قرآن و مهدویت

درباره‌ ولایت ائمه اثنی‌عشر علیهم‌السلام و‌ حكومت عدل حضرت مهدی (ع) و جهان‌‌گیرشدن اسلام به كدام آیه از قرآن كریم می‌توان استشهاد نمود؟

پاسخ:

آیاتی كه از مضمون آنها استفاده می‌شود كه ائمّه اثنی‌عشر علیهم‌السلام ولایت و امامت دارند بسیار است.

ازجمله آنهاست آیه:

﴿إِنَّمَا أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ﴾؛^[1]

«تو فقط بیم‌دهنده‌ای و برای هر گروهی هدایت‌كننده‌ای است».

و آیه:

﴿لَا یَنَالُ عَهْدِی الظَّالِمِینَ﴾؛^[2]

«پیمان من به ستمكاران نمی‌رسد! ـ و تنها آن دسته از فرزندان تو كه پاك و معصوم می‌باشند، شایسته این مقامند».

و آیه:

﴿أَفَمَنْ‏ یَهْدِی‏ إِلَى‏ الْحَقِّ‏ أَحَقُّ أَنْ یُتَّبَعَ‏﴾؛^[3]

«آیا كسی كه هدایت به‌سوی حقّ می‌كند برای پیروی شایسته‌تر است».

این آیات از آن جهت به این مطلب دلالت دارند كه از آنها خالی‌نبودن جامعه از امام و عصمت صاحب مقام امامت و اعلمیّت او از دیگران استفاده می‌شود كه این امر از اصول اعتقادی اختصاصی شیعه است و از آیه شریفه:

﴿یَاأَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللّٰهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَاُولِی الْأَمْرِ مِنْكُمْ﴾؛^[4]

«ای كسانی كه ایمان آورده‌اید! اطاعت كنید خدا را! و اطاعت كنید پیامبر خدا  و اولوالامر (اوصیای پیامبر) را».

این مبنای شیعه ـ كه امام و ولیّ امر باید معصوم باشد ـ استفاده می‌شود؛ زیرا در این آیه به‌طور مطلق دستور داده شده كه از اولی‌الامر

اطاعت شود. اطاعت از رسول را كه در مطلق امور است با اولی‌الامر در یك كلمه ـ صیغه امر اَطیعوا ـ کنار هم بیان كرده است.

بدیهی است كسی كه مؤمنین این‌گونه به‌طور مطلق مأمورٌبه اطاعت از او می‌شوند، باید معصوم و بركنار از خطا و اشتباه باشد، و چنان‌که مسلّم است در بین تمام فرقه‌های اسلامی فقط شیعه قائل به عصمت امام است.

علاوه‌براین، تفاسیر و احادیث معتبر نیز به این دلالت دارند كه مراد از آیه كریمه ﴿أَطِیعُوا اللّٰهَ‏...﴾ و آیات دیگر، ائمّه اثنی‌عشر علیهم‌السلام است و در این تفاسیر به نام‌های مبارك آن بزرگواران هم تصریح شده است.[5]

و امّا در مورد جهان‌گیرشدن دین اسلام و غلبه آن بر تمام ادیان كافی است به آیات 32 و 33 سوره توبه، و آیه 28 سوره فتح، و آیه 6 و 8 سوره صفّ، و آیات متعدّد دیگر توجه شود، در آنها وعده ظهور و غلبه دینِ حقّ بر تمام ادیان داده شده است، وعده‌ای كه با ظهور حضرت مهدی (ع) تحقّق خواهد یافت و این تخلّف‌ناپذیر است.

و امّا در خصوص ظهور حضرت مهدی (ع) آیات بسیاری به آن تفسیر شده كه در كل متجاوز از یك‌صد آیه است و كتاب المحجّة فیما نزل فی القائم الحجّه همه آنها را گردآوری كرده است.[6]

و ازجمله آنهاست این آیه كریمه:

﴿وَعَدَ اللّٰهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَى‏   لَهُمْ وَلَیُبَدِلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ‌خَوْفِهِم أَمْناً یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِكُونَ بی شَیْئاً وَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذَلِكَ فَاُولَئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ﴾؛^[7]

«خداوند به كسانی كه از شما ایمان آورده و كارهای شایسته انجام داده‌اند وعده می‌دهد كه قطعاً آنان را حكمران روی زمین خواهد كرد همان‌گونه به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و ترسشان را به آرامش و امنیّت مبدّل می‌كند آن‌چنان كه تنها مرا می‌پرستند و چیزی را شریك من نخواهند ساخت و كسانی كه پس از آن كافر شوند آنها فاسقانند».

این آیه كریمه:

﴿وَنُرِیدُ أَنْ‏ نَمُنَّ‏ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِینَ‏﴾؛^[8]

«ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم».

و این آیه كریمه:

﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ‌یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ﴾؛^[9]

«در زبور بعد از ذكر ـ تورات ـ نوشتیم بندگان شایسته‌ام وارث ـ حكومت ـ زمین خواهند شد!».