پنجشنبه: 1403/01/9
نسخه مناسب چاپSend by email
پيام حضرت آية الله العظمي صافي به همايش علاّمه شهير و محدّث كبير مرحوم حاج شيخ عباس قمي رحمة الله عليه

 

بسم الله الرحمن الرحیم

قال الله تعالی:«فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلًا لِلْآَخِرِینَ»
و قال الامام الصادق علیه السلام:« اعرفوا منازل الناس على قدر روایتهم عنّا»
السلام علیكم و رحمة الله و بركاته
با عرض ادب و احترام از علماء اعلام و فضلاء عظام كه در این جلسه بسیار نورانی شركت فرموده‌اند و با تقدیر و تشكّر از برگزار كنندگان این همایش ولائی و معرّف هویّت حقیقی حوزه‌های علمی شیعی با الهام از آیه‌ی كریمه و حدیث شریف به دو نكته در كمال اختصار اشاره می‌كنم.
نكته اوّل این است كه بر حسب آیه شریفه رجال و شخصیتهای دینی و الهی هر امّت برای آن امّت، سابقه و افتخار و عبرت و الگو و نمونه می‌باشند، حفظ تاریخ زندگی و خدمات و سیره اخلاقی و منشهای اجتماعی آنها برای دیگران و آیندگان درس و راهنما است، آنها اخلاق حمیده را با علم و عمل به جامعه تعلیم داده‌اند، اگر امّتی از این رجال و شخصیتها كم داشته باشد در ذخایر حقیقی و سرمایه‌های واقعی كمبود خواهد داشت، این افتخار برای امّت اسلامی و شیعیان اهل بیت در بالاترین اوج و عظمت قراردارد كه شخص اوّل ممكنات و خواجه كائنات حضرت خاتم الأنبیا صلّی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت و خلفاء اثنی عشر آن حضرت(علیهم السلام) در مطلع و مبدأ و بالاترین قلّه شامخ این افتخار قراردارند و سپس مكتب و مدرسه جهانی و جاودانی قرآن و عترت بزرگان بی شماری به جهان بشریّت تحویل داده است كه هر یك از آنان در مقام امّتی بزرگ نقش و آثار گرانسنگ داشته‌اند و هر كدام پرچمدار علم و معرفت و معلّمان بشریت بوده‌اند.
نكته دوم اهمّیت علم حدیث و اخبار مأثوره است كه با قرآن در رأس همه علوم و معارف قرار دارند، احادیث اهل بیت(علیهم السلام) و قرآن كریم باهم راهنما و أمان از ضلالت و گمراهی هستند.
این افتخار برای شیعه است كه در همه رشته‌های علوم حقیقی و برای پاسخ به نیازها و سئوالات مربوط به دنیا و آخرت انسان هدایتهای تامّ و تمام را عرضه می‌دارند.
برحسب این روایت معتبر و صریح الدلالة كه شیخ ما ثقة الاسلام كلینی(قدّس‌سرّه) در جامع عظیم الشأن كافی روایت نموده است منزلت و مقامات و درجات اشخاص به قدر روایات آنها از ائمه طاهرین(علیهم السلام) و آشنایی و علم و معرفت آنها به علوم و معارفی كه از خاندان وحی و بیت نبوّت و معدن رسالت صادر شده است می‌باشد و بر این اساس منزلت و مقامات رجالی مثل أبان بن تغلب و محمّد بن مسلم و صدها بزرگان روات حدیث و مدرسه كهنسال حدیث قم معلوم می‌شود و این همه خورشیدهای نورانی هستند كه انوارشان جهانی و جاودانی است و انسانیّت را به سر منزل حقایق وَحیانی و خیر دنیا و آخرت هدایت می‌نماید.
شهر قم كه در گذشته‌ زمان و سوالفِ دوران بواسطه محدّثین عالیمقام در دنیای اسلام مركزیّتی عظیم داشت در خود چهره‌های تابناكی را جای داده بود كه برخی از آنان از اصحاب و خواص ائمه(علیهم السلام) بودند و مثل جناب زكریا بن آدم افتخار می‌یابد كه از مدینه طیّبه تا مكّه مكرّمه با حضرت رضا علیه السلام همكجاوه و عدیل باشد.
رشته حدیث و ارتباط این شهر با علوم اهل بیت(علیهم السلام) هیچگاه منقطع نگردید و در این عصر و قرن در سپهر مجد و عظمت، ستاره‌ای تابناك و شخصیتی عالی‌مقام آن سوابق را احیاء نمود، و عمر خود را در كسب حدیث و نشر احادیث و تألیف حدود شصت كتاب در ارتباط با مكتب اهل البیت(علیهم السلام) سپری نمود كه تعدادی از آنها مانند سفینة البحار و منتهی الآمال و منازل الآخرة و مفاتیح الجنان و نفس المهموم و بیت الاحزان مورد استفاده خواص و عوام در طول سالیان متمادی می‌باشد.
این شخصیّت بزرگ احیاء گر علوم اهل البیت(علیهم السلام) مرحوم رضوان جایگاه ثقة المحدّثین حاج شیخ عباس قمی اعلی‌الله مقامه می‌باشد، مقامات بلندِ معنوی این محدّث عظیم الشأن از بیانات هم دوره و هم حجره و هم درس ایشان علاّمه شهیر مؤلف موسوعة الذریعة شیخنا «شیخ آقا بزرگ تهرانی(قدّس‌سرّه) در كتاب طبقات اعلام الشیعه قسم14، جزء9، ص998 معلوم می‌شود كه فرمود: او در دروس عالیه در نجف اشرف حضور یافت و به محدّث عصر حاج میرزاحسین نوری مؤلف مستدرك الوسائل پیوست و از او استفاده‌های بسیار نمود و همكاری داشت. و از او به اجازه نایل شد.
در حیات محدّث نوری و بعد از ایشان بین من و او روابط برقرار بود ما باهم در یكی از مدارس هم حجره بودیم و در معاش و در حاجات حتّی تهیّه طعام شریك بودیم و در دروس بزرگان علماء شركت می‌كردیم.
من او را در این مدّت به خوبی ‌شناختم، او را نمونه انسان كامل و مرد علم دیدم، بر صفاتی آراسته بود كه او را محبوب هر آن كه او را می‌شناخت می‌نمود، حَسَنُ الاخلاق و در نهایتِ تواضع و سلامت ذات و شرافت نفس بود، تقوی و پرهیزكاری را با فضایل خود عجین كرده بود و بسیار پارسا و زهد سرشار داشت، من به صحبت و معاشرت با او در مدّت طولانی مأنوس بودم و روحم با روح او ممزوج بود «وكان دائم الاشتغال شدید الولع فی الكتابة والتدوین والبحث والتنقیب لایصرفه عن ذلك شئ و لا یحول بینه و بین رغبته و اتجاهه الیه حائل» پس از آن اشاره به مواظبت او بر زیارت عتبات مقدّسه و مدینه منوّره و حج بیت الله می‌نماید و می‌گوید چون مرحوم آیة الله حائری در قم اقامت گزید و حوزه تأسیس شد مرحوم محدّث قمی از أعوان و انصار او بود و در تأسیس حوزه سهیم شد و از بزرگترین مروّجین آیة الله حائری و مؤیدین فكر ایشان و همكار او به دست و زبان بود.
فالسلام علیه و علی جمیع علمائنا العاملین المروّجین للدّین الحنیف حفّاظ آثار سادَتنا المعصومین یوم وُلِدوا و یُولَدون و یوم ماتوا و یموتون و یوم یُبعثون حیاً حشرنا الله تعالی معهم و فی زمرتهم إنّه الكریم الوهّاب.

24/ذی الحجه/1431
لطف الله صافی

پنجشنبه / 11 آذر / 1389