سه شنبه: 29/اسف/1402 (الثلاثاء: 9/رمضان/1445)

مستحبات دفن

مسأله635. مستحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود كنند و میت را در نزدیكترین قبرستان دفن نمایند، مگر آن كه قبرستان دورتر از جهتی بهتر باشد، مثل آن كه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند، یا مردم برای فاتحه اهل قبور بیشتر به آنجا بروند، و نیز مستحب است جنازه را در چند ذراعی قبر زمین بگذارند، و تا سه مرتبه كم كم نزدیك ببرند، و در هر مرتبه، زمین بگذارند و بردارند، و در نوبت چهارم وارد قبر كنند، و اگر میت مرد است، در دفعه سوم طوری زمین بگذارند كه سر او طرف پایین قبر باشد، و در دفعه چهارم از طرف سر وارد قبر نمایند، و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به

 

پهنا وارد قبر كنند، و در موقع وارد كردن، پارچه‎ای روی قبر بگیرند، و نیز مستحب است جنازه را به آرامی از تابوت بگیرند و وارد قبر كنند و دعاهایی كه دستور داده شد، پیش از دفن و موقع دفن بخوانند و بعد از آن كه میت را در لحد گذاشتند، گره‎های كفن را باز كنند، و صورت میت را روی خاك بگذارند و بالشی از خاك زیر سر او بسازند و پشت میت خشت خام یا كلوخی بگذارند كه میت به پشت برنگردد، و پیش از آن كه لحد را بپوشانند، دست راست را به شانه راست میت بزنند و دست چپ را به قوت بر شانه چپ میت بگذارند و دهان را نزدیك گوش او ببرند و به شدت حركتش دهند و سه مرتبه بگویند:

إسْمَعْ، إفْهَمْ یَا فُلَانَ بْنَ فُلَان

و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگویند، مثلاً اگر اسم او محمد است و اسم پدرش علی است، سه مرتبه بگویند:

إسْمَعْ، إفْهَمْ یا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِی

پس از آن بگویند:

هَلْ أَنْتَ عَلَی الْعَهْدِ الَّذی فَارَقْتَنَا عَلَیْهِ مِنْ شَهَادَةِ أنْ لَا إِلهَ إلَّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَسَیّدُ النَّبِیّینَ وَ خَاتَمُ الْمُرْسَلِینَ وَ أنَّ عَلِیاً أمِیرُ المؤمِنِینَ وَسَیِّدُ الْوَصیّیِن وإمَامٌ افْتَرَضَ اللهُ طَاعَتَهُ عَلی الْعَالَمِینَ وَأَنَّ الْحَسَنَ وَالْحُسَیْنَ وَعلیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ وَمُحَمَّدَ بْنَ عَلیٍّ وَجَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّد وَموُسَی بْنَ جَعْفَرٍ وَعَلیَّ بْنَ موُسی وَ مُحَمَّدَ بْنَ عَلیٍّ وَعَلیَّ بْنَ مُحَمَّد وَالْحَسنَ بْنَ عَلیٍّ وَالْقائِمَ الْحُجَّةَ الْمَهْدیَّ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیْهِمْ أئِمَّةُ الْمُؤْمِنینَ وَحُجَجُ اللهِ عَلَى الْخَلْقِ أَجْمَعِین وَأَئِمَّتُكَ أَئِمَّةُ هُدی أَبْرارٌ یَا فُلاَنَ بْنَ فُلاَن

و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگویند، و بعد بگویند:

إذا أتَاكَ الْمَلَكَانِ الْمُقَرَّبَانِ رَسوُلَیْنِ مِنْ عِنْدِ الله تَبَارَكَ وَتَعَالی وَ سَئَلاَكَ عَنْ رَبِّكَ وَعَنْ نَبِیّكَ وَ عَنْ دِینِكَ وَعَنْ كِتَابِكَ وَ عَنْ قِبْلَتِكَ وَعَنْ أَئِمَّتِكَ فَلَا تَخَفْ وَ لا تَحْزَنْ وَ قُلْ فی جَوَابِهِمَا اللهُ رَبّی وَ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله نَبِیّی وَ الإسْلاَمُ دینی وَ الْقُرْآنُ كِتَابی وَ الْكَعْبَةُ قِبْلَتی وَ أمیرُ الْمُؤمِنینَ عَلیُّ بْنُ أبیطَالِب إمَامی وَ الْحَسَنُ بْنُ عَلیٍ الْمـُجْتَبى

 

إمَامی وَ الْحُسَیْنُ بْنُ عَلیٍّ الشَّهِیدُ بِكَرْبَلاء إِمَامی وَ عَلِی زِیْنُ الْعَابِدینَ إمَامی وَ مُحَمَّدٌ الْبَاقِرُ إمَامی وَجَعْفَرٌ الصَّادِقُ إمَامی وَ موُسَی الْكَاظِمُ إمَامی وَ عَلِیٌّ الرِّضَا إمَامی وَ مُحَمَّدٌ الْجَوَادُ إمَامی وَ عَلیٌّ الْهَادی إمَامی وَ الْحَسَنُ الْعَسْكَری إمَامی وَالْحُجَّةُ الْقائِمُ الْمُنْتَظَرُ إمَامی. هَؤلاءِ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ أئِمَّتی وَ سَادَتی و قادَتی وَ شُفَعَائی بِهِمْ اَتَوَلّی وَ مِنْ أَعْدَائِهِمْ اَتَبَرَّءُ فی الدُّنْیَا وَالآخِرَةِ ثُمَّ اعْلَمْ یَا فُلانَ بْنَ فُلان

و به جای فلان بن فلان اسم میت و پدرش را بگویند. بعد بگویند:

إنَّ اللهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالى نِعْمَ الرَّبُّ وَأَنَّ مُحَمَّداً صلی الله علیه و آله نِعْمَ الرَّسوُلُ وَ أنَّ عَلِیَّ بْنَ ابیطَالِب وَاَوْلاَدَهُ الْمَعْصوُمینَ الأئَمَّةَ الإثْنَیْ عَشَرَ نِعْمَ الأئِمَّةُ وَأنَّ مَا جَاءَ بِهِ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله حَقٌ وَأنَّ الْمَوْتَ حَقٌ و سُؤَالَ مُنْكَر وَ نَكیر فی الْقَبْرِ حَقٌ والْبَعْثَ حَقٌ وَ النُّشوُرَ حَقٌ وَ الصِّرَاطَ حَقٌ وَ تَطَایُرَ الْكُتُبِ حَقٌ وَ أنَّ الْجَنَّةَ حَقٌ وَ النَّارَ حَقٌ وَ أَنَّ السَّاعَةَ آتِیَةٌ لاَرَیْبَ فیِهَا وَ أنَّ اللهَ یَبْعَثُ مَنْ فی الْقُبوُرِ.

پس بگویند:

أ فَهِمْتَ یَا فُلان

و به جای فلان اسم میت را بگویند. پس از آن بگویند:

ثَبَّتَكَ اللهُ بِالْقَوْلِ الثَّابِتِ وَ هَدَاكَ اللهُ إلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ وَ عَرَّفَ اللهُ بَیْنَكَ وَ بَیْنَ أوْلِیَائِكَ فی مُسْتَقَرّ مِنْ رَحْمَتِهِ

پس بگویند:

اَللّهُمَّ جَافِ‎ الأرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَأصْعِدْ بِرُوحِهِ إلَیْكَ وَ لَقِّهِ مِنْكَ بُرْهَاناً اَللّهُمَّ عَفْوَكَ عَفْوَكَ

مسأله636. مستحب است كسی كه میت را در قبر می‎گذارد، با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد، و از طرف پای میت از قبر بیرون بیاید، و غیر از خویشان میت كسانی كه حاضرند، با پشت دست خاك بر قبر بریزند و بگویند «إنَّا للهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعوُن»، و اگر میت

 

زن است كسی كه با او محرم می‎باشد او را در قبر بگذارد، و اگر محرمی نباشد خویشانش او را در قبر بگذارند.

مسأله637. مستحب است قبر را مربع یا مربع مستطیل بسازند، و به اندازه چهار انگشت از زمین بلند كنند، و نشانه‎ای روی آن بگذارند كه اشتباه نشود، و روی قبر آب بپاشند، و بعد از پاشیدن آب كسانی كه حاضرند، دست‎ها را بر قبر بگذارند، و انگشت‎ها را باز كرده، در خاك فرو برند، و هفت مرتبه سوره مباركه «إِنّا اَنْزَلْنَاه»بخوانند، و برای میت طلب آمرزش كنند و این دعا را بخوانند:

اَللّهُمَّ جَافِ الأرْضَ عَنْ جَنْبَیْهِ وَأصْعِدْ إلَیْكَ رُوحَهُ وَ لَقِّهِ مِنْكَ رِضْوَاناً وَ أسْكِنْ قَبْرَهُ مِنْ رَحْمَتِكَ مَا تُغْنِیه بِه عَنْ رَحْمَةِ مَنْ سِوَاكَ

مسأله638. پس از رفتن كسانی كه تشییع جنازه كرده‎اند، مستحب است ولیّ میت یا كسی كه از طرف میت اجازه دارد، دعاهایی را كه دستور داده شده به میت تلقین كند.

مسأله639. بعد از دفن، مستحب است صاحبان عزا را تسلیت دهند ولی اگر مدتی گذشته است كه به واسطه تسلیت‌دادن، مصیبت یادشان می‎آید، ترك آن بهتر است، و نیز مستحب است تا سه روز برای اهل خانه میت غذا بفرستند و غذاخوردن نزد آنان و در منزلشان مكروه است.

مسأله640. مستحب است انسان در مرگ خویشان مخصوصاً در مرگ فرزند صبر كند، و هر وقت میت را یاد می‎كند «إنَّا للهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعوُن» بگوید، و برای میت قرآن بخواند، و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد، و قبر را محكم بسازد كه زود خراب نشود.

مسأله641. جایز نیست انسان در مرگ كسی، صورت و بدن را بخراشد و به خود لطمه بزند.

مسأله642. پاره‌كردن یقه در مرگ غیر از پدر و برادر جایز نیست.

مسأله643. اگر زن در عزای میت صورت خود را بخراشد به طوری كه خونین شود و یا موی خود را بكند، و یا مرد در مرگ زن و یا بچه خود یقه و لباس خود را پاره كند، باید یك بنده آزاد كند یا ده فقیر را طعام دهد و یا آن‌ها را بپوشاند، و اگر بر هیچ یك از آن‌ها

 

قدرت نداشته باشد، سه روز روزه بگیرد، و اگر زن موی خود را در عزای میت ببرد، كفاره آن دو ماه پی‎درپی روزه‌گرفتن و یا یك بنده آزادكردن و یا شصت مسكین طعام‌دادن است.

مسأله644. احتیاط واجب آن است كه در گریه بر میت، صدا را خیلی بلند نكنند.

موضوع: 
نويسنده: 
کليد واژه: