س45. آیا در مسأله ورود خسارت، شخص زیاندیده مکلف است در صورت آگاهی و توانایی از ادامه خسارت جلوگیری نماید (از باب حکم تکلیفی) و درنتیجه زیانزننده، آیا ملزم به جبران خسارتی که زیاندیده (عالم) آگاه میتوانسته از آن جلوگیری نماید میباشد (ازباب حکم وضعی)؛ مبانی فقهی و اصولی مسأله فوق که در حقوق انگلستان بهعنوان نظریه تقلیل خسارت نامیده میشود را در فقه امامیه شرح نمایید.
ج. سؤال بهطورکامل و جامع مطرح نشده است. اگر مقصود این است که خسارتی که وارد شده بهطور عادی، وسعتش و پیشرفتش قابل رفع است مثل اینکه خسارتزننده آتشسوزی ایجاد کرده باشد که مهار آن ممکن باشد و خسارتدیده در مهار آن مسامحه نماید، حکم به ضمان خسارتزننده نسبت به مقداری که مهار شده مشکل است و درواقع ضمان خسارت به مقداری که قابل مهار نبوده تقلیل مییابد چنانکه اگر کسی ضربتی به شخصی وارد کند که در صورتی که از سرایت آن
جلوگیری نشود موجب هلاکت مضروب میشود و مضروب با علم و آگاهی و قدرت بر دفع سرایت آن اقدام ننماید تا تلف شود، ضارب محکوم به قتل نمیشود. والله العالم