توصيفاتي كه از قرآن مجيد در خود قرآن و در احاديث و روايات، مثل نهج البلاغه و ادعيه صحيفه سجاديه و سائر دعاها شده، همه توصيف حق و بيان حقيقت نسبت به اين كتاب عزيز است كه ازجمله مي‌فرمايد:
قرآن نور است و مردمي را كه طالب خشنودي خدا و نيك‌بختي دنيا و آخرت باشند به راه‌هاي سلام و آسايش هدايت مي‌نمايد و از تاريكي‌ها خارج و به روشنايي مي‌رساند.
توصيف قرآن از زبان حضرت رسول اكرم (ص) به اينكه ﴿هُوَ النُّورُ الْمُبِينُ وَ الْحَبْلُ الْمَتِينُ وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى﴾[2] و امثال اين تعريفات، همه اوصافي است كه فقط به اين كتاب مبين اطلاق مي‌شود.
پيام‌هاي قرآني همه نجات‌بخش، انسان‌ساز، سعادت‌آفرين و اعلام آزادي حقيقي و اعلان جايگاه رفيع انسانيت است. اين پيام را بخوانيم و به‌گوش‌جان بشنويم: ﴿تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَ بَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَ لا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّه﴾[3]، ﴿إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ﴾[4]، ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا﴾[5] و صدها از اين فرازهاي انسان‌ساز، عدالت‌پرور، ستم‌ستيز و استعباد و استحقار و استعمار برانداز است.
اگر اقبال گفته است:
|
گـر هـمي خواهي مسلمان‌زيستن |
|
نيست ممكن جز به قرآن‌زيستن |
بنده عرض مي‌كنم:
گر همی خواهی مسلمان زیستن نیست ممکن جز به قرآن زیستن
هر که خواهان است انسان زیستن نیست ممکن جز به قرآن زیستن
[1]. ابراهیم، 1. «(اين) كتابى است كه بر تو نازل كرديم، تا مردم را از تاريكي‌ها (ى شرك و ظلم و جهل،) به‌سوى روشنايى (ايمان و عدل و آگاهى،) بفرمان پروردگارشان در آورى».
[2]. فیض کاشانی، تفسیرالصافی، ج1، ص17؛ مجلسی، بحارالانوار، ج89، ص31. «قرآن نور آشکار، ریسمان استوار و دستگیره مستحکمی است».
[3]. آل عمران، 64. «بياييد به‌سوى سخنى كه ميان ما و شما يكسان است كه جز خداوند يگانه را نپرستيم و چيزى را همتاى او قرار ندهيم و بعضى از ما بعضى ديگر را - غير از خداى يگانه - به خدايى نپذيرد».
[4]. حجرات، 13. «ما شما را از يك مرد و زن آفريديم و شما را تيرهها و قبيلهها قرار داديم تا يكديگر را بشناسيد (اينها ملاك امتياز نيست) گرامىترين شما نزد خداوند باتقواترين شماست».
[5]. آل عمران، 102. «و همگى به ريسمان خدا [قرآن و اسلام، و هر گونه وسيله وحدت]، چنگ زنيد، و پراكنده نشويد»!