س238. نسبت به تعطیلی موقت حکم قصاص بفرمایید:
1. اگر ولی امر مسلمین به ملاحظه مصالح اجتماعی موقّتاً حکم قصاص را تعطیل کرد و دیه را جایگزین نمود چنانچه خود ولی دم رأساً اقدام به قصاص کند، آیا مستحقّ قصاص است یا خیر؟ (آیا استیفای حقّ نیاز به اذن دارد یا خیر؟).
2. در فرض سؤال اول، اگر در این فاصله و مدّت که قصاص موقتاً تعطیل شده قاتل فوت شود، چه کسی ضامن است؟ آیا دیه هم ساقط می‌گردد؟ چرا؟ در فرض ثبوت، چه کسی باید آن را پرداخت کند و چرا؟
ج1و2. فقیه جامع الشرایط تحت ضوابط شرعیه می‌تواند به طور موردی به اجرای حکم قصاص که باید ولی دم با اذن او انجام دهد، اذن ندهد و در این صورت تا قبل از صدور اذن، اگر قاتل بمیرد، موضوع قصاص منتفی می‌شود و دیه بر کسی نیست و حاکم هم ولایت بر تبدیل قصاص به دیه را ندارد و به هر حال قصاص ولی دم بدون اذن حاکم شرع قصاص ندارد اگرچه معصیت کرده است. والله العالم
س239. با توجه به حکمت تشریع قصاص، آیا لازم است اجرای قصاص در ملأ عام صورت گیرد؟
ج. لازم نیست. والله العالم
س240. در صورت اجرای قصاص در حضور مردم، آیا احضار شهود بر اجرای قصاص منتفی می‌گردد؟
ج. محقّق(قدس سره) در شرائع می‌فرماید (ینبغی للامام(ع) أن یحضر عند الاستیفاء، شاهدین فطنین احتیاطاً ولاقامة الشهادة إن حصلت مجاهدة) ولی این فرمایش ظاهر در استحباب نیست و دلیلی هم برای اثبات استحباب در دست نیست. والله العالم
س241. اگر ورثه مقتول یک نفر کبیر و دو نفر صغیر باشند و کبیر اعلام رضایت نماید و به صغار دسترسی نباشد و ولی و قیم دیگری نیز در کار نباشد و قتل عمدی باشد، حکم قاتل چیست؟ (ضمناً قاتل مذکور از جهت زنای به عنف محکوم به اعدام گردیده است.)
ج. در فرض سؤال، قاتل به جهت قتل عمد قبل از کبیر شدن فرزندان صغیر و خواست آنها اعدام نمی‌شود ولی به حکم مجتهد جامع الشرایط به جهت زنای به عنف اعدام می‌شود. والله العالم
س242. اگر قاتل، مقتول را مثلاً از کوه پرت کند یا مثلاً آتش بزند، آیا خانواده مقتول می‌تواند با توجه به آیه 194 سوره بقره که بحث اعتدی به مثل را مطرح کرده به‌عنوان قصاص همین‌گونه با او رفتار کند مثلاً او را آتش بزند؟ در صورت منفی بودن جواب، در چه مواردی می‌توان قصاص را عیناً مانند عمل ارتکابی اجرا کرد؟
ج. قصاص نفس به وسیله شمشیر یا به وسیله چیزی که آسان‌تر از شمشیر باشد انجام می‌شود حتی در صورتی که جنایت به چیز دیگری از قبیل سوزاندن باشد. والله العالم
س243. آیا اذن حاکم در قصاص، شرط است یا اینکه ولی دم می‌تواند بدون اذن حاکم مبادرت به استیفای قصاص نماید؟
ج. أحوط استیذان است. والله العالم
س244. در صورت شرط بودن اذن حاکم:
1. آیا مبادرت به استیفای قصاص بدون اذن حاکم تعزیر دارد یا فقط معصیت است؟
ج. اگر بدون استیذان قصاص کند، حاکم او را تعزیر می‌کند. والله العالم
2. در صورت مبادرت به استیفای قصاص توسط شخص ثالث و با اجازه ولی دم امّا بدون اذن حاکم، حکم چیست؟
ج. در این صورت حاکم شخص ثالث را تعزیر می‌کند. والله العالم
3. در صورتی که حاکم اذن در قصاص ندهد، تکلیف جانی و قاتل چیست؟
ج. در این صورت قصاص ولی دم بدون اذن حاکم، محلّ اشکال است. والله العالم
4. در صورتی که شخص ثالثی، شخصی را با علم به مستحقّ قصاص بودن او، بدون اذن حاکم و همچنین بدون اذن ولی دم به قتل برساند ولی پس از ارتکاب قتل، ولی دم اول، اعلام رضایت کند، حکم چیست؟
ج. در فرض سؤال، اولیای شخص مقتول می‌توانند شخص ثالث را قصاص کنند و اعلام رضایت ولی دم اول اثری ندارد. والله العالم
س245. هرگاه پدری در قتل فرزند خود معاونت کند مثلاً او را امساک کند تا دیگری او را به قتل برساند یا اینکه دیده‌بانی کند تا دیگری او را به قتل برساند، آیا مجازات ممسک و رائی درباره او هم جاری می‌شود؟
ج. این احکام در مورد پدر، جاری نمی‌شوند. والله العالم