بهترين دعاها، دعايي است كه براي زيادتي معرفت و نورانيّت قلب، پاكي و صفاي باطن، حسن عاقبت و توفيق در كارهاي خير، كسب ثواب، تخلّق به اخلاق حميده، انجام وظايف اسلامي، طلب مغفرت و آمرزش و تقرّب به درگاه باريتعالي باشد.
اينگونه دعاها يقيناً مستجاب است و آثار اجابت آن خيلي زود ظاهر ميشود و شخص با اينگونه ادعيّه بهسوي خدا سفر ميكند و به درگاه او نزديك ميشود.
ادعيّه ديگر در صورتي مستجاب ميشود كه با سنن الهي مطابق بوده، و از سوي ديگر موافق مصلحت دعاكننده باشد.
گاهي ما دعا ميكنيم و در آن دعا از خداوند بلا و گرفتاري را براي ديگري طلب ميكنيم، كه اينگونه دعاها يقيناً مستجاب نيست و خداوند عادلِ حكيم حليم، منزّه از اين است كه چنين دعاهايي را مستجاب فرمايد.
اينگونه دعاها علامت عدم رشد و كمي معرفت و بيصبري دعاكننده است.
كاملترين ادعيّه، آنهايي است كه قرآن از زبان پيغمبران و مؤمنان حكايت كرده و دعاهايي است كه از پيغمبر اعظم و اهلبيت آن حضرت(علیهمالسلام) روايت شده است.
اين دعاها مثل: دعاي كميل، دعاي عرفه، دعاي ابوحمزه، دعاهاي صحيفه كامله سجّاديّه، دعاكننده را در اوج مقام بلند انساني قرار داده و بهسوي عوالم بالا پرواز ميدهد.
از جهات بسيار ارزنده دعا، جنبه تربيتي آن است. مضامين دعاهايي كه از پيشوايان دين و رهبران مذهب وارد شده، همه تربيتي و آموزنده و تكميلكنندة بصيرت و معرفت است.
راجع به دعا و آثار و بركات و شرايط و آداب آن در اين مجال نميتوان حقّ سخن را ادا كرد و علاوهبرآن از عهدة ضعيفاني چون من
نيز خارج است و خوانندگان گرامي بايد كتب بزرگ و پرارزشي را كه علما و اساتيد فن در اين موضوع نوشتهاند، مطالعه فرمايند.
ازجمله اخبار دربارة «فضيلت دعا» اين روايت است:
«دعا مغز و حقيقت بندگي و پرستش است».
و نيز در حديث ديگر است:
«دعا اسلحه مؤمن و ستون دين و نور آسمانها و زمين است».