كلمه پایانی دعا

موافق روایت شیخ جلیل كفعمی در البلدالامین[1] و علّامه مجلسی در كتاب زادالمعاد،[2] این دعای بزرگ به این كلمات پایان می‎یابد^[3]:

«لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ وَحْدَكَ لَا شَرِیكَ لَكَ، لَكَ الْمُلْكُ وَلَكَ الْحَمْدُ وَأَنْتَ عَلَی كُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ یَا رَبِّ یَا رَبِّ»؛

«نیست خدایی غیر از تو، یكتایی تو كه شریك از برای تو نیست. از برای تو و مختص به توست، ملك و فرمانروایی و از برای توست حمد و تو بر هر چیزی قدیر و توانایی، ای پروردگار من، ای پروردگار من (یا: ای آقای من، ای آقای من!)».

دعا با اقرار به توحید و نفی شریك بعد از مسئلت خلاصی از آتش، پایان می‎یابد كه باتوجه‌به حدیث سلسلة‌الذهب و كلام قدسی خداوند متعال: «كَلِمَةُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ حِصْنِی وَمَنْ قَالَهَا دَخَلَ حِصْنِی وَمَنْ دَخَلَ حِصْنِی أَمِنَ مِنْ عَذَابِی»[4] بسیار مناسب و به مورد است.

چنان‌كه تكرار «یا ربّ» با گریه و زاری و اشك جاری، كاشف از حضور خاصّ در محضر خداوند باری‌تعالی و قبول دعا و تكرار بیشتر آن، موجب حضور بیشتر و خشوع و خضوع افزون‌تر است و شخص را از خود، بیگانه‎تر و با خدا آشناتر می‎سازد.

خدایا! ما را از این حالات شورانگیز، شوق‎آمیز و اقبال و توجّه به خودت بهره‎مند فرما.

خدایا! لذّت آشنایی با خودت، دعا و مناجات و عرض حاجات و فقر و مسكنت به درگاهت را در ذائقه باطن و روح ما بیش‌ازپیش

شیرین و شیرین‌تر ساز. یَا رَبِّ یَا رَبِّ یَا اَللهُ.

بِعَوْنِ اللهِ وَتَوْفیقِهِ در اینجا كلام ما پایان پذیرفت و خداوند متعال را سپاسگزارم كه در این ایام كه در شهر لندن برای معالجه هستم، اوّلاً: به من توفیق عنایت فرمود كه با این دعای شریف ـ حسب درك بسیار ناقص و ناچیز خود ـ مرتبط باشم و از لذّت یاد و ذكر او در این حال بیماری محروم نباشم. ثانیاً: معالجات را كه با سه عمل جراحی انجام شد، ناجح و مفید قرار داد، كه او هم مسبّب همة اسباب است و هم تأثیر همة اسباب زیر نظر عنایت او و به تقدیر و اراده و مشیّت اوست. همة نعمت‌ها به او منتهی می‎شود و همة اسباب را او به لطف و عنایت خود فراهم می‎نماید. فَالْحَمْدُ كُلُّهُ لَهُ كَمَا هُوَ أَهْلُهُ وَمُسْتَحِقُّهُ.

***

***

و چون یكی از اسباب مهم توفیق حقیر در تألیف كتاب‌هایی كه نوشته‎ام به عنایت حضرت مسبّب‎الاسباب ـ جلّت حكمته ـ همسر معظّمه، علویّة محترمه و كریمه از بیت فقاهت و سیادت بوده است و بااینكه متجاوز از چهل سال است كه غالباً بیمار و در حال استعلاج بودم، ایشان علاوه ‌بر تحمّل زحماتِ پرستاری و خانه‎داری، در نوشتن همه آثاری كه دارم آنچه در توان داشته به من یاری و كمك كرده و به كارم تشویق و ترغیب نموده است، لذا امیدم به لطف خداوند متعال این است كه بر نواقص بسیار كه در نوشته و آثار حقیر است قلم عفو كشیده و هریك را به‌عنوان عملی خالص و تمام، قبول فرموده و ثواب این نوشته را در نامه عمل ایشان ـ كه در همه ثواب‌های آثار حقیر، نظماً و نثراً شریك است ـ ثبت فرماید و پدر و مادرم را كه از كودكی تا سالمندی زحمات طاقت‌فرسای تربیت و تعلیم و تكمیل مرا به ‌عهده داشتند غریق رحمت فرماید.

تذكّر لازم: پس از بازگشت از سفر، در این نوشته تجدید نظر شد و بعضی مطالب مختصر مثل مصادر روایات، بر آن اضافه شد و چون به مناسبت اربعین حسینی ـ روحی لتراب مقدم خدّام مشهده الفداء ـ این

اشعار را در این سفر، عرض و به مجمع اسلامی جهانی تقدیم داشتم، مناسب دانستم آن را نیز برای حُسن ختام به نام نامی آن حضرت پایان‌بخش این نوشته قرار دهم. وَمَا تَوْفِیقی إِلَّا بِاللهِ.

وَآخِرُ دَعَوَانَا أَنِ ‎الْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ

لطف‎الله صافی غَفَرَ اللهُ لَهُ جَرَائِمَهُ وَآثَامَهُ

لندن، صفر 1411 هـ . ق