انبیای عظام یكی از بزرگترین وظایفشان، تعلیموتربیت است و حضرت رسول اكرم(صلی الله علیه و آله) طبق فرموده خودشان: «إِنَّمَا بُعِثْتُ مُعَلِّماً»،[1] معلم كتاب و حكمت بود.
امیرالمؤمنین و سایر ائمه اطهار(علیهمالسلام) مظاهر صفت تعلیم و تربیت جامعه الهیّه هستند. مدرسه تعلیم و بیان علوم و معارف و احكام آن بزرگواران، از همان صدر اسلام گشایش یافت و تا به امروز، یگانه مدرسه جهانی است كه هزاران معلم در آن پرورش یافته و در اطراف و اكناف جهان، شهر و روستا، مساجد و حسینیهها، منازل و مدارس، شغل مقدّس آموزگاری دارند.
حضرت سیدالشهدا(علیهالسلام) علیه و علی اولاده و علی اصحابه الكرام افضل التحیة و السلام - كه در ایّام دو ماه محرّم و صفر، در سراسر عالم اسلامی، بهخصوص كشور عزیزمان، مجالس سوگواری و عزاداری آن حضرت منعقد است و همه مدارس تعلیموتربیت از بركت وجود ذیجودش میباشد، در مسجد مدینه، عالیترین حلقه
درس را داشت كه خود آن بزرگوار، مدرّس و معلّم آن بود و صحابه و تابعین در آن افتخار شاگردی و كسب علم را داشتند.[2]
بدیهی است در اینجا احتیاج به تذكر نیست كه مقصود از تعلیم و معلّم، تعلیم علوم مشروعه و معلّم كمالات مفیده است.
معلّم قرآن، معلّم احكام، معلّم اخلاق، معلّم اعتقادات و اصول دین، معلّم خطّ و نگارش، معلّم تاریخ و سرگذشت عبرتانگیز گذشتگان، معلّم علوم ادب، معلّم علوم پزشكی، معلّم فیزیك، شیمی، ریاضیات، هیئت و نجوم، معلّم انواع صنایع، معدنشناسی، زمینشناسی، گیاهشناسی و ... همه فضیلت دارند، و تعلیم همه را میتوان بهعنوان خدمت به جامعه و عزّت و شوكت اسلام و مسلمین و رفع نیاز از بیگانگان، برای كسب ثواب و رضای خداوند متعال انجام داد.
درصورتیكه معلّم با این شعور و ادراك عالی و هدف مقدس، علومِ مذكوره را تعلیم دهد، هیچ یك از متاعهای دنیوی را نمیتوان با ارزش كار او برابر شمرد.
[1]. ابوداود طیالسی، مسند، ص298؛ ابنماجه قزوینی، سنن، ج1، ص83؛ دارمى، سنن، ج1، ص100؛ ابنعبدالبر، التمهید، ج5، ص118. «تنها براى تعلیم، برانگیخته شدم».
[2] . ابنعساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج14، ص179؛ ر.ک: ابنکثیر، البدایة و النهایه، ج8، ص162؛ علایلی، سموالمعنی فی سموالذات، ص98 – 102؛ نگارنده، پرتوی از عظمت امامحسین×، ص153- 156.