مسأله 1822. اگر مال حلال با مال حرام به طوری مخلوط شود كه انسان نتواند آنها را از یكدیگر تشخیص دهد، و صاحب مال حرام و مقدار آن، هیچكدام معلوم نباشد، باید خمس تمام مال را بدهد، و بعد از دادن خمس، بقیه مال حلال میشود اگر از جهت دیگر متعلق خمس نشده باشد، و الا واجب است خمس دیگری هم از بقیه مال بدهد، و احتیاط لازم آن است كه این خمس را به مصرف سایر خمسها برساند، لكن به قصد ما فیالذمه از خمس یا صدقه.
مسأله 1823. اگر مال حلال با حرام مخلوط شود، و انسان مقدار حرام را بداند، ولی صاحب آن را نشناسد، باید آن مقدار را به نیت صاحبش صدقه بدهد، و احتیاط واجب آن است كه از حاكم شرع هم اذن بگیرد.
مسأله 1824. اگر مال حلال با حرام مخلوط شود، و انسان مقدار حرام را نداند، ولی صاحبش را بشناسد، باید یكدیگر را راضی نمایند، و چنانچه صاحب مال راضی نشود، در صورتی كه انسان بداند چیز معینی مال او است، و شك كند كه بیشتر از آن هم مال او هست یا نه، باید چیزی را كه یقین دارد مال او است به او بدهد، و احتیاط مستحب آن است مقدار بیشتری را كه احتمال میدهد مال او است به او بدهد.
مسأله 1825. اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، و بعد بفهمد كه مقدار حرام بیشتر از خمس بوده، بنابر احتیاط واجب باید مقداری كه میداند از خمس بیشتر بوده، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
مسأله 1826. اگر خمس مال حلال مخلوط به حرام را بدهد، و بعد از آن صاحبش معلوم شود، چیزی بر او نیست. همچنین اگر مالی را كه صاحبش را نمیشناسد، به نیت او صدقه بدهد، و بعد از آن، صاحبش پیدا شود، چیزی بر او نیست.
مسأله 1827. اگر مال حلالی با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد، و انسان بداند كه صاحب آن از چند نفر معین بیرون نیست، ولی نتواند بفهمد كیست، اگر ممكن است همه را راضی كند، و اگر ممكن نشد، آن مال را به طور مساوی بین آن چند نفر قسمت كند كافی است مگر آن كه آن مال به تقصیر او تحت یدش قرار گرفته باشد.