س. اگر حاجي لباس احرام را با پول خمس نداده خريده باشد، احرام او صحيح است يا خير؟
ج. اگر معامله به عين پول خمس نداده انجام نشده است و به ذمّه باشد، تصرّف در آن جايز است.
س. آيا محرم مي‌تواند به وسيله سنجاق دو طرف رداء را بهم متصل كند يا گره بزند؟
ج. اين كار اشكال دارد و نبايد دو طرف رداء را به يكديگر متّصل كنند.
س. اگر زن ها تلبيه را به طوري بلند بگويند كه اجنبي بشنود، آيا اشكال دارد يا نه؟
ج. اگر با شنيدن اجنبي جهر به تلبيه كرده، احوط و اولي، اعاده است.
س. آيا استفاده از صابون و بعضي از شامپوها در حال احرام اشكال دارد؟
ج. اگر صدق بوي خوش مي‌كند، از آن اجتناب كنند، و در غير اين صورت مانع ندارد.
س. در حال احرام، عدّهاي با دوربين ديجيتال از هم عكس مي‌گيرند و هنگام ديدن تصاوير به مانيتور آن نگاه مي‌كنند كه حالت شفاف و آينه‌مانندي دارد. بفرماييد اشكال دارد يا خير؟
ج. اشكال ندارد.
س. استفاده از كِرِمهاي آرايشي دست و صورت براي زنان در حال احرام چه حكمي دارد؟
ج. جايز نيست.
س. عقد كردن در زمان احرام چه حكمي دارد؟
ج. عقد باطل است و موجب حرمت هميشگي مي‌شود.
س. اگر در حال احرام، اتوبوس‌ها از زير پل‌هايي كه در مسير واقع شده بروند، و به ناچار، محرمين از زير پل‌ها عبور كنند، و يا در پمپ بنزين در زير سقف متوقف شود، و محرمين زير سقف قرار گيرند اشكالي دارد؟
ج. آنچه در حال احرام حرام است، سايه بر سر قرار دادن است. بنابراين در فرض سؤال براي محرم اشكال پيدا نمي‌شود، و كفّاره ندارد.
س. كسي كه موهايش مصنوعي است و محرم شده است. وظيفه‌اش چيست؟
ج. ضرر به عمره و حج ندارد. بلي، اگر مرد است بايد كفّاره بدهد ولي بايد موي مصنوعي، مضرّ به صحّت غسل و وضويش نباشد.
س. چنانچه شخصي نتواند در حال طواف از ادرار خود جلوگيري كند، آيا بايد نايب بگيرد؟
ج. حكم طواف مسلوس حكم نماز است و مبطون نايب بگيرد، و احتياط اين است كه خودش بجا آورد و نايب هم بگيرد.
س. آيا شاذروان جزء كعبه حساب مي‌شود؟ در صورتي كه عضوي از اعضاي بدن طواف كننده بالاي آن قرار گيرد، چه حكمي دارد؟
ج. بلي، جزء كعبه معظّمه است. بنابراين اگر در حال طواف بر روي آن راه برود و يا عضوي از بدن بر آن قرار گيرد بايد آن مقدار را به طورصحيح دوباره بجا آورده و طواف را تمام و بعد از اتمام آن با نمازش، احتياطاً طواف و نماز را اعاده نمايد.
س. در هنگام شلوغي، خانم‌ها اگر بخواهند طواف را در محدوده 5/26 ذراع بجا آورند يا نماز را پشت مقام ابراهيم بخوانند، مردان نامحرم به آنها تنه ميزنند. وظيفه چيست؟
ج. اين امر به تنهايي مجوز طواف در خارج محدوده نيست.
س. امروزه كه فاصله بين صفا و مروه به صورت سالن دو طبقهاي ساخته شده است انجام سعي در طبقه دوم چه حكمي دارد؟
ج. اگر طبقه دوم بين كوه صفا و مروه قرار گرفته باشد و بلندتر نباشد، مانعي ندارد.
س. اگر كسي به جاي تقصير، حلق نمود، آيا كفايت مي‌كند؟
ج. در عمره تمتّع كفايت نمي‌كند، و بايد يك گوسفند كفّاره بدهد.
س. به نظر حضرتعالي رمي جمرات از طبقه فوقاني كافي است يا نه؟
ج. رمي آنچه بر ستون جمره اضافه شده خلاف احتياط است، ولي اگر از طبقه فوقاني به قسمت قبلي جمره رمي كنند اشكال ندارد.
س. اخيراً محل قرباني را از مني تغيير دادهاند، و به وادي محسّر بردهاند. آيا مي‌شود قرباني را در غير مني انجام داد، يا حتماً بايد در خود مني انجام دهند؟
ج. تا قرباني در مني ممكن است، قرباني در غير مني مجزي نيست. بلي، اگر كلاً ممنوع شود، اقوي كفايت آن است در وادي محسّر.
س. آيا شركت در نماز جماعت اهل سنّت و خواندن نمازهاي يوميه با آنها، كافي است؟
ج. نماز با عامّه در حال ضرورت بي اشكال است، و در غير حال ضرورت هم شركت در جماعات آنان اگر موجب تأليف قلوب آنها و دفع اتهام به شيعه باشد خوب است و اعاده آن لازم نيست اگر چه موافق با احتياط است.
س. آيا ميتوان يك حج را به نيابت از دو نفر انجام داد؟
ج. هر كس در ماه ذيحجه، فقط مي‌تواند يك حج واجب براي خود يا به نيابت از ديگري انجام دهد، امّا حج مستحبي به نيابت از دو يا چند نفر مانعي ندارد.
س. سجده‌كردن بر سنگ‌ها‌ئي كه مسجدالحرام به آن فرش شده مثل سنگ مرمر جايز است يا خير؟
ج. بلي، جايز است، و معادني كه سجده بر آن جايز نيست معادني است كه عرفاً به آنها زمين گفته نمي‌شود، مثل طلا و نقره و عقيق و مس و ساير فلزات.
س. زن ها در حال احرام مي‌توانند جوراب بپوشند يا بايستي روي پاي آنها مثل مردان باز باشد؟
ج. اقوي، جواز پوشيدن جوراب است براي زن بله پوشش در مقابل نامحرم واجب است.
س. با توجه به اينكه استفاده از خودتراش هاي متعارف براي حلق سر در حج تمتع مشكلاتي را براي برخي از حجاج بيت‌الله‌الحرام ايجاد مي‌نمايد. لطفاً به چند سؤال زير در اين مورد پاسخ دهيد:
الف) در حج تمتع حتماً حلق لازم است يا امكان تقصير هم وجود دارد؟
ب) در مواردي كه حلق تعين دارد حتماً بايد از تيغ (موس) براي حلق استفاده نمود يا امكان حلق با وسائل امروزي وجود دارد؟
ج) اگر وسيله‌اي مشتمل بر تيغ باشد ولي نه به صورت دستگاه متعارف تيغ‌ها و عرفاً وسيله ديگر باشد ولي تيغ داشته باشد كفايت مي‌كند؟
د) اگر وسيله‌اي تيغ نداشته باشد ولي مو رااز ته بزند بگونه‌اي كه هيچ چيز از ساقه مو باقي نماند كفايت مي‌كند يا خير؟
ج. الف. براي صرورة (كسي كه بار اول است حجّ تمتع بجا مي‌آورد) بنابراحتياط حلق واجب است.
ب. بايد تيغ و تراشيدن باشد.
ج. اگر با تيغ باشد كه در حقيقت سر را با تيغ تراشيده اشكال ندارد.
د. كفايت نمي‌كند.
س. اگر كسي در طواف حج واجب شك كند كه 6 دور طواف كرده يا 7 دور ولي همسرش كه به همراه او طواف مي‌كند بگويد7 دور بوده است. آيا مي‌تواند بنا را بر قول همسرش بگذارد و به شك خود اعتناء نكند؟
ج. چنانچه از گفته همسر اطمينان حاصل مي‌كند مانعي ندارد.
س. آيا در حالت اختيار و حالت اضطرار اعم اين كه اضطرار مالي باشد يا اضطرار تنگي مكان در مناي جديد كه خارج از مني مي‌باشد كه بعضي از چادرها در وادي محسر و مزدلفه نصب شده‌اند در شب‌هاي 11و12 ذي‌الحجة، بيتوته مني جايز است يا نيست؟
ج. بيتوته بايد در مني باشد.
س. نمازهايي كه در هتل يا مساجد ديگر يا مكان‌هاي ديگر مكّه و مدينه خوانده مي‌شود كامل است يا شكسته؟
ج. در تمام شهر مكه و مدينه زائرين مخير هستند نماز را شكسته يا تمام بخوانند.
س. آيا در حج تمتع كسي كه اولين بارش است مي‌تواند بجاي حلق، تقصير نمايد؟
ج. بنابراحتياط واجب، حلق لازم است.
س. سال گذشته دختر هفت ساله خودم را در عمره مفرده محرم كردم. بعد از بازگشت به ايران متوجه شدم كه وضويش اشتباه بوده است. حكمش چيست؟ آيا در اين مدّت كه در ايران بوده بايد از محرّمات احرام خودداري مي‌كرده است؟ و كفّاره مترتب است؟
ج. در صورت امكان برگشت، بايد طواف‌ها و نماز آن را انجام دهد واحوط اين است كه اعمال مترتبه راهم انجام دهد والا نائب بگيرد تا اعمال را انجام دهد بعد به شما خبر دهد تا تقصير كند و نائب بعد از آن طواف نساء و نمازش را انجام دهد و تا انجام اعمال از محرّمات احرام اجتناب كند و در صورت انجام با علم و عمد كفّاره واجب است و بر عهده وليّ طفل است.
س. كسي كه موي مصنوعي در سر خود كاشته است، آيا در حج تمتعي كه براي اولين بار مشرف مي‌گردد، حتماً بايد اين موهاي مصنوعي را بتراشد؟ اگر غير از اين، راه ديگري وجود دارد راهنمايي فرماييد.
ج. چنانچه موي كاشته شده در پوست قرار گرفته و رشد و نموّ دارد، در حكم موي طبيعي است و بنابر احتياط واجب بايد مرد در سفر اول سر را بتراشد و در اين حكم مي تواند به مجتهد ديگر كه فتوي به جواز اكتفاء به تقصير مي‌دهد رجوع نمايد با رعايت الاعلم فالاعلم. ولي چنانچه موي مصنوعي چسبانده شده بر داشتن آن واجب است و همچنين است اگر نموي ندارد.
س. آيا شخص محرم مي‌تواند پتوي كه دور آن دوخته به دور خودش بپيچد مثل احرام يا موقع خواب روي خود قرار دهد؟
ج. خوابيدن زير پتو اگر طوري بخود نپيچند كه مثل لباس شود، اشكال ندارد ولي در حال جلوس و قيام پتوي دوخته روي خود نيندازند.
س. در سال هاي اخير با بكارگيري طرح ترددي بين عرفات و مشعر و مني از عرفات عجزه و بانوان را به سمت مني برده و بدون توقّف در مشعرالحرام اين حجاج را عبور داده و به مني و رمي جمرات مي‌برند، آيا صرف عبور از مشعر الحرام و بدون وقوف حتي چند لحظه براي وقوف كفايت مي‌كند و يا اينكه لازم است وقوف كمي و يا چند لحظه‌اي داشته باشند.
ج. وقوف به معني مكث نيست بلكه مقصود، بودن در مشعر الحرام است. بنابراين اگر در حال عبور از مشعر قصد وقوف داشته باشند مجزي است.
س. در برنامه‌ريزي‌هاي جديدي كه براي انتقال معذورين با وسائل نقليه از عرفات به مني صورت گرفته است، گاه توقفي در مزدلفه محقق نمي‌شود، تكليف چيست؟ به تعبيري ديگر: آيا صرف حضور در مزدلفه (كه زايرين «چه معذورين در شب، يا غير معذورين در بين طلوعين»، در حال عبور آن را درك مي‌كنند) و نيّت در حال عبور براي وقوف كفايت مي‌كند يا خير؟
ج. در فرض سؤال وقوف ولو سواره كفايت مي‌كند.
. باتوجه به اينكه عمليات تخريب قسمتي از مسجد الحرام و توسعه مطاف در حال انجام مي‌باشد و در حدود 3 سال به طول خواهد انجاميد، لذا براي انجام طواف در اطراف كعبه سازه‌اي موقت در دو طبقه احداث شده است كه طبقه اول آن با ارتفاعي در حدود نيمه ارتفاع ديوار كعبه و طبقه دوم آن بيش از 13 متر (هم سطح بام كعبه يا كمي بالاتر از آن) است و نماز طواف اين افراد نيز پشت مقام در طبقات احداثي جديد خوانده مي‌شود. به نظر حضرتعالي طواف و نماز طواف افراد سالم و ناتوان بر روي سازه ياد شده چه حكمي دارد؟
ج. به طور كلّي چنانچه طواف در سازه جديد هم سطح و يا بالاتر از ديوار كعبه معظّمه باشد، طواف صحيح نيست و نايب بايد از طرف معذور در طبقه همكف مسجد طواف را انجام دهد و نماز هم در طبقه همكف پشت مقام خوانده شود.
س. مدّتي است طبقه اول سازه فلزي كه در صحن مسجد الحرام با ارتفاع حدود 3 متري از سطح مسجد ساخته شده، به بهره برداري رسيده، امّا فعلاً از طواف افراد معذور و ويلچري در آن طبقه ممانعت مي شود و به طبقه دوم سازه هدايت مي شوند.
نظر به اينكه در بخشي از طبقه اول سازه، حدّ فاصل (بين ركن حجر الاسود و حجر اسماعيل) حائلي با ارتفاع حدود 2 متر وجود دارد. متمنّي است فتواي حضرتعالي نسبت به سؤالات ذيل مرقوم گردد:
1. آيا طواف بر سطح اين طبقه از سازه با وجود حائل و بر فرض اين كه با كمي فاصله از آن، كعبه مشرفه ديده مي شود، صحيح است؟
2. با توجه به اين كه اين طبقه از سازه حدود 3 متر از سطح مسجد الحرام بالاتر است و كف آن فعلا سنگ فرش نيست آيا خواندن نماز طواف بر آن در سمتي كه پشت مقام ابراهيم واقع شده، كافي است؟
ج1. در فرض سؤال صدق طواف از طبقه اول با وجود حائل مشكل است و لذا معذورين كه مجاز از طواف در طبقه اول هستند احتياط به جمع بين طواف و نايب گرفتن را ترك نكنند.
ج2. نماز را در خلف مقام در طبقه هم كف بخواند.
س. آيا با شرايط فعلي كه وديعه گذاري بابت انجام حج عمرده مفرده در يك سال و اعزام بعد از گذشت چند سال صورت مي گيرد آيا به مبلغ وديعه خمس تعلق مي گيرد يا خير؟
ج. چنانچه ثبت نام از درآمد سال باشد و تشرّف در سالهاي بعد انجام شود، اصل پول و سودهايي كه متعلّق به سالهاي قبل از اعزام مي‌باشد متعلّق خمس است و نيز اگر قبل از ثبت نام پول متعلق خمس شده باشد، پرداخت خمس آن لازم است.