مسأله909. نجسكردن زمین و سقف و بام و طرف داخل دیوار مسجد، حرام است، و هر كس بفهمد كه نجس شده است، باید فوراً نجاست آن را برطرف كند، و احتیاط واجب آن است كه طرف بیرون دیوار مسجد را هم نجس نكنند، و اگر نجس شود، نجاستش را برطرف نمایند.
مسأله910. اگر نتواند مسجد را تطهیر نماید یا كمك لازم داشته باشد و پیدا نكند، تطهیر مسجد بر او واجب نیست، ولی بنابر احتیاط واجب، باید به كسی كه میتواند تطهیر كند اطلاع دهد.
مسأله911. اگر جایی از مسجد نجس شود و تطهیر آن بدون كندن یا خرابكردن مقدار كمی از آن ممكن نباشد، باید آنجا را بكنند یا خراب نمایند، و پر كردن و ساختن آن قسمت هم واجب نیست، مگر این كه خود كسی كه نجس كرده خراب كند كه در این صورت بنابر احتیاط باید آن قسمت را بسازد و یا پر كند؛ و اگر مسجد به نحوی نجس شده باشد كه برای تطهیر آن ناچار باشند، تمام مسجد را خراب كنند، خرابكردن آن جایز نیست، چنانچه متبرعی هم باشد كه بعد از تخریب آن را بسازد، جایز بودن خرابكردن آن مشكل است، ولی اگر ممكن است باید ظاهر آن را بنابر احتیاط تطهیر نمایند، و اگر چیزی مانند آجر مسجد كه ممكن است آن را برگرداند نجس شود، باید بعد از تطهیر آن را به مسجد برگرداند.
مسأله912. اگر مسجدی را غصب كنند و به جای آن خانه و مانند آن بسازند، یا به طوری خراب شود كه نمازخواندن در آن ممكن نباشد، باز هم نجسكردن آن حرام، و تطهیر آن واجب است.
مسأله913. نجسكردن حرم ائمه علیهم السلام حرام است، و اگر نجس شود چنانچه نجسماندن آن بیاحترامی باشد، تطهیر آن واجب است، بلكه احتیاط واجب آن است كه اگر بیاحترامی هم نباشد، آن را تطهیر كنند.
مسأله914. اگر حصیر مسجد نجس شود، باید آن را آب بكشند، ولی چنانچه نجاست حصیر بیاحترامی به مسجد باشد و به واسطه آبكشیدن، خراب میشود، و بریدن جای نجس بهتر است، باید آن را ببرند.
مسأله915. بردن عین نجس، مانند خون در مسجد اگر بیاحترامی به مسجد باشد، حرام است، بلكه احتیاط مستحب آن است كه اگر بیاحترامی هم نباشد، عین نجس را در مسجد نبرند، و نیز بردن چیزی كه نجس شده، در صورتی كه بیاحترامی به مسجد باشد، حرام است.
مسأله916. اگر مسجد را برای روضهخوانی چادر بزنند و فرش كنند و سیاهی بكوبند و اسباب چای در آن ببرند، در صورتی كه این كارها به مسجد ضرر نرساند و مانع نمازخواندن نشود، اشكال ندارد.
مسأله917. زینتكردن مسجد به طلا حرام است بنابر احتیاط واجب، و همچنین است نقشكردن مسجد به صورت چیزهایی كه مثل انسان و حیوان روح دارد، و نقاشی چیزهایی كه روح ندارد، مثل گل و بوته مكروه است.
مسأله918. اگر مسجد خراب هم بشود، نمیتوانند آن را بفروشند یا داخل ملك و جاده نمایند.
مسأله919. فروختن در و پنجره و چیزهای دیگر مسجد حرام است و اگر مسجد خراب شود، باید اینها را صرف تعمیر همان مسجد كنند، و چنانچه به درد آن مسجد نخورد، باید در مسجد دیگر مصرف شود، ولی اگر به درد مسجدهای دیگر هم نخورد، میتوانند آن را بفروشند، و پول آن را اگر ممكن است صرف تعمیر همان مسجد و گر نه صرف تعمیر مسجد دیگر نمایند.
مسأله920. ساختن مسجد و تعمیر مسجدی كه نزدیك به خرابی میباشد مستحب است، و اگر مسجد به صورتی در آید كه تعمیر آن ممكن نباشد، میتوانند آن را خراب كنند و دوباره بسازند، بلكه میتوانند مسجدی را كه خراب نشده، برای احتیاج مردم خراب كنند و بزرگتر بسازند.
مسأله921. تمیزكردن مسجد و روشنكردن چراغ در آن مستحب است، و كسی كه میخواهد مسجد برود، مستحب است خود را خوشبو كند و لباس پاكیزه و قیمتی بپوشد و ته كفش خود را وارسی كند كه نجاستی به آن نباشد، و موقع داخلشدن به مسجد اول پای راست و موقع بیرونآمدن، اول پای چپ را بگذارد، و همچنین مستحب است از همه زودتر به مسجد آید، و از همه دیرتر از مسجد بیرون برود.
مسأله922. وقتی انسان وارد مسجد میشود، مستحب است دو ركعت نماز به قصد تحیت و احترام مسجد بخواند، و اگر نماز واجب یا مستحب دیگری هم بخواند كافی است.
مسأله923. خوابیدن در مسجد، اگر انسان ناچار نباشد و صحبتكردن راجع به كارهای دنیا و مشغول صنعتشدن و خواندن شعری كه نصیحت و مانند آن نباشد مكروه است، و نیز مكروه است آب دهان و بینی و اخلاط سینه را در مسجد بیندازد، و گمشدهای را طلب كند و صدای خود را بلند كند، ولی بلندكردن صدا برای اذان مانعی ندارد.
مسأله924. راهدادن بچه و دیوانه به مسجد مكروه است، و كسی كه پیاز و سیر و مانند اینها خورده كه بوی دهانش مردم را اذیت میكند، مكروه است به مسجد برود.