س. چرا روزه واجب است؟
ج. چنانچه ميدانيم روزه داراي فوايد، حكمتها، مصالح رواني و اخلاقي، جسمي، اجتماعي، اقتصادي، بهداشتي، درماني و حتّي سياسي است. برخي از حكمتهاي اجتماعي روزه عبارتند از:
1. يكي از فوايد اجتماعي روزه اين است كه روزه، اراده اجتماع را قوي و همّت جامعه را بلند و بر هواها و اميال و شهوات، حاكم و مسلّط ميسازد. كسي كه توانست مدّت چهارده ساعت كمتر يا بيشتر در شدّت گرما، طعام و غذا را ترك و زحمت و رنج تشنگي را تحمّل كند، و از لذايذ جنسي خودداري نمايد، ميتواند براي خاطر مصالح بزرگ اجتماعي و براي حفظ شرف و آبروي خود و جامعه نيز شكيبايي ورزد، و زحمات، دشواريها و ناراحتيها را براي نيل به مقاصد عالي اجتماعي متحمّل گردد.
2. يكي ديگر از فوايد اجتماعي روزه، تذكّر و ياد كردن حال فقرا و طبقه محروم و توجّه به شرافت نفس و علوّ طبع بينوايان صابر و شكيباست. اگر روزهدار متمكّن و توانگر فقط در ماه رمضان به صبر و شكيبايي ميپردازد و از خوردن غذاهاي لذيذ و اعمال غريزه جنسي خودداري ميكند، فقير و محروم صابر و باايمان، علاوهبر اجراي برنامه ماه مبارک رمضان در دوره سال، بر محروميّتهايي كه دارد صبر ميكند و از حدود شرع تجاوز نمينمايد و زبان به شكايت از خدا نميگشايد و به مال كسي چشم طمع ندوخته و به اغنيا و ثروتمندان حسد نميورزد.
3. از ديگر فوايد روزه آن است كه روزهدار، حقيقت آزادي و حرّيت را درك ميكند و روزه او را از ، شهوات، عادات و پرستش هواي نفس آزاد ميسازد و روح او را ارتقا داده و فكرش را روشن مينمايد و در پيكر اجتماع، روح آزادي ميدمد و همه را به خضوع در پيشگاه آفريدگار ـ كه جز او كسي سزاوار پرستش نبوده و هر مخلوقي از قيد رقيّت و عبوديّت او بيرون نيست ـ رهبري مينمايد و از بشرپرستي و كرنش و تعظيم در برابر صاحبان قدرتهاي مادّي و ستمگران باز ميدارد.
4. روزه، تمرين اخلاص و پاكي نيّت و تنزّه از ريا، و اجتناب از شهرتطلبي و مدح و ثناي خلق است. اين عيوب و آفات در امور نيك ديگر بيشتر وارد ميشود؛ ولي روزهدار براي رياكاري ناچار به حفظ رژيم روزه و امساك از مفطرات نيست؛ زيرا ممكن است در خلوت از مفطرات امساك ننمايد و خود را روزهدار معرّفي كند.
پس اگر شخصي در تمام مدّت روز و در خلوت و جلوت، پنهان و آشكار روزهدار بود، علامت پاكي نيّت و صدق باطن و اخلاص اوست و فايده آن، تمرين و تربيت نفس بر خلوص نيّت و طهارت مقصد و پرهيز از حبّ شهرت و عوامفريبي و حبّ جاه و كسب اعتبار در بين مردم است.
5. يكي ديگر از فوايد اجتماعي روزه حصول ملكه حسنخلق و عفو و گذشت و دوري از كينهتوزي، تندخويي، بدزباني، ستيزهجويي، غيبت و دشنام است؛ زيرا ازجمله تعاليمي كه بهطور مؤكّد به روزهدار داده شده، اين است كه مواظب چشم و زبان و گوش خويش باشد و اگر از كسي ناداني و بيادبي ديد يا دشنام و سخن زشتي شنيد به او پاسخ ندهد.
اين برخي از فوايد و حكمتهاي اجتماعي روزه بود كه نشان ميدهد كه روزه يك كلاس تربيتي، اجتماعي و عملي و تعليم سلوك و معاشرت هرچه بهتر و منزّهتر و انسانيتر است.