مسأله283. انسان باید در سفر، نمازهای چهار ركعتی را دو ركعت ـ یعنی شكسته ـ بهجا آورد، بهشرط آنكه مسافرتش از هشت فرسخ كمتر نباشد. [هشت فرسخ شرعی، تقریباً چهلوپنج كیلومتر است].
مسأله284. اگر مسافر از جاییكه نمازش تمام است؛ مثل وطن، حداقل چهار فرسخ میرود و چهار فرسخ برمیگردد، نمازش در این سفر هم شكسته است.
مسأله285. كسی كه به مسافرت میرود، زمانی باید نمازش را شكسته بخواند كه حداقل به مقداری دور شود كه اذان آنجا را نشنود و اهل آنجا او را نبینند و نشانه آن این است كه اهل آنجا را نبیند و چنانچه قبل از آنكه به این مقدار دور شود، بخواهد نماز بخواند، باید نماز را تمام بخواند.
مسأله286. اگر بهجا یی میرود كه دو راه دارد، یك راه آن كمتر از هشت فرسخ و راه دیگر آن هشت فرسخ یا
بیشتر باشد، چنانچه از راهی كه هشت فرسخ است برود، باید نماز را شكسته بخواند و اگر از راهی كه هشت فرسخ نیست برود، باید نماز را چهار ركعتی بخواند؛ مثلاً اگر از وطن به روستایی میرود كه دو راه دارد؛ یك راه چهار فرسخ است و راه دیگر سه فرسخ، اگر از راه اوّل برود و از همان راه برگردد، نمازش در بین راه و در آن روستا، شكسته است.
ولی اگر از راه اوّل برود و از راه دیگر برگردد و یا از راه دوّم برود و از همان راه برگردد، چون مجموع سفر كمتر ازهشت فرسخ میباشد، نماز در بین راه و در آن روستا تمام است.
مسأله287. در این موارد، در سفر، نماز باید تمام خوانده شود:
1. قبل از آنكه هشت فرسخ برود، از وطن خود میگذرد و یا در جایی ده روز میماند.
2. از اول قصد نداشته است به سفر هشت فرسخی برود و بدون قصد، این مسافت را پیموده است؛ مثل كسی كه به دنبال گمشدهای میگردد.
3. در بین راه از قصد سفر برگردد؛ یعنی قبل از رسیدن به چهار فرسخ، از رفتن منصرف شود.
4. كسی كه شغل او مسافرت است، مثل راننده قطار و
ماشینهای برون شهری، خلبان، ملوان (در سفری كه شغل اوست).
5. كسی كه برای كارش بهطور متعارف بین ده روز، حدّاقل یكبار به مسافرت میرود؛ مانند دانشآموز و دانشجویی كه برای تحصیل به شهر دیگر میرود و هر جمعه به وطن خود برمیگردد.
6. كسی كه به سفر حرام میرود؛ مانند سفری كه موجب اذیّت پدر و مادر باشد.
مسأله288. در این مكانها نماز تمام است:
ـ در وطن.
ـ در جایی كه بنا دارد ده روز بماند.
ـ در جاییكه سی روز با تردید مانده است؛ یعنی معلوم نبوده كه میماند یا میرود و تا سی روز به همین حالت مانده، و جایی هم نرفتهاست، در این صورت باید بعد از سی روز نماز را تمام بخواند.