چنانچه می‌دانیم و نیز برحسب عقاید صحیح شیعه، همة ائمة هدی (علیهم‌السلام) در روش و رفتاری كه در پیش گرفتند، تكلیف و وظیفه‌ای را كه از جانب خدا برای آنها معیّن شده بود، اطاعت می‌كردند، و در قیام، اقدام، سكوت و خانه‌نشینی، هدفی جز اطاعت خدا، ترویج دین، هدایت خلق و حفظ اسلام نداشتند.
حضرت رضا(علیه‌السلام) از نقشه‌های مأمون آگاه بود و می‌دانست كه موضوع ولایتعهدی چیزی جز صحنه‌سازی و فریب‌كاری نیست؛ و حتی خبر دادند كه چگونه این موضوع به پایان خواهد رسید و چگونه ولایتعهدی، مفهوم واقعی خواهد داشت، درحالی‌كه پیش از مأمون وفات خواهند کرد؟
هنگامی كه امام قصدِ عزیمت از مدینه كردند، به خاندان خود اطلاع دادند كه از این سفر باز نخواهند گشت و دستور دادند كه برای ایشان، نوحه‌سرایی كنند.
با‌این‌همه، چاره‌ای جز اجابت دعوت مأمون نداشتند و سفر خراسان را اختیار فرمودند.