س616. آیا پرداخت دیه جنایت بر میت به صورت حالّ است یا مؤجل؟ در صورت تأجیل، مهلت پرداخت آن چقدر است؟
ج. قدر متیقن از تأجیل، در دیه مربوط به حیّ است. والله العالم
س617. چنانچه جنایت وارده بر میت فاقد دیه مقدّره باشد، ارش آن چگونه محاسبه می‌گردد؟
ج. اگر زنده بود، هر قدر برای جنایت وارده ارش گرفته می‌شد با دیه کامله (هزار دینار) سنجیده می‌شود که چه نسبتی دارد مثلاً ثلث آن است یا ربع و هکذا و پس از تعیین نسبت به همان نسبت از دیه معینه برای جنایت بر میت از جانی أخذ می‌شود. والله العالم
س618. احتراماً با توجه به اینکه مطابق اصل 167 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در صورت عدم وجود قانون در مورد قضیه مطروحه در دادگاه، قاضی موظف است حکم آن را از منابع معتبر اسلامی یا فتاوای معتبر فقهی تحصیل نماید؛ لذا استدعا دارد نظر مبارک خویش را در مورد سؤال ذیل اعلام فرمایید:
چنانچه شخص یا اشخاصی به صورت انفراد یا اشتراک، جسد مقتول مسلمانی را بسوزانند به‌گونه‌ای که به خاکستر تبدیل شود، آیا عمل فوق دارای دیه می‌باشد یا ارش دارد؟ و میزان آن چه مقدار می‌باشد؟
ج. بلی، عمل مذکور دیه دارد و دیه آن صد اشرفی «که عشر دیه حیّ است» می‌باشد لکن این دیه به ورثه نمی‌رسد و باید برای خود میت، در امور خیریه مصرف شود. والله العالم
س619. در صورت نیاز به قطع عضو میت، بفرمایید:
1. در مواردی که به‌دلیل ضرورت تشخیص هویت میت مجهول‌الهویه، قطع انگشتان تجویز می‌شود، آیا دیه نیز ثابت است یا خیر؟
ج. بلی، در فرض سؤال، قطع انگشتان دیه دارد. والله العالم
2. در صورت ثبوت دیه، مقدار آن چه اندازه و بر عهده کیست؟
ج. دیه آن به عهده مباشر قطع است و نسبت به مقدار آن به کتب فقهیه مفصل مراجعه شود. والله العالم
3. در صورت ثبوت دیه بر مباشر قطع، آیا او می‌تواند ذمه خود را برئ کرده و آن را بر عهده کسانی که خواستار تشخیص هویت میت هستند یا بیت‌المال بگذارد؟
ج. نمی‌تواند. والله العالم
4. در صورت ثبوت دیه، نحوه مصرف آن چگونه است؟
ج. در فرض سؤال، صرف در خیرات جهت میت شود. والله العالم
س620. در صورتی که جسدی مجهول‌الهویه باشد و تنها راه شناسایی هویت جسد، با قطع انگشتان هر دو دست متوفی و بازسازی آثار انگشت در آزمایشگاه جنایی میسر است بفرمایید:
1. آیا انجام این‌گونه آزمایش‌ها جایز است؟
2. آیا وجود مدعی برای جسد (بستگان احتمالی) و اجازه آنان لازم است یا اینکه حاکم می‌تواند رأساً اجازه بدهد؟
ج1و2. چنین عملی شرعاً جایز نیست حتی با اجازه اولیای میت. والله العالم
س621. آیا مواردی از این قبیل مجوز قطع انگشت میت می‌شود؟
1. آیا تشخیص هویت میت پیش از دفن فی‌نفسه واجب است؟
ج. فی‌نفسه واجب نیست. والله العالم
2. آیا احتمال ترتب آثاری همچون ارث، عده زن، پرداخت دیون و مانند آن مجوز اقداماتی مانند قطع انگشت، کالبدشکافی و امثال آن برای تشخیص هویت میت است؟
3. آیا احتمال اموری همچون دفع اتهام از یک متهم، کشف جرم، دفع نزاع و فساد و...(با توجه به قوت محتمل)، مجوز اقدامات فوق برای تشخیص هویت است؟
ج2و3. حجت شرعی بودن کشف موضوع از طریق قطع انگشت و تشریح ثابت نیست و محلّ اشکال است. والله العالم
س622. یک نفر درحالی‌که ختنه نشده بود، فوت می‌کند؛ یک نفر ایشان را ختنه می‌کند. در حالی که برای آقا تکلیف نبود گناه کرده است؟ آیا مثله حساب می‌شود یا دیه تعلق می‌گیرد؟
ج. در فرض سؤال، دیه ثابت نیست. والله العالم