مسأله 1628. اگر جنب عمداً تا اذان صبح غسل نكند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم ننماید در روزه ماه رمضان و قضای آن، روزهاش باطل است، و در غیر این دو، احوط باقی‌نماندن بر جنابت است تا صبح.
مسأله 1629. اگر در ماه رمضان تا اذان صبح غسل نكند و تیمم هم ننماید، ولی از روی عمد نباشد، مثل آن كه دیگری نگذارد غسل و تیمم كند، روزهاش صحیح است.
مسأله 1630. كسی كه جنب است و میخواهد روزه ماه رمضان یا قضای آن را بگیرد، چنان‌چه عمداً غسل نكند تا وقت تنگ شود، معصیت كرده، و احوط آن است كه تیمم كند و روزه بگیرد و بعد هم آن را به‌جا آورد و در قضای موسع، روزه باطل است.
مسأله 1631. اگر جنب در ماه رمضان غسل را فراموش كند و بعد از یك روز یادش بیاید، باید روزه آن روز را قضا نماید، و اگر بعد از چند روز یادش بیاید، باید روزه هر چند روزی را كه یقین دارد جنب بوده قضا نماید، مثلاً اگر نمیداند سه روز جنب بوده یا چهار روز، باید روزه سه روز را قضا كند.
مسأله 1632. كسی كه در شب ماه رمضان برای هیچ‌كدام از غسل و تیمم وقت ندارد، اگر خود را جنب كند، روزهاش باطل است، و قضا و كفاره بر او واجب میشود، ولی اگر برای تیمم وقت دارد، چنان‌چه خود را جنب كند معصیت كرده ولی واجب است تیمم نماید، و روزهاش صحیح است.
مسأله 1633. اگر گمان كند كه برای غسل وقت دارد و خود را جنب نماید و بعد بفهمد وقت تنگ بوده؛ چه جستجو كرده و چه نكرده، واجب است با تیمم روزه بگیرد، و روزهاش صحیح است.
مسأله 1634. كسی كه در شب ماه رمضان جنب است و میداند كه اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود، نباید پیش از غسل‌كردن بخوابد، و چنان‌چه بخوابد و تا صبح بیدار نشود، روزهاش باطل است، و قضا و كفاره بر او واجب میشود.
مسأله 1635. جنب اگر عادت و اطمینان به بیدارشدن قبل از اذان صبح ندارد، بنابر احتیاط واجب نباید پیش از غسل بخوابد، و اگر بخوابد؛ خواب اول باشد یا دوم حكم باقی‌ماندن عمدی با جنابت تا صبح را دارد كه باید قضای روزه را بگیرد، و كفاره نیز بدهد.
مسأله 1636. كسی كه در شب ماه رمضان جنب است، اگر عادت و اطمینان به بیدارشدن پیش از اذان صبح را دارد، جایز است با تصمیم به آن كه بعد از بیدار شدن غسل كند بخوابد، و چنان‌چه در این صورت اتفاقاً تا صبح خواب بماند، روزهاش صحیح است.
مسأله 1637. كسی كه در شب ماه رمضان جنب است و میداند كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، چنان‌چه غفلت داشته باشد كه بعد از بیدارشدن باید غسل كند، در صورتی كه بخوابد و تا اذان صبح خواب بماند، اگر خواب اول او باشد، روزهاش صحیح است؛ نه قضا دارد و نه كفاره، و در خواب دوم و سوم، فقط قضا بر او واجب میشود.
مسأله 1638. كسی كه در شب ماه رمضان جنب است و میداند كه اگر بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، چنان‌چه نخواهد بعد از بیدارشدن غسل كند، یا تردید داشته باشد كه غسل كند یا نه، در صورتی كه بخوابد و بیدار نشود، روزهاش باطل است.
مسأله 1639. اگر جنب در شب ماه رمضان بخوابد و بیدار شود، و بداند كه اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، و تصمیم هم داشته باشد كه بعد از بیدارشدن غسل كند، چنان‌چه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود، باید روزه آن روز را قضا كند، و هم‌چنین اگر از خواب دوم بیدار شود و برای مرتبه سوم بخوابد و تا اذان صبح بیدار نشود، قضای روزه آن روز بر او واجب میشود، و بنابر احتیاط لازم كفاره هم بر او واجب میشود.
مسأله 1640. بنابر احتیاط واجب خوابی را كه در آن محتلم شده، باید خواب اول حساب كند. پس اگر بعد از بیدار شدن دوباره بخوابد و بداند یا عادت به بیدارشدن داشته باشد و تصمیم هم داشته باشد كه بعد از بیدارشدن غسل كند، چنان‌چه تا اذان خواب بماند بنابر احتیاط واجب باید قضای آن روز را بگیرد، و اگر دوباره بیدار شود و بداند یا عادت به بیدارشدن داشته باشد و تصمیم داشته باشد كه بعد از بیدارشدن غسل كند در صورتی كه باز هم بخوابد و تا اذان خواب بماند، باید قضای آن روز را بگیرد، و بنابر احتیاط مستحب مؤكد كفاره هم بدهد.
مسأله 1641. اگر روزهدار، در روز محتلم شود، واجب نیست فوراً غسل كند.
مسأله 1642. هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده، اگر چه بداند پیش از اذان محتلم شده، روزهاش صحیح است.
مسأله 1643. كسی كه میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، هرگاه تا اذان صبح جنب بماند، اگر چه از روی عمد نباشد، اگر وقت وسعت داشته باشد، روزه او باطل است، و اگر وقت تنگ باشد، احتیاط واجب، گرفتن روزه آن روز و عوض آن بعد از ماه مبارك است.
مسأله 1644. كسی كه میخواهد قضای روزه رمضان را بگیرد، اگر بعد از اذان صبح بیدار شود و ببیند محتلم شده است، و بداند پیش از اذان محتلم شده است، چنان‌چه وقت قضای روزه تنگ است، مثلاً پنج روز روزه قضای رمضان دارد، و پنج روز هم به رمضان مانده است، بنابر احتیاط واجب باید آن روز را روزه بگیرد، و بعد از رمضان هم عوض آن را به جا آورد، و اگر وقت قضای روزه تنگ نیست، روزهاش باطل است.
مسأله 1645. اگر در روزه واجب غیر روزه رمضان و قضای آن تا اذان صبح جنب بماند ولو از روی عمد باشد، چنان‌چه وقت آن روز معین است، مثلاً نذر كرده كه آن روز را روزه بگیرد، روزهاش صحیح است، و اگر مثل روزه كفاره وقت آن معین نیست، احتیاط مستحب آن است كه غیر از آن روز، روز دیگری را روزه بگیرد.
مسأله 1646. اگر زن، پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود و عمداً غسل نكند، یا اگر وظیفه او تیمم است عمداً تیمم نكند، روزهاش باطل است.
مسأله 1647. اگر زن، پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود، و برای غسل وقت نداشته باشد، چنان‌چه بخواهد روزه واجبی بگیرد كه مثل روزه رمضان وقت آن معین است، باید تیمم نماید، و بنابر احتیاط مستحب تا اذان صبح بیدار بماند، و اگر بخواهد روزه مستحب یا روزه واجبی بگیرد كه مثل روزه كفاره وقت آن معین نیست، نمیتواند با تیمم روزه بگیرد.
مسأله 1648. اگر زن، نزدیك اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود، و برای هیچ‌كدام از غسل و تیمم وقت نداشته باشد، یا بعد از اذان بفهمد كه پیش از اذان پاك شده، چنان‌چه روزهای را كه میگیرد مثل روزه رمضان واجب معین باشد، صحیح است، و اگر روزه مستحب یا روزهای باشد كه مثل روزه كفاره وقت آن معین نیست، صحیح‌بودن آن اشكال دارد.
مسأله 1649. اگر زن، بعد از اذان صبح از خون حیض یا نفاس پاك شود، یا در بین روز خون حیض یا نفاس ببیند، اگر چه نزدیك مغرب باشد، روزهاش باطل است.
مسأله 1650. اگر زن، غسل حیض یا نفاس را فراموش كند و بعد از یك روز یا چند روز یادش بیاید، قضای روزههایی را كه گرفته بنابر احتیاط، مستحب است كه بگیرد.
مسأله 1651. اگر زن، پیش از اذان صبح از حیض یا نفاس پاك شود، و در غسل‌كردن كوتاهی كند و تا اذان غسل نكند، روزهاش باطل است، ولی چنان‌چه كوتاهی نكند مثلاً منتظر باشد كه حمام زنانه شود، اگر چه سه مرتبه بخوابد و تا اذان غسل نكند، و در تنگی وقت تیمم كند یا از تیمم هم عاجز باشد، روزهاش صحیح است.
مسأله 1652. اگر زنی كه در حال استحاضه است، غسلهای خود را به تفصیلی كه در مسأله 423 ـ 424 گفته شد به جا آورد، روزهاش صحیح است.
مسأله 1653. كسی كه مس میت كرده، یعنی جایی از بدن خود را به بدن میت رسانده، میتواند بدون غسل مس میت، روزه بگیرد، و اگر در حال روزه هم میت را مس نماید، روزهاش باطل نمیشود.