بسم اللّه الرحمن الرحیم

قال اللّه تعالى: إنَّمَا یَخْشَى اللّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ

از محقّق طوسی منقول است كه خشیّت حالتی است كه برای علما هنگام درك عظمت الهی حاصل می‌شود و راغب می‌گوید: خَوْف یشوبه تعظیم و أكثر ما یكون ذلك عن علم بما یخشی منه و لذلك خصّ العلماء بها فی قوله: إنَّمَا یَخْشَى اللّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ.

با این مقدّمه كه معنای آن بسیار بزرگ، آموزنده و تكان‌دهنده است، شیخ بزرگ عظیم المنزلة، رفیع الدرجة و جلیل المرتبة شیخ انصاری اعلی‌الله مقامه را یكی از فرزانگان و نمونه‌های تابان این صفت می‌بینیم.

در تاریخ زندگی با بركت او هر چه سیر می‌كنیم نشانه‌‌های نیل به این مقام خشیت را لمس می‌نماییم و پرهیزكاری، پارسایی، زهد، بی‌‌اعتنایی به زخارف، خوف از خدا، احساس مسئولیت و تعبّد و تخشّع از آن ظاهر است.

مقامات علمی او أظهر از آن است كه محتاج به بیان باشد. هنوز هم كه هنوز است و بعد از اینها و در اعصار آینده، آثار علمی و تألیفات و تعلیقات او در فقه و اصول، و تحقیقات او در كشف معضلات مورد استفاده خواهد بود.

بیش از سیصد نفر از فحول علماء نامدار مانند زعیم بزرگ آیة‌الله العظمی میرزای شیرازی، آیة‌الله العظمی میرزای رشتی و میرزا ابوالقاسم كلانتر صاحب «تقریرات» و میرزا حسن آشتیانی صاحب «بحر الفوائد فی شرح الفرائد» از تلامذه او به شمار می‌آیند. قریب دویست نفر از اعاظم بر تألیفات او شرح و حاشیه نوشته‌اند كه از آن جمله آیة الله العظمی والد این حقیر می‌باشند.

این مراتب علمی و در كنار آن، ایمان به خدا و حالت خشیت، ایشان را از مفاخر بزرگ تربیت‌شدگان مكتب علم و معارف اهل بیت علیهم‌السّلام و در ردیف قدماء اصحاب قرار داده است.

الحقّ وجود و سیره و رفتارش، تلاش و اهتمامش در ترویج دین و حفظ آثار و علوم اهل بیت علیهم‌السّلام برای همه‌ی ره‌جویان علم و فقاهت درس و هشدار است.

احتیاط و ورع شیخ در صرف وجوه شرعیه و در مجموع، اطّلاع از سیره او و خواندن كرامات او، بهترین درس و اخلاق و تربیت است. سزاوار است كه مكرّر آنها را بخوانیم و خودمان و جامعه خودمان را با آن مقایسه كنیم.

در اینجا چند بیت شعر سروده خود را خدمت بزرگان و حضّار محترم جلسه تقدیم می‌دارم:

شیــخ انصاری سَرِ اعـلام و استاد فحول

بــازسـازی كرد با فـكر رسا علم اصول

مكتــب او مكتــب قرآن و فقه جعفــری

مــدرس او فیض‌بخش عـالم قدس عقول

صیت فضلش كرده پر اقطار و اكناف جهان

شـمس علــم او‌ نخواهد كرد از گیتی افول

اسوه اندر زهد و در تقوی و دانــش‌پروری

آگـه از تنزیــل و‌‌‌ از ‌تفسیر و اســرار نزول

رفــت با پـای عبادت ‌تا به محراب حضور

جُـ‌ـست با نور ولایت‌ سوی حق راه وصول

رحمـــت حق بر روان پـاك آن مرد بزرگ

تا درآید صبح و شام و ماه و اعمام و فصول

اینجانب از اساتید و فضلای بزرگواری كه در این جلسه با شكوه - كه به مناسبت بزرگداشت مقام علمی و معنوی شیخ اعظم تشكیل شده است- شركت كرده‌اند تشكّر نموده و از خداوند متعال مسألت دارم كه همه حوزویان محترم، راه و سیره آن بزرگوار و علمای سلف را الگو و اسوه برای رسیدن به مدارج بزرگ علمی و معنوی قرار دهند و سنّت حسنه سلف را در روش تعلیم و تعلّم حفظ كنند و موجبات خشنودی قلب مقدّس صاحب اصلی حوزه‌ها حضرت بقیة الله الاعظم ارواح العالمین له الفداء را فراهم نمایند و السلام علیكم و رحمة الله و بركاته

14 ذی‌الحجة الحرام 1433

لطف الله صافی