چنانچه یكی از كاركنان بانك‌ها یا مؤسسات دولتی با استفاده از اسم و عنوان و تخصص خود در ساعات غیراداری برای كسی كه مشتری بانك یا مؤسسه است كار کند و حقوق دریافت نماید درصورتی‌كه در بانك یا مؤسسه خود به تخصص او نیاز باشد و حاضر به انجام كار اضافی نگردد، حقوق دوم او چه وضعی دارد آیاحلال است یا حرام؟

ج. جایز است كارمند در غیر ساعات اداری برای دیگران كار کند، و شرعاً ملزم به قبول اضافه‌كاری در اداره نیست.

ج. تابع مقررات و اجازه قانونی مسئول مربوط می‎باشد.

اگر در اداره‌ای كار مرا راه نمی‌اندازند مگر با گرفتن پول، آیا این پول را می‌شود به عنوان صدقه داد؟ و با اطمینان به پایمال شدن حق، آیا شخص می‌تواند با دادن رشوه به صورت‌های گوناگون، حق خود را بگیرد و از پایمال شدن حق خود ممانعت كند؟

ج. اگر رسیدن به حق مسلّم و مشروع بدون پرداخت وجهی به كسی كه ادا یا احقاق حق با اوست میسّر نمی‌شود جایز است، ولی بر گیرنده پول حرام است.