اما پاسخ:

اینكه فرمودید: غیبت امام(ع) به این صورت نیست كه در مكان مخصوصى منزل گزیده باشد و از آنجا بیرون نرود، سخنى حقّ

و صحیح است. آن حضرت نَه در رضوى و ذى‌طوى، و نه در سرداب غیبت، چنانچه بعضى از اهل‌سنّت به شیعه افترا بسته‌اند، پنهان نمى‌باشند و این سخن كه آن حضرت در سرداب غایب شده و از آنجا ظاهر مى‌شود و شیعه انتظار بیرون‌آمدن ایشان را از سرداب مى‌کشند، یكى از افتراهاى شاخ‌دار آشكار است.^[1]

در موضوع رضوى و ذى‌طوى نیز مطلب به همین قرار است؛ یعنى این دو محل نیز جایگاه حضرت صاحب‌الزمان(ع) در طول زمان غیبت نمى‌باشد؛ نه شیعه امامیه این را گفته و حتى اهل‌سنّت هم به ایشان آن را نسبت نداده‌اند. بله! فقط در مورد محمّد حنفیه نقل شده، كه برخى از فِرَق كیسانیه،^[2] كه قرن‌هاست منقرض شده و از بین رفته‌اند، این عقیده را داشته‌اند كه وى در كوه رضوى اقامت گزیده است.

این مطلب نیز كه آن حضرت در عصر غیبت، در مكان معیّنى قرار

ندارند؛ بلكه به هرجا و هر مكان بخواهند تشریف مى‌برند و وظایفى را كه دارند انجام مى‌دهند و این ما هستیم كه آن حضرت را نمى‌بینیم، صحیح است و در همین دعاى ندبه در این جمله:

«بِنَفْسِی أَنْتَ مِنْ مُغَیَّبٍ لَمْ یَخْلُ مِنَّا»؛[3]

«جانم به فدایت اى كه از چشم ما نهانى؛ ولى از اجتماع ما به دور نیستى».

به این معنا تصریح شده است، و از نهج‌البلاغه^[4] و اخبار و احادیث دیگر[5] نیز استفاده مى‌شود و در عبارت یكى از زیارات است:

«اَلسَّلَامُ عَلَى الْإِمَامِ الْغَائِبِ عَنِ الْأَبْصَارِ وَالْحَاضِرِ فِی الْأَمْصَارِ»؛[6]

«سلام بر آن امامى كه از چشم‌ها پنهان و حاضر در شهرها است».