3. عمل به ارکان

عمل به ارکان: رابطه ایمان با عمل، و عمل با ایمان، رابطه علّت و معلول است، و ایمانی که مطلقاً با عمل توأم نباشد، واقعیت و حقیقت ندارد.

عمل، ظهور و تحقّق خارجی ایمان است، و قرآن مجید در موارد بسیار، ایمان را با عمل صالح ذکر نموده است که از آنها

استفاده می‌شود ایمان بدون عمل، مثمر ثمری نیست؛ ازجمله در این آیات:

﴿إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أُولَئِكَ هُمْ خَیْرُ الْبَرِیَّةِ﴾؛[1]

و ﴿مَنْ عَمِلَ صَالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏  وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْیِیَنَّهُ حَیَاةً طَیِّبَةً﴾.[2]

نکته‌ای که باید متذکّر بود این است که گرچه در اصل، ایمان محرّک و باعث شخص مؤمن به عمل طبق مقتضای آن است، مع‌ذلک عمل صالح به خصوص عبادات و دعا و انجام فرائض و ترک محرّمات نیز موجب قوّت ایمان و بیداری وجدان و نورانیّت باطن می‌شود، چنان‌که تفکّر و تأمّل در آفرینش و عظمت قدرت حق‌تعالی و معرفت نفس و معرفت بر آیات و کلمات خدا از ذرّه‌ها و اتم‌ها تا کهکشان‌ها و بزرگ‌تر و وسیع‌تر از آنها، و کوچک‌ترین مخلوقات زنده  که با چشم‌های مسلّح و میکروسکوپ‌های دقیق و ریزبین هم مشکل دیده می‌شوند یا اصلاً رؤیت نمی‌شوند، تا حیوانات و جنبندگان عجیب دریاها و جنگل‌ها و حیوانات اهلی تا انسان، همه موجب قوّت ایمان و کمال یقین می‌گردد.