در اين عظمت پيغمبر عظيم‌الشأن اسلام(صلّی الله علیه و آله و سلّم)، يگانه معلّم مساوات و برابري بود علاوه بر آنكه به‌وسيله وحي الهي و آيات قرآن مجيد برابري و مساوات انسان‌ها را اعلام داشت عملاً نيز آن را به مردم تعليم داد.
مجالس او بالا و پايين نداشت و از چگونگي نشستن آن حضرت و اصحابش پيغمبر شناخته نمي‌شد تا كسي بگويد آنكه مقدّم بر همه و بالاي مجلس نشسته است پيغمبر است؛ يا اينكه اغنيا و اقويا به او نزديك‌تر بنشينند. اين حرف‌ها كه هنوز هم در دنياي به‌اصطلاح متمدّن هوادار دارد در مجلس پيغمبر و مكتب تربيتي او وجود نداشت. فقير و غني و شاه و گدا همه از چشم پيغمبر يكسان بودند.
در جنگ بدر كه مركب و اسب و شتر مسلمان‌ها كم بود و مطابق نفرات مركب نداشتند و مراكب را بين نفرات به‌طور متعادل تقسيم كردند به هر دو يا سه نفر يك مركب رسيد. كه به‌تناوب سوار و پياده شوند. ازجمله به پيغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) و دو نفر ديگر كه يك نفر از آنها علي(علیه‌السلام) بود يک مركب رسيد هر وقت نوبت پياده رفتن پيغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) و فرمانده كل قوا مي‌شد امام علي(علیه‌السلام) و نفر ديگر مي‌گفتند: يا رسول الله! شما سوار باشيد؛ پياده نشويد، ما پياده مي‌آييم. اما پيغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) قبول
نمي‌فرمود و پياده مي‌شد و قريب به اين مضمون مي‌گفت: «نه شما از من در پياده رفتن تواناتريد و نه احتياج من به اجر و ثواب و رحمت خدا از شما كمتر است».[1]
در يكي از غزوات و جنگ‌ها مي‌خواستند گوسفندي را ذبح و طبخ نمايند هركدام از اصحاب كاري را عهده‌دار شدند. پيغمبر(صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود: «من هم هيزم جمع مي‌كنم». گفتند: ما شما را از كار بي‌نياز مي‌سازيم. فرمود: «نمي‌خواهم بر شما امتياز داشته باشم».[2]
مي‌فرمود:
همه مردم با هم برابرند؛ كسي را بر كسي برتري نيست.
[1]. حاکم نیشابوری، المستدرک، ج2، ص91؛ بیهقی، دلائلالنبوه، ج3،ص39؛ ذهبی، تاریخ‌الاسلام، ج2، ص79 – 80؛ مقریزی، امتاع‌الاسماع، ج2، ص207.
[2]. طبرسی، مكارم‌الاخلاق، ص251-252؛ مجلسی، بحارالانوار، ج73، ص 273.
[3]. ابن‌شعبه حرانی، تحف‌العقول، ص34؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج1، ص 128؛ مجلسی، بحارالانوار، ج73، ص350. «همه شما از آدم هستيد و آدم از خاك است، گرامي‌ترين شما نزد خدا پرهيزكارترين شماست و نيست براى عرب فضيلت و برترى بر عجم مگر به پرهيزکارى».
[4]. یعقوبی، تاریخ، ج2، ص100؛ قاضی عبدالجبار اسدآبادی، تثبيت دلائل النبوه، ج2، ص553. «مردمان مساوي‌اند مانند دندانههاى شانه».