مسأله 1469. موقعی كه مأموم نیت میكند، باید امام را معین نماید، ولی دانستن اسم او لازم نیست، مثلاً اگر نیت كند: اقتدا میكنم به امام حاضر؛ نمازش صحیح است.
مسأله 1470. مأموم باید غیر از حمد و سوره، همه چیز نماز را خودش بخواند، ولی اگر ركعت اول یا دوم او ركعت سوم یا چهارم امام باشد، باید حمد و سوره را بخواند.
مسأله 1471. اگر مأموم در ركعت اول و دوم نماز صبح و مغرب و عشا، صدای حمد و سوره امام را بشنود، اگر چه كلمات را تشخیص ندهد، احتیاط واجب آن است كه حمد و سوره نخواند، و اگر صدای امام را نشنود مستحب است حمد و سوره را بخواند، ولی باید آهسته بخواند، ولی احتیاط این است كه به نیت جزئیت نخواند، بلكه به قصد قربت مطلقه بخواند، و چنانچه سهواً بلند بخواند اشكال ندارد.
مسأله 1472. اگر مأموم بعضی از كلمات حمد و سوره امام را بشنود، احتیاط واجب آن است كه حمد و سوره نخواند.
مسأله 1473. اگر مأموم سهواً حمد و سوره بخواند، یا خیال كند صدایی را كه میشنود صدای امام نیست، و حمد و سوره بخواند، و بعد بفهمد صدای امام بوده، نمازش صحیح است.
مسأله 1474. اگر شك كند كه صدای امام را میشنود یا نه، یا صدایی بشنود، و نداند صدای امام است یا صدای كس دیگر، میتواند به قصد قربت مطلقه حمد و سوره بخواند.
مسأله 1475. مكروه است كه مأموم در ركعت اول و دوم نماز ظهر و عصر حمد و سوره بخواند، و مستحب است به جای آن ذكر بگوید.
مسأله 1476. مأموم نباید تكبیرة الاحرام را پیش از امام بگوید. بلكه احتیاط آن است كه تا تكبیر امام تمام نشده تكبیر نگوید.
مسأله 1477. اگر مأموم سلام امام را بشنود، یا بداند چه وقت سلام میگوید، احتیاط مستحب آن است كه پیش از امام سلام نگوید، و چنانچه عمداً یا سهواً پیش از امام سلام دهد، نمازش صحیح است، و لازم نیست دوباره با امام سلام دهد.
مسأله 1478. اگر مأموم غیر از تكبیرة الاحرام، چیزهای دیگر نماز را پیش از امام بگوید اشكال ندارد، ولی اگر آنها را بشنود یا بداند امام چه وقت میگوید، احتیاط مستحب آن است كه پیش از امام نگوید.
مسأله 1479. مأموم باید غیر از آنچه در نماز خوانده میشود، كارهای دیگر آن، مانند ركوع و سجود را با امام یا كمی بعد از امام به جا آورد، و اگر عمداً پیش از امام یا مدتی بعد از امام انجام دهد، اگر چه معصیت كرده، ولی نماز و جماعتش صحیح است، و احتیاط آن است كه نماز را تمام كند و دوباره بخواند. بلی، اگر عمداً قبل از تمامشدن قرائت امام ركوع كند، نمازش باطل میشود.
مسأله 1480. اگر سهواً پیش از امام سر از ركوع بردارد، چنانچه امام در ركوع باشد، باید به ركوع برگردد و با امام سر بردارد، و در این صورت زیاد شدن ركوع -كه ركن است- نماز را باطل نمیكند، ولی اگر به ركوع برگردد و پیش از آن كه به ركوع برسد، امام سر بردارد، نمازش باطل است.
مسأله 1481. اگر اشتباهاً سر بردارد و ببیند امام در سجده است، باید به سجده برگردد، و چنانچه در هر دو سجده این اتفاق بیفتد، برای زیاد شدن دو سجده كه ركن است نماز باطل نمیشود.
مسأله 1482. كسی كه اشتباهاً پیش از امام سر از سجده برداشته هرگاه به سجده برگردد، و هنوز به سجده نرسیده امام سر بردارد، نمازش صحیح است، ولی اگر در هر دو سجده این اتفاق بیفتد، نماز باطل است.
مسأله 1483. اگر اشتباهاً سر از ركوع یا سجده بردارد، و سهواً یا به خیال اینكه به امام نمیرسد، به ركوع یا سجده نرود، نمازش صحیح است.
مسأله 1484. اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال این كه سجده اول امام است، به قصد این كه با امام سجده كند به سجده رود، و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم او حساب میشود، و اگر به خیال این كه سجده دوم امام است به سجده رود، و بفهمد سجده اول امام بوده، باید به قصد این كه با امام سجده كند تمام كند، و دوباره با امام به سجده رود، در هر دو صورت احتیاط واجب آن است كه نماز را به جماعت تمام كند و دوباره بخواند.
مسأله 1485. اگر سهواً پیش از امام به ركوع رود، و طوری باشد كه اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام میرسد، چنانچه سر بردارد و با امام به ركوع رود، نمازش صحیح است، و اگر عمداً برنگردد، نمازش باطل است.
مسأله 1486. اگر سهواً پیش از امام به ركوع رود، و طوری باشد كه اگر برگردد به چیزی از قرائت امام نمیرسد، در صورتی كه صبر كند تا امام به او برسد، نمازش صحیح است، و اگر به قصد این كه با امام نماز بخواند سر بردارد و با امام به ركوع رود، احتیاط مستحب آن است كه بعد از تمامكردن نماز، دوباره آن را به جا آورد.
مسأله 1487. اگر سهواً پیش از امام به سجده رود، در صورتی كه صبر كند تا امام به او برسد، نمازش صحیح است، و اگر به قصد این كه با امام نماز بخواند سر بردارد، و با امام به سجده رود، احتیاط مستحب آن است كه بعد از تمامكردن نماز، دوباره آن را به جا آورد.
مسأله 1488. اگر امام در ركعتی كه قنوت ندارد، اشتباهاً قنوت بخواند، یا در ركعتی كه تشهد ندارد، اشتباهاً مشغول خواندن تشهد شود، مأموم نباید قنوت و تشهد را بخواند، ولی نمیتواند پیش از امام به ركوع رود، یا پیش از ایستادن امام بایستد، بلكه باید صبر كند تا قنوت و تشهد امام تمام شود، و بقیه نماز را با او بخواند.