توصیف قرآن در قرآن و احادیث

توصیفاتی كه از قرآن مجید در خود قرآن و در احادیث و روایات، مثل نهج البلاغه و ادعیه صحیفه سجادیه و سائر دعاها شده، همه توصیف حق و بیان حقیقت نسبت به این كتاب عزیز است كه ازجمله می‌فرماید:

﴿كِتابٌ أَنْزَلْناهُ إِلَیْكَ لِتُخْرِجَ النَّاسَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّور﴾[1]

قرآن نور است و مردمی را كه طالب خشنودی خدا و نیك‌بختی دنیا و آخرت باشند به راه‌های سلام و آسایش هدایت می‌نماید و از تاریكی‌ها خارج و به روشنایی می‌رساند.

توصیف قرآن از زبان حضرت رسول اكرم (ص) به اینكه ﴿هُوَ النُّورُ الْمُبِینُ‏ وَ الْحَبْلُ‏ الْمَتِینُ‏ وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى‏﴾^[2] و امثال این تعریفات، همه اوصافی است كه فقط به این كتاب مبین اطلاق می‌شود.

پیام‌های قرآنی همه نجات‌بخش، انسان‌ساز، سعادت‌آفرین و اعلام آزادی حقیقی و اعلان جایگاه رفیع انسانیت است. این پیام را بخوانیم و به‌گوش‌جان بشنویم: ﴿تَعالَوْا إِلى‏ كَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّه‏﴾[3]، ﴿إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى‏ وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ﴾[4]، ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا﴾[5] و صدها از این فرازهای انسان‌ساز، عدالت‌پرور، ستم‌ستیز و استعباد و استحقار و استعمار برانداز است.

اگر اقبال گفته است:

بنده عرض می‌كنم:

گر همی خواهی مسلمان زیستن             نیست ممکن جز به قرآن زیستن

هر که خواهان است انسان زیستن            نیست ممکن جز به قرآن زیستن