعلام داشت عملاً نیز آن را به مردم تعلیم داد.
مجالس او بالا و پایین نداشت و از چگونگی نشستن آن حضرت و اصحابش پیغمبر شناخته نمی‌شد تا كسی بگوید آنكه مقدّم بر همه و بالای مجلس نشسته است پیغمبر است؛ یا اینكه اغنیا و اقویا به او نزدیك‌تر بنشینند. این حرف‌ها كه هنوز هم در دنیای به‌اصطلاح متمدّن هوادار دارد در مجلس پیغمبر و مكتب تربیتی او وجود نداشت. فقیر و غنی و شاه و گدا همه از چشم پیغمبر یكسان بودند.
در جنگ بدر كه مركب و اسب و شتر مسلمان‌ها كم بود و مطابق نفرات مركب نداشتند و مراكب را بین نفرات به‌طور متعادل تقسیم كردند به هر دو یا سه نفر یك مركب رسید. كه به‌تناوب سوار و پیاده شوند. ازجمله به پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) و دو نفر دیگر كه یك نفر از آنها علی(علیه‌السلام) بود یک مركب رسید هر وقت نوبت پیاده رفتن پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) و فرمانده كل قوا می‌شد امام علی(علیه‌السلام) و نفر دیگر می‌گفتند: یا رسول الله! شما سوار باشید؛ پیاده نشوید، ما پیاده می‌آییم. اما پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) قبول
نمی‌فرمود و پیاده می‌شد و قریب به این مضمون می‌گفت: «نه شما از من در پیاده رفتن تواناترید و نه احتیاج من به اجر و ثواب و رحمت خدا از شما كمتر است».[1]
در یكی از غزوات و جنگ‌ها می‌خواستند گوسفندی را ذبح و طبخ نمایند هركدام از اصحاب كاری را عهده‌دار شدند. پیغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: «من هم هیزم جمع می‌كنم». گفتند: ما شما را از كار بی‌نیاز می‌سازیم. فرمود: «نمی‌خواهم بر شما امتیاز داشته باشم».[2]
می‌فرمود:
همه مردم با هم برابرند؛ كسی را بر كسی برتری نیست.
[1]. حاکم نیشابوری، المستدرک، ج2، ص91؛ بیهقی، دلائلالنبوه، ج3،ص39؛ ذهبی، تاریخ‌الاسلام، ج2، ص79 – 80؛ مقریزی، امتاع‌الاسماع، ج2، ص207.
[2]. طبرسی، مكارم‌الاخلاق، ص251-252؛ مجلسی، بحارالانوار، ج73، ص 273.
[3]. ابن‌شعبه حرانی، تحف‌العقول، ص34؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج1، ص 128؛ مجلسی، بحارالانوار، ج73، ص350. «همه شما از آدم هستید و آدم از خاك است، گرامی‌ترین شما نزد خدا پرهیزكارترین شماست و نیست براى عرب فضیلت و برترى بر عجم مگر به پرهیزکارى».
[4]. یعقوبی، تاریخ، ج2، ص100؛ قاضی عبدالجبار اسدآبادی، تثبیت دلائل النبوه، ج2، ص553. «مردمان مساوی‌اند مانند دندانههاى شانه».