توصیفاتی كه از قرآن مجید در خود قرآن و در احادیث و روایات، مثل نهج البلاغه و ادعیه صحیفه سجادیه و سائر دعاها شده، همه توصیف حق و بیان حقیقت نسبت به این كتاب عزیز است كه ازجمله می‌فرماید:
قرآن نور است و مردمی را كه طالب خشنودی خدا و نیك‌بختی دنیا و آخرت باشند به راه‌های سلام و آسایش هدایت می‌نماید و از تاریكی‌ها خارج و به روشنایی می‌رساند.
توصیف قرآن از زبان حضرت رسول اكرم (ص) به اینكه ﴿هُوَ النُّورُ الْمُبِینُ وَ الْحَبْلُ الْمَتِینُ وَ الْعُرْوَةُ الْوُثْقَى﴾[2] و امثال این تعریفات، همه اوصافی است كه فقط به این كتاب مبین اطلاق می‌شود.
پیام‌های قرآنی همه نجات‌بخش، انسان‌ساز، سعادت‌آفرین و اعلام آزادی حقیقی و اعلان جایگاه رفیع انسانیت است. این پیام را بخوانیم و به‌گوش‌جان بشنویم: ﴿تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَ لا نُشْرِكَ بِهِ شَیْئاً وَ لا یَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللَّه﴾[3]، ﴿إِنَّا خَلَقْناكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثى وَ جَعَلْناكُمْ شُعُوباً وَ قَبائِلَ لِتَعارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقاكُمْ﴾[4]، ﴿وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقُوا﴾[5] و صدها از این فرازهای انسان‌ساز، عدالت‌پرور، ستم‌ستیز و استعباد و استحقار و استعمار برانداز است.
اگر اقبال گفته است:
|
گـر هـمی خواهی مسلمان‌زیستن |
|
نیست ممكن جز به قرآن‌زیستن |
بنده عرض می‌كنم:
گر همی خواهی مسلمان زیستن نیست ممکن جز به قرآن زیستن
هر که خواهان است انسان زیستن نیست ممکن جز به قرآن زیستن
[1]. ابراهیم، 1. «(این) كتابى است كه بر تو نازل كردیم، تا مردم را از تاریكی‌ها (ى شرك و ظلم و جهل،) به‌سوى روشنایى (ایمان و عدل و آگاهى،) بفرمان پروردگارشان در آورى».
[2]. فیض کاشانی، تفسیرالصافی، ج1، ص17؛ مجلسی، بحارالانوار، ج89، ص31. «قرآن نور آشکار، ریسمان استوار و دستگیره مستحکمی است».
[3]. آل عمران، 64. «بیایید به‌سوى سخنى كه میان ما و شما یكسان است كه جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزى را همتاى او قرار ندهیم و بعضى از ما بعضى دیگر را - غیر از خداى یگانه - به خدایى نپذیرد».
[4]. حجرات، 13. «ما شما را از یك مرد و زن آفریدیم و شما را تیرهها و قبیلهها قرار دادیم تا یكدیگر را بشناسید (اینها ملاك امتیاز نیست) گرامىترین شما نزد خداوند باتقواترین شماست».
[5]. آل عمران، 102. «و همگى به ریسمان خدا [قرآن و اسلام، و هر گونه وسیله وحدت]، چنگ زنید، و پراكنده نشوید»!