روز سه‌شنبه 2/8/1391، مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی مدظله الوارف با حضور در مدرسه مرحوم آیت الله العظمی گلپایگانی رحمة‌الله علیه در جمع عظیم و پر شور مبلّغان دهه غدیر حضور یافتند.
در این دیدار كه هم‌زمان با شروع ایام غدیریه و اعزام صدها مبلّغ به سراسر كشور جهت ترویج مكتب غدیر برگزار شد، معظّم له بیانات ارزشمندی ارائه فرمودند كه قسمتی از آن به شرح ذیل است:
***
بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین ثم الصلوة والسّلام علی سید الاولین والآخرین سیدنا ابی‌القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین المعصومین و لاسیما مولانا بقیةالله فی الارضین و الحمدلله الذی جعلنا من المتمسكین بولایة امیرالمؤمنین و الائمة الطیبین الطاهرین المعصومین والحمدلله الذی هدانا لهذا و ما كنّا لنهتدی لولا أن هدانا الله.
قال الله تعالی:
«یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللّهُ یَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ اِنَّ اللّهَ لا یهْدِی الْقَوْمَ الْكَافِرینَ»(1)، «إِنَّما وَلِیُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُون»(2)،«إِنَّ الَّذینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ سَیَجْعَلُ لَهُمُ الرَّحْمنُ وُدًّا»(3)، و «إِنَّما أَنْتَ مُنْذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هادٍ»(4)
* شكوه حركت تبلیغی حوزه در ایام غدیریه
بنده با عرض كمال ادب و احترام خدمت شما عزیزانی كه این جلسه با شكوه به وجود شما مزیّن شده است افتخاری كه برای حوزه علمیه فراهم شده تا برای ترویج امر اهل بیت علیهم‌السّلام و نشر فرهنگ غدیر این حركت و برنامه بزرگ را شروع كند تبریك عرض می‌نمایم؛ انشاء الله عنایات و توجّهات خاصه آقا حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف شامل حال همه باشد.
حركتی كه الحمدلله در حوزه علمیه ایجاد شده است و همه ساله جمعی از فضلای اهل تحقیق و اطلاع به اطراف و اكناف می‌روند تا مردم را با ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام آشنا سازند و آنها را به فرهنگ غدیر دعوت نمایند بسیار قابل تقدیر و اسباب سرور است و باید باشكوه بیشتر ادامه یابد.
* فریقین به فضائل و مناقب امیرالمؤمنین علیه‌السّلام اعتراف دارند
غدیر از مسائل اساسی و بسیار مورد توجه است كه صدها و هزارها كتاب درباره آن تألیف شده است و می‌توان گفت كه در مسائل اسلامی كم مطلب و موضوعی داریم كه پیرامون آن به اندازه واقعه بزرگ غدیر و اسناد حدیث و متن آن این همه تألیفات و آثار نوشته شده باشد.
هویت دینی ما، هویت غدیر است، هویت ولایی است، هویت ولایت اهل بیت علیهم‌السلام است. عنوان صحیفه مؤمن طبق روایتی كه شیعه و عامّه از رسول خدا صلی‌الله علیه وآله نقل كرده‌اند، دوستی امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است؛ «عنوانُ صحیفَةِ المُؤمِنِ حُبُّ عَلِیِّ بنِ اَبی‌طالِب»(5) یا روایت دیگری كه آن هم از پیامبر مكرم صلی‌الله علیه و آله است كه می‌فرماید: «لا یَجُوز أحدٌ الصِّراطَ إلّا مَنْ كَتَبَ لَهُ عَلِیٌّ الجَوازَ.»(6)
این روایت نیز از كتب عامّه است و می‌توان گفت بیشتر فضایلی كه علمای ما در كتاب‌های خودشان درباره حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام نوشته‌اند از جوامع حدیثی و مسانید عامه است.
بعضی از علمای اهل سنّت، مثل احمد حنبل كتاب مخصوص دارند و فضایل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام را در آن جمع كرده‌اند.
مثل ابن‌بطریق كه از محدّثین بزرگ اهل سنّت است و مورد قبول فریقین می‌باشد كتابی دارد به نام «خصایص الوحی المبین فی مناقب امیرالمؤمنین» كه در این كتاب قریب به 80 آیه قرآن را كه در فضیلت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام نازل شده ذكر كرده است.
به عنوان نمونه حدیث طیر(7) كه از احادیث مهم است را ببینید. وقتی برای پیامبر غذائی فراهم شد آن حضرت دعا كرد كه «اللَّهُمَّ ائْتِنِی بِأَحَبِّ خَلْقِكَ إِلَیْكَ حَتَّى یَأْكُلَ مَعِی مِنْ هَذَا الطَّیْرِ»
انس بن مالك كه خادم آن حضرت بود می‌گوید: من پیش خودم گفتم كه خدایا این شخص را از بین انصار انتخاب كن.
او می‌گوید علی علیه‌السلام سه بار آمد و من هر مرتبه می‌گفتم كه پیامبر مشغول است تا این‌كه در مرتبه اخیر پیامبر متوجه شدند و فرمودند در را باز كن. علی علیه السلام بر پیامبر صلی‌الله علیه و آله وارد شد. پیامبر به انس فرمودند: چرا این‌طور كردید؟ انس گفت: من آرزو می‌كردم كه یك نفر از انصار بیاید.
رسول خدا سه مرتبه فرمود: «أَ وَ فِی الْأَنْصَارِ خَیْرٌ مِنْ عَلِیٍّ» آیا در انصار كسی بهتر از علی هست؟ بلی، در بین همه حتی مهاجرین و انصار كسی بهتر و والاتر از علی علیه‌السّلام وجود نداشت.
از همان وقتی كه آیه «وَ أنْذِرْ عَشِیرَتَكَ الأقْرَبینَ»(8) نازل شد، پیامبر اكرم صلّی‌الله علیه وآله به خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام تنصیص كردند.
یا در مورد سبقت علی علیه‌السّلام بر همه در ایمان به اسلام و پیامبر، علاوه بر آیه انذار، خطبه قاصعه(9) را كه در نهج البلاغه نقل شده بخوانید كه فرمود: با پیغمبر اكرم بودم كه گروهی از قریش آمدند، و گفتند: یا محمد! تو ادعای بزرگی كرده‌ای كه پدران تو و احدی از اهل تو این ادعا را نكردند. ما از تو معجزهای می‌خواهیم كه اگر آن را به ما نشان دهی می‌فهمیم كه تو پیامبر هستی، و الا می‌فهمیم كه ساحر و دروغگویی.
فرمودند: چه می‌خواهید؟ گفتند: درختی كه آنجا هست را بطلب تا نزد تو بیاید. حضرت فرمودند: اگر خداوند این را امر را به شما نشان داد، شما ایمان می‌آورید؟ گفتند: آری ...
حضرت رو به درخت كردند و فرمودند: اگر تو مرا می‌شناسی بیا.
امیر المؤمنین علیه السلام می‌فرماید: درخت به طرف حضرت آمد در حالی كه سر و صدای زیادی داشت در مقابل پیغمبر ایستاد ...
قریش متحیر و مبهوت شدند. گفتند كه امر كن به جای خودش برگردد و نصف آن نزد شما بیاید. پیغمبر اكرم صلی‌الله علیه و آله امر كردند درخت برگشت و نصف آن جلو آمد.
«فَقُلْتُ: أَنَا لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ إِنِّی أَوَّلُ مُؤْمِنٍ بِكَ یَا رَسُولَ اللهِ وَ أَوَّلُ مَنْ أَقَرَّ بِأَنَّ الشَّجَرَةَ فَعَلَتْ مَا فَعَلَتْ بِأَمْرِ اللهِ تَعَالَى تَصْدِیقاً بِنُبُوَّتِكَ وَ إِجْلَالًا لِكَلِمَتِكَ.»
آن وقت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام وقتی این معجزه ظاهر شد می‌فرماید: من اول كسی هستم كه به تو ایمان آوردم ...
یعنی در مواضعی كه پیامبر گرامی دعوت به اسلام می‌نمود اولین كسی كه لبیك می‌گفت و سابق بر همه بود، شخص امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است.
اصلاً طبق برخی روایات وجود امیرالمؤمنین علیه‌السّلام معجزه است و هیچ معجزهای در عالم از وجود ایشان بالاتر نیست، یعنی كسی نمی‌تواند نظیری برای امیرالمؤمنین علیه‌السّلام معرّفی كند.
هر كدام از این نصوصی كه راجع به خلافت و ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است، برای این‌كه حقانیت مذهب تشیّع را ثابت كند كافی است.
* تمام عظمت‌های انسانیت در علی علیه‌السلام جمع است
البتّه در مورد فضایل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام، باید همان را بگوییم كه پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله فرمود: «إِنَّ اللهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی‌طَالِبٍ فَضَائِلَ لَا یُحْصِی عَدَدَهَا غَیْرُه»(10) فقط خداوند متعال می‌تواند فضائل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام را بشمارد. یا این‌كه در روایتی دیگر فرمود: «لَوْ أَنَّ الْبَحْرَ مِدَادٌ وَ الْغِیَاضَ أَقْلَامٌ وَ الْإِنْسَ كُتَّابٌ وَ الْجِنَّ حُسَّابٌ مَا أَحْصَوْا فَضَائِلَكَ یَا أَبَا الْحَسَنِ.»(11) یعنی اگر جنّ و انس همه نویسنده و حسابگر باشند فضایل علی را نمی‌توانند حساب كنند.
چرا كه وجود حضرت مجمع العظمات است، یعنی تمام عظمت‌هایی كه برای یك انسان باید باشد، همه در وجود امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است.
* عظمت علمی بی‌نظیر امیرالمؤمنین علیه‌السّلام از بالاترین دلایل ولایت آن حضرت است
البته بالاتر از همه، عظمت علمی علی علیه‌السّلام است. خلیل بن احمد درباره علم امیرالمؤمنین علیه‌السّلام می‌گوید: «إحتیاجُ الكُلِّ إلَیْهِ وَ إسْتِغْنائُه عَنِ الكُلِّ دَلیلٌ عَلى أنَّه إمَامُ الكُلِّ.»(12) همین عظمت علمی آن حضرت، ادلّ دلائل ولایت و خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است. همه اتّفاق دارند كه امیرالمؤمنین از احدی سؤال نمی‌كرد ولی همه به علم امیرالمؤمنین محتاج بودند و تمام اصحاب از او سؤال می‌كردند.
شما خطبه‌های نهج البلاغه به خصوص در الهیات را ببینید. مرحوم كلینی درباره یكی از این خطبه‌ها می‌گوید: «هِیَ كَافِیَةٌ لِمَنْ طَلَبَ عِلْمَ التَّوْحِیدِ إِذَا تَدَبَّرَهَا وَ فَهِمَ مَا فِیهَا فَلَوِ اجْتَمَعَ أَلْسِنَةُ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لَیْسَ فِیهَا لِسَانُ نَبِیٍّ عَلَى أَنْ یُبَیِّنُوا التَّوْحِیدَ بِمِثْلِ مَا أَتَى بِهِ بِأَبِی وَ أُمِّی مَا قَدَرُوا عَلَیْه»(13)
اگر زبان تمام جن و انس البته به استثنای انبیاء (كه بنده این را هم نمی‌گویم بلكه اگر زبان تمام انبیاء غیر از حضرت رسول اكرم صلی‌الله علیه‌و آله هم جمع می‌شد) در زبان امیرالمؤمنین علیه‌السّلام بود و می‌خواست خدا را معرّفی كند، بالاتر، بهتر و كامل‌تر از این خطبه نمی‌شود.
* علی علیه‌السلام جامع رأفت به ایتام و شجاعت در غزوات است
یا رحم آن حضرت نسبت به فقراء را ببینید كه می‌فرماید:
«مَا إِنْ تَأَوَّهْتُ مِنْ شَیْءٍ رُزِیتُ بِهِ
كَـمَا تَأَوَّهْتُ لِلْأَطْفَالِ فِی الصِّغَر»(14)
یعنی در هر چیزی كه ناراحت و اندوهگین شوم به اندازه ناراحتی در مورد اطفالی كه در كودكی یتیم می‌شوند نیست، یا در مسأله غزوات و شجاعت حضرت ببینید كه عمر می‌گوید: «لَوْ لَا سَیْفُهُ لَمَا قَامَ لِلْإسْلامِ عَمُودٌ»(15)یعنی اگر شمشیر علی در غزوات نبود ستون اسلام بر پا نمی‌شد. علی علیه‌السّلام همان شخصیت مباركی است كه رأفت او نسبت به ایتام را با شجاعت در غزوات در وجود خویش جمع كرده است.
* باید در همه ابعاد جامعه، فرهنگ علوی پیاده شود
عمده مطلب و غرض از بیان این فضایل این است كه فرهنگ امیرالمؤمنین علیه‌السّلام این بزرگ شخصیت عالم اسلام را باید در جامعه به تمام معنا پیاده كنیم.
شیعه باید طوری پایبند به فرهنگ علوی باشد كه وقتی مردم او را می‌بینند یاد امیرالمؤمنین علیه‌السّلام بیفتند. باید كاری كنیم كه جامعه ما، بازار ما، خیابان‌های ما و حجاب زن‌های ما همه طبق فرهنگ علوی باشد.
* ای كاش بنده یكی از مبلّغان غدیر بودم
شما عزیزانی هم كه برای تبلیغ غدیر تشریف می‌برید، هر چه بیشتر از این فضایل بگویید ثواب و فضیلتش بیشتر است چرا كه پیامبر اكرم صلی‌الله علیه و آله فرمودند: «ذِكرُ اللهِ عِبَادَةٌ وَ ذِكْری وَ ذِكرُ عَلیٍّ عِبَادَةٌ»(16) یعنی نفس گفتن فضائل امیرالمؤمنین علیه‌السّلام از عبادات بزرگ است.
حركت شما حركت بسیار ارجمندی است و من واقعاً غبطه می‌خورم كه ای كاش در جمع شما و یك نفر از شما بودم. امیدوارم كه بر توفیقات شما افزوده بشود. والسلام علیكم و رحمة‌الله و بركاته
پی‌نوشت‌ها:
1. سوره مائده، آیه 67.
2. همان، آیه 55.
3. سوره مریم، آیه96.
4. سوره رعد، آیه7.
5. بحارالأنوار، ج27، باب4، حدیث149؛ تاریخ بغداد، ج4، ص410.
6. الصواعق المحرقة ابن حجر، ص ۱۲۶؛ مناقب خوارزمی، ص222.
7. بحار الأنوار، ج38، باب 69، حدیث4.
8. سوره شعرا، آیه 214.
9. نهج البلاغة، خطبه192.
10. أمالی شیخ صدوق ره، مجلس 28.
11. همان.
12. بغیة الوعاة سیوطی، صفحه 243؛ تنقیح المقال مامقانی، جلد 1، صفحه 402، شماره 3769.
13. كافی، ج1، باب جوامع التوحید، ذیل حدیث1.
14. مناقب ابن شهرآشوب، ج2، ص334.
15. شرح نهج البلاغة ابن ابی الحدید، جلد 12، صفحه 83.
16. مستدرك الوسائل، جلد 5، باب 1، حدیث 5861.