1. مسح سر با موهای روغن‌زده چه حكمی دارد؟
اگر روغن به‌قدری زیاد نباشد كه مانع از رسیدن آب وضو در حال مسح به موها یا پوست جلوی سر باشد، اشكال ندارد.
2. اگر در بین غسل حدثی از انسان سر زند [مثل بول و...] آیا غسل را باطل میكند؟
غسل باطل نمیشود؛ ولی برای كارهایی مانند نماز كه به طهارت نیاز دارد، پس از غسل، واجب است وضو بگیرد.
3. دانشجویی كه وطن و محل تحصیل او بیش از چهار فرسخ شرعی [تقریباً 22 كیلومتر] فاصله دارد و تقریباً هر روز این مسیر را برای تحصیل میرود و برمیگردد، درباره نماز و روزه چه تكلیفی دارد؟
چنانچه حداقل سه ماه رفت و آمد دارد در غیر سفر اول، نماز تمام، و روزه صحیح است.
4. كسی كه عمداً زودتر از امام جماعت سر از ركوع یا سجده بلند كند، آیا نمازش باطل میشود؟
اگر مأموم عمداً كارهای نماز را مانند ركوع و سجود جلوتر از امام انجام دهد، نماز جماعتش صحیح است و تنها معصیت كرده است.
5. اگر قبل از نماز، پدری با فرزندش كار داشته باشد و او را صدا بزند، وظیفه پسر چیست؟
اگر وقت نماز تنگ است، باید نماز را بخواند و بعد به سراغ كار پدر برود؛ اما اگر وقت وسعت دارد، میتواند كار پدر را مقدّم بدارد؛ بلی اگر تأخیر در انجام فرمان پدر، موجب رنجش خاطر او میشود، در وسعت وقت، باید امر پدر را مقدم بدارد.
6. در ماه رمضان اگر فكر میكند كه میتواند تا قبل از اذان غسل كند، اما نتواند آیا روزه صحیح است؟
چنانچه موفّق به غسل نشود و در تنگی وقت قبل از اذان صبح، تیمّم بدل از غسل نماید روزهاش صحیح است.
7. روزهداری كه دندانهایش خون‌ریزی داشته باشد و مجبور باشد آنها را بشوید و در حین شستن، خون به گلویش برسد، روزهاش چه حكمی دارد؟
شستن دهان و دندان به هنگام روزه مانعی ندارد، ولی پس
از شستن بهتر است سه مرتبه آب دهان را بیرون بریزد تا مطمئن شود كه آب در دهان نمانده است و اگر خون، بیاختیار و یا سهواً به گلو برسد، روزه را باطل نمیكند.
8. اگر در شب ماه رمضان جُنُب شویم و تا نزدیك اذان صبح غسل را به تأخیر اندازیم و سپس تیمّم كنیم، آیا روزه صحیح است؟
تأخیر غسل، معصیت و گناه است، اما در مورد سؤال كه عمداً غسل را تأخیر انداختهاید، لازم است با تیمّم روزه بگیرید و قضای آن را هم بنا بر احتیاط واجب، به‌جا آورید.
9. اگر در ماه رمضان، غسل جنابت را فراموش كنیم و پس از چند روز یادمان بیاید، چه تكلیفی داریم؟
باید روزه آن چند روز را قضا كنید؛ ولی كفّاره ندارد.
10. هنگامی كه روزه میگیرم، بدنم به‌شدّت سست میشود و نمیتوانم كارهایی مثل درس‌خواندن را انجام دهم، وظیفه من چیست؟
این‌گونه ضعف و سستیها تقریباً لازمه روزه است و برای نوع افراد پیش میآید و نمیتوان به خاطر آن، روزه را خورد. میتوانید سحر از غذای مقوّی استفاده كنید و ساعات خواب شب را كمی بیشتر نمایید تا در روز دچار مشكل نشوید.
11. اگر روزه باشم و مادرم مرا وادار به خوردن غذا كند، آیا روزهام باطل میشود؟
خوردن و آشامیدن روزه را باطل میكند؛ هرچند بر اثر درخواست و اصرار شخص دیگر باشد.
12. گوش‌كردن به موسیقی و نگاه به نامحرم روزه را باطل میكند؟
گناهان مذكور روزه را باطل نمیكند؛ لكن ثواب آن را كاهش میدهد و بسا مانع از قبولی باشد.
13. آیا كسی كه معتكف شده میتواند روزههای سه روز اعتكاف را به‌عنوان نذری یا قضا یا كفّاره حساب كند؟
بلی، میتوان روزه قضا و كفّاره و نذر را در اعتكاف به‌جا آورد و لازم نیست روزه، برای خصوصِ اعتكاف باشد.
14. آیا به سود پولی كه در بانك سپرده‌گذاری شده درصورتی‌كه خمس اصل پول پرداخت شده باشد خمس تعلق میگیرد؟
اگر سود به‌نحو مشروع باشد، هر مقدار از آن، كه مصرف نگردد و تا سر سال خمسی باقی بماند پرداخت خمس آن واجب است.
15. آیا جراحی برای ترمیم بكارت جایز است؟
جراحی برای ترمیم بكارت اگر موجب نظر و لمس غیر
شوهر باشد حرام است، و در صورت ترمیم چنانچه مرد در موقع ازدواج شرط بكارت كند یا عقد را مبنی بر بكارت دختر جاری كنند، و بكارت بر اثر نزدیكی برطرف شده باشد حقّ فسخ برای شوهر وجود دارد و جراحی، در آن تاثیری ندارد.
16. استفاده از كرمهای چرب‌كننده، مرطوب‌كننده، ضدّ آفتاب و... بر روی دست و صورت، اگر به‌منظور محافظت از پوست به‌کار برده شود ولو اینكه خوشبو باشد و یا باعث سفید و روشن‌شدن پوست شوند؛ چه حكمی دارد؟
اگر برای زن آرایش و زینت محسوب نشود، و بوی خوش آن موجب التذاذ و تحریك نامحرم نگردد اشكال ندارد.
17. نگاه‌كردن به استاد مرد برای بهتر فهمیدن درس چگونه است؟
نگاه به صورت و گردن و دستهای مرد نامحرم كه معمولا نمیپوشانند، بدون قصد لذّت و ریبه اشكال ندارد.
18. پوشیدن جوراب نازك برای خانمها چه حكمی دارد؟
چون پوشاندن روی پا در مقابل نامحرم واجب است؛ بنابراین، استفاده از جوراب نازك كه پوست پا از زیر آن پیدا باشد در مقابل نامحرم جایز نیست.
19. در دوران كودكی پولی از كسی برداشتهام و نمیتوانم مستقیماً مطلب را به او بگویم، به نظر شما چگونه عمل كنم؟ آیا میتوانم صدقه بدهم؟
باید به طریقی، پول را به صاحبش برسانید و لازم نیست بگویید بابت چه چیز است؛ مثلا میتوانید به او بگویید این پول را سابقاً از من طلب داشتهای؛ و یا به حساب بانكی او واریز كنید؛ و یا به‌وسیله شخص دیگری پول را به دست او برسانید؛ و در هر حال صدقه‌دادن كفایت نمیكند.
20. برای سپرده ثابت بانكها سود روزشمار میدهند، آیا این ربا نیست؟
اگر سپرده‌گذار، بانك را وكیل كند كه با پول او معامله مشروع انجام دهد و درصدی از سود آن را به سپرده‌گذار بدهد و بقیه را به‌عنوان حق وكالت بردارد ـ همان‌گونه كه در قانون بانكداری بدون ربا آمده است ـ اشكال ندارد؛ اما اگر به‌شرط گرفتن زیاده، قرض به بانك بدهد، ربا و حرام است.
21. با پسر نامحرمی دوست شدم و هدایایی برایم خریده است، اكنون كه متوجّه حرمت دوستی با نامحرم شدهام و رابطه خود را با او قطع كردهام، آیا باید هدایای موجود را به او برگردانم؟
اگر هدایا موجود است و مطالبه میكند، باید به او باز
گردانید، در غیر این صورت برگرداندن لازم نیست؛ لكن اگر آن هدایا را با دادن به دیگران از محیط زندگی خود دور كنید تا خاطرات معصیت و گناه، كمتر در نظر شما مجسم شود، اولویّت و رجحان دارد.
22. دادن رشوه برای حلّ مشكل اداری چه صورت دارد؟ و با اضطرار چگونه است؟
پرداخت پول یا اموال دیگر ازطرف فرد مراجعه‌كننده به كارمندان ادارات كه مكلّف به ارائه خدمات اداری به مردم هستند منجر به فساد ادارات خواهد شد، و عملی است كه ازنظر شرعی حرام محسوب میشود و دریافت‌كننده حق تصرف در آن مال را ندارد و باید به صاحبش مسترد نماید؛ بلی چنانچه احقاق حق، متوقّف به پرداخت وجه باشد، برای دهنده اشكال ندارد.
23. چه موقع قطع رحم جایز است؟
صله رحم حتّی با خویشاوندان فاسق واجب است و لازم است در ارشاد آنان تلاش شود. بلی چنانچه سختی و مشقّتی در بین باشد، صله رحم وجوب ندارد؛ ولی باید توجّه داشت كه لازم نیست این عمل با رفتن به منزل ارحام و مهمانی‌كردن و مهمان‌شدن و... انجام گیرد. همین اندازه كه قطع رحم نشود كافی است و این كار با
پیغام‌فرستادن یا تماس تلفنی یا نوشتن نامه یا سلام‌كردن هم محقّق میشود.
24. شكستن قفل CD و نسخه‌برداری و تكثیر آن بدون اجازه از صاحب اصلیاش چه حكمی دارد؟
اگر در موقع فروش، شرط نشكستن قفل و عدم كپی شده و یا مبنیّاً بر آن فروخته شده باشد، شكستن قفل و كپی‌كردن خلاف شرط است و جایز نیست.
25. استخاره چیست و عمل به آن واجب است یا خیر؟
استخاره طلب خیر از خداوند متعال است آن در همه حال خوب است و لکن آنچه در عرف اصطلاحاً به آن استخاره می‌گویند مورد آن جایی است كه در انجام كاری، شخص، تحقیق خود را انجام داده ولی به نتیجه نرسیده و مردّد باقی مانده است، كه میتواند استخاره كند. عمل به استخاره واجب نیست لكن اگر استخاره بد آمد، بهتر است با آن مخالفت نشود.
26. تقلّب چه حكمی دارد؟
تقلّب نوعی خیانت است و جایز نیست؛ و خیانت در مسائل علمی، از سایر موارد، زشتتراست و در شأن مسلمان نیست.
27. در مواردی كه از شخص ناراحتی داشته باشیم میتوانیم آرزوی شكست او را بكنیم؟
مسلمان باید همواره خیرخواه دیگران باشد و آرزوی شكست برای دیگران معمولاً از بخل و حسد سرچشمه میگیرد كه هر دو از رذائل اخلاقی است و باید با آن مبارزه كرد.
بهتر است هر وقت اشتباهی از دیگری ملاحظه كردید كه موجب ناراحتی شما میشود، برای هدایتش دعا كنید تا ضمن آنكه از دعای ملائكه رحمت بهرهمند میشوید، ثواب خیرخواهی برای برادر مؤمن نیز شامل حال شما گردد.
28. آیا فكر خودكشی حرام است؟
فكر گناه به تنهایی گناه محسوب نمیشود؛ لكن فكر گناه، موجب كدورت قلب و سلب توفیق از شخص میشود و ممكن است شخص را وادار به بعضی مقدّمات حرام نماید. برای پرهیز از وسوسههای شیطانی، لازم است انسان فكر گناه را نیز از خود دور كند؛ قابل توجّه آنكه، خودكشی از گناهان كبیره است و شخص را به عذاب الهی مبتلا مینماید و كسی كه بر خدا توكّل كند، مشكلات نمیتواند او را از پای درآورده و به خودكشی وادار سازد.
29. عكسها و شمایلی كه از ائمه(ع) كشیده میشود، صحت دارد؟
هیچ دلیلی بر تشابه این عكسها با آن ذوات مقدس وجود ندارد و نمیتوان به ائمه(ع) نسبت داد.